ii spectrum
Alleen Cubanen aan land
Zaterdag 16 april 2011
ben. We slopen weg, maar ineens voelde
ik de loop van een geweer in mijn nek."
Hernandez wordt naar een gevangenis in
Havana gebracht. Spanish Castle, een zes-
tiende-eeuws bouwwerk dat allerminst
een paleis is. Bij aankomst weegt hij 68 ki
lo. Bij zijn vrijlating twee jaar later 41.
Op 23 december 1963 komt een bewaker
vertellen dat ze op transport gaan. Ze gaan
naar de luchtmachtbasis San Antonio.
Daar ziet Hernandez rijen vliegtuigen. Op
het staartdeel leest hij 'PanAm'. „Ik was uit
zinnig. Ik wist dat we naar Miami gingen."
In de vliegtuigen zitten geen stoelen. De
stewards zijn niet wat ze lijken. „Ik heb
het nooit tegen iemand gezegd, maar het
waren CIA-agenten. 'Wij hebben jullie in
deze ellende gebracht, dus we halen jullie
er ook weer uit', zei er eentje tegen mij."
Jaren later wordt Hernandez Amerikaans
marinier. „Als officier besefte ik: deze inva
sie was gedoemd te mislukken. Als we
luchtsteun hadden gehad en goede logis
tiek, hadden we kunnen winnen."
Achteraf bekeken had de VS zich niet met
Cuba moeten bemoeien, zegt hij. „Het had
óns gevecht moeten zijn, ónze organisatie,
ónze fouten."
Na zijn gevangenschap sprak Hernandez
met Robert Kennedy, toen minister van
Justitie, die ijverde voor de vrijlating van
de Cubanen. „Als hij president was gewor
den, had hij een manier gevonden om met
Fidel af te rekenen. Hij was er zó emotio
neel bij betrokken."
Als Hernandez naar Miami vliegt om zijn
gevluchte familie in de armen te sluiten,
begint voor Gutierrez de nachtmerrie. „Ik
werd bestempeld als spion, dus ik werd
niet vrijgelaten."
Een rechter veroordeelt hem in 1961 ter
dood. Een uur voordat hij voor het vuurpe
loton zou staan, besluit Castro de executies
Bovenste foto: Brigade 2506 Way in Little
Havana in Miami.
Hierboven: Jorge Gutierrez. foto's CPD
voorbereiden op hun missie, ontdekt Her
nandez in Havana dat Castro's soldaten
achter hem aan zitten. Hij vlucht naar de
ambassade van Peru. Daar hoort hij dat hij
wegens landverraad bij verstek tot dertig
jaar cel is veroordeeld. Begin 1961 reist hij
via Lima naar de VS, waar hij als nummer
3236 betrokken raakt bij de invasie.
Gutierrez probeert ondertussen met een
bootje vanaf Key West in Cuba te komen.
Pas na vier pogingen slagen hij en zijn infil
tratieteam daarin. Op 19 maart 1961 om
07.00 uur blijkt zijn kamp omsingeld door
1.500 soldaten. Hij probeert te vluchten,
maar wordt in zijn rug geschoten. „Maar ik
verloor het bewustzijn niet. De officier die
me neerschoot kwam boven me staan en
richtte zijn geweer. Dat weigerde. Dat
heeft mijn leven gered."
In zijn kantoor, als Voorzitter van de Cu
baanse Amerikaanse Vrijheidsfederatie,
pakt Hernandez een kladblok en een pot
lood. Hij lijdt aan de ziekte van Parkinson.
Een rechte lijn tekenen, is lastig. Op een
blaadje schetst hij de contouren van Cuba.
De locatie staat weliswaar in zijn geheugen
gegrift, maar het vertelt makkelijker, lacht
hij. Daar, op Playa Larga zoals de Varkens
baai in het Spaans heet, kwam zijn boot
op 17 april 1961 aan. Hernandez tekent een
bibberige pijl. De opdracht van zijn team,
veertig man, was eenvoudig: ga naar suiker
fabriek Australia. Daar zouden 120 para
troepers hen opwachten. De opdracht is
minder makkelijk als er 900 soldaten van
Castro staan te wachten en de eigen muni-
tievoorraad op de boot is vergeten. „Ieder
een was bang om dood te gaan. Maar we
spraken er niet over."
Op 1 mei, de Dag van de Arbeid, probeert
Hernandez te ontsnappen. „We dachten
dat Castro wel zoveel mogelijk soldaten op
de Plaza de la Revolution zou willen heb
te staken. Gutierrez krijgt dertig jaar cel. In
de gevangenis trouwt hij met zijn Cubaan
se jeugdvriendin. Na acht jaar volgt er een
kleine ceremonie en mag hij op 'huwelijks
reis': twaalf uur met zijn bruid in een ge
vangeniskamer. Negen maanden later
wordt hun zoon geboren.
Pas in 1978 kan Gutierrez zijn kind in zijn
armen sluiten. Dankzij president Jimmy
Carter laat Castro politieke gevangenen
vrij. „Toen ik in Amerika aankwam, woon-
d? mijn familie daar al. Mijn broer nam
me mee naar Disney World. Van de meest
gruwelijke plek ter wereld kwam ik ineens
in een wereld van gemaakte vrolijkheid."
reageren?
spectrum@wegener.nl
De invasie van de Varkensbaai, die tot doel
had het communistische regime van Fidel
Castro omver te werpen, begon op 17 april
1961 en duurde twee dagen.
Hoewel alleen Cubanen aan land gingen, wer
den zij gerekruteerd door de CIA. De Ameri
kanen, bang dat het communisme te dicht bij
Amerikaans grondgebied zou komen (Cuba
ligt 150 kilometer van Florida), hoopten met
hun hulp van het 'probleem' af te komen.
Vier maanden na zijn aantreden gaf president
John F. Kennedy het bevel tot de invasie.
Aan de invasie deden zo'n 1.500 Cubanen
mee. Van hen werden er 1.200 gevangen ge
nomen. Na twee jaar kwamen de meesten (de
deelnemers aan de daadwerkelijkse invasie)
vrij in ruil voor 53 miljoen dollar aan voedsel
en medicijnen. 'Infiltranten', zoals Gutierrez,
hadden zich volgens Fidel Castro schuldig ge
maakt aan spionage en vielen niet onder de
deal die met de Amerikanen gemaakt was.
Miami
florida v.s.
Havana varkensbaa,i
cuba
