spectrum 8
Zaterdag 16 april 2011
April 2011
Broekhorst schietpartij, 2 doden
Oktober 2006
Magerhorst geweldsmisdrijf, 1 dode
7 doden,
Zoals bij vrijwel elk drama heerst
ook in Alphen aan den Rijn het
ongeloof over de vreselijke
schietpartij van vorige week in
een gewone, rustige buurt. Maar
is zo'n wijk, waarvan Nederland
er vele telt, wel zo doorsnee? In
Alphen in elk geval niet.
door Dick Hofland
Er waait een kille wind door
Ridderveld, de wijk waar de
24-jarige Tristan van der
Vlis een week geleden dood
en verderf zaaide onder win
kelend publiek en toevallige
passanten. Bewoners zijn
daar nog altijd flink van overstuur. „Je ver
wacht toch niet dat zoiets hier kan gebeu
ren", vraagt een jonge vrouw retorisch in
het weer geopende winkelcentrum. „In
zo'n rustige buurt."
Alphen aan den Rijn is een stad als vele an
dere. Met wijken als vele andere. Maar rus
tig? Vanaf de Albert Heijn waar Tristan
honderd kogels afvuurde, is het nog geen
minuut lopen naar de Castorstraat. Daar
staat een flatgebouw dat door de roodoran-
je balkons fris oogt. In september 2004
wordt op nummer 30 de 3-jarige Savanna
zo ernstig verwaarloosd en mishandeld,
dat ze overlijdt. Een dag later wordt haar
lichaam in de kofferbak van een auto terug
gevonden bij een bos in Holten. De moe
der en haar vriend lijden aan een ernstige
persoonlijkheidsstoornis.
Op nog geen twee minuten lopen ligt de
Argostraat, meer een pleintje eigenlijk.
Aan de ene kant staan twee rijtjes eenvou
dige eensgezinswoningen in een L-vorm
tegen elkaar, daartegenover twee flats van
zes verdiepingen in eenzelfde L-vorm. In
het midden wat parkeerplaatsen, een gras
veldje, een paar bomen en een speeltuin.
Niemand te zien, niemand te horen.
Op de zesde en bovenste verdieping
blaast, december vorig jaar, een 46-jarige
man zichzelf en zijn appartement op. De
gevels op die plek worden compleet weg
geslagen, diverse andere appartementen
branden uit Inmiddels is er niets meer
van te zien.
Net zo onschuldig ziet, recht tegenover de
Argostraat, de Plutostraat eruit. Hier wordt
in oktober 2010 een man neergestoken
door iemand die hij goed kent. Hij over
leeft het.
Even stevig doorstappen, terug langs de
AH, naar nog zo'n niks-aan-de-hand-wijk:
de Wederikstraat. Daar wordt, in juli 2008,
een jonge man met messteken om het le
ven gebracht door een voormalige huisge
noot. De aanleiding is een conflict over de
huur.
Vijf drama's op amper een vierkante kilo
meter. „Mensen wonen in dit soort wijken
behoorlijk op elkaar geplakt. Dat geeft
stress", zegt Marianne van den Anker, pro
grammaleider bij Nicis Institute, het ken
niscentrum voor grote steden.
een keertje 'hallo' zeggen, maar dat is na
tuurlijk veel te weinig", zegt Van den An
ker. „Dat is nepcontact, terwijl elk mens ge
zien wil worden, wil meetellen, hoe dan
ook geen loser wil zijn. Die weinig zelfred-
zame groep moeten we steunen, liefst
dichtbij. Anders hebben ze niet veel meer
nodig om door te slaan."
Ze wil niet zeggen dat je daarmee elke dra
ma kunt voorkomen, ook niet dat wat
Tristan aanrichtte. Maar er gebeuren abso
luut meer drama's als we alles maar op z'n
beloop laten. Ook als het om de inrichting
van wijken gaat. Meer licht, meer ruimte,
dat zijn volgens haar essentiële voorwaar
den. „Maar het is te simpel alleen maar te
besluiten nooit meer flats te bouwen."
Ze zou haar wrange gelijk kunnen vinden
in de Horsten-buurt, die grenst aan Ridder
veld. Geen flat te bekennen. Eengezinswo
ningen zo ver het oog reikt, voor buiten
staanders vrijwel ondoordringbaar als een
kasteelmuur. Op zo'n woonerf, de Mager
horst, vindt in oktober 2006 een lugubere
moord plaats. Een 22-jarige jongen woont
daar met zijn vader en een 29-jarige Chine
se vriend van zijn vader. De Chinees slaat
de jongen met een bijl op het hoofd, hakt,
snijdt en zaagt hem vervolgens in stukken
en bakt de botten en het vlees in een fri-
teuse en een wok. De dader verklaart later
geesten in het hoofd te hebben gehad. Er
zouden regelmatig ruzies in het huis zijn
geweest.
Iets verderop ligt de Broekhorst, waar be
gin deze maand twee doden en twee ge
wonden vallen bij een schietpartij. Ver
moedelijk is het een afrekening in het cri
minele circuit. Vier straten daarvandaan,
aan de Stortemelk, wordt in februari van
dit jaar een vrouw neergestoken. De dader
laat haar zwaargewond achter, de vrouw
overleeft het.
Net als Marianne van den Anker gaat het
De criminologe, bestuurskundige en voor
malig wethouder van Rotterdam is voor
stander van de 'achter-de-voordeur-aan
pak', zodat problemen kunnen worden
herkend. Betrokkenen krijgen dan profes
sionele ondersteuning en er kan worden
opgetreden als men het niet vertrouwt.
„Met veel mensen gaat het goed, maar in
dit soort wijken wonen toch meer dan ge
middeld mensen uit wat je sociaal zwakke
re milieus noemt. De wereld is voor hen
veel te complex geworden en velen zijn
niet in staat zichzelf te redden. Van de bui
tenkant lijkt het of ze het nog net wel kun
nen, maar eigenlijk kunnen ze het net
niet. Meestal denken ze zelf dat het nog
net wel kan, maar dat is meer een overle
vingsstrategie, die veelal voortkomt uit
schaamte. Het zijn kwetsbare mensen, met
weinig of geen zelfvertrouwen."
Dat leidt niet zelden tot isolatie, het mij
den van contact. „Het blijft bij af en toe
