op het droge 'Ik raad mensen nog steeds niet af om herder te worden. Het blijft zaterdag 16 apn'2011 een prach tig beroep11 'Oervorm van natuurbeheer' Erich Rhöse, schaapherder atwBmammtm Schaapskuddes mogen niet verdwijnen uit het Nederlandse landschapvindt Lutz Jaco bi, Tweede Kamerlid namens de PvdA. „Voor de natuur en de cultuur. We hebben het hier over subsidies voor natuurbeheer. Be- grazing door schapen is daar een oervorm van." Dat toenmalig Landbouwminister Cees Veerman in 2007 aller lei potjes voor natuurbeheer heeft samengevoegd en de uitvoe ring naar de provincies heeft overgeheveld, vindt Jacobi op zich zelf 'geen slecht idee'. Maar de uitvoering is in haar ogen veel te bureaucratisch geworden. „Bovendien fietsen de bezuinigin gen van Bleker daar doorheen. Het chagrijn tussen de provin cies en Den Haag is flink toegenomen. De herders lijken daar nu het eerste slachtoffer van te worden." Woensdag debatteert de Tweede Kamer met staatssecretaris Henk Bleker over de kwestie. „De regeling moet terug zoals die was: een rechtstreekse subsidie voor de herder, ook voor kud des die in meerdere provincies grazen. Wie-de regeling uitvoert, provincie of Rijk, maakt me niet uit." Als Bleker niet toegeeft, zal Jacobi een motie indienen. „Ik heb begrepen dat ik op een Kamermeerderheid kan rekenen." De kritiek op de natuurplannen van Bleker groeit. Zo schreven 79 hoogleraren deze week een open brief aan het kabinet waar in ze stellen dat diens bezuiniging van 300 miljoen euro op een budget van 500 miljoen grote schade aan de natuur en de men selijke leefomgeving toe zal brengen. Grote verschillen Daar komt bij dat vanaf dit jaar de provincies het 'ktiddengeld' ook mogen gebruiken voor andere na tuurprojecten. Die neiging is groot, gezien de forse bezuinigin gen die staatssecretaris Henk Ble ker wil doorvoeren. Rhöse zal zijn tegemoetkoming van 28.000 euro dit jaar mislopen. Omdat sommige opdrachtgevers geen subsidie meer krijgen. „Maar ook omdat mijn tweede kudde buiten de provincie Limburg graast, in Noord-Brabant. Dan kun je ook fluiten naar dat geld." Een jaartje zonder deze financiële ondersteuning zal hij wel overle ven, maar het moet niet veel lan ger duren. Dan zal hij zijn veesta pel moeten inkrimpen. „Het is bestuurlijke diefstal", briest Rhöse. „Wij hebben als schaapherders er destijds zelf voor gezorgd dat het Rijk met deze rege ling kwam en nu pakken ze dat van ons af." En het zit Rhöse en zijn collega's al niet mee, want de neveninkom sten zijn de afgelopen jaren een stuk minder geworden. Toen de Limburgse Duitser begon, zestien jaar geleden, kreeg hij voor een ki lo wol omgerekend 3 euro, een jong lam deed 150 euro. Nu zijn die prijzen respectievelijk 40 cent en 105 euro. Terwijl de kosten in die jaren wel met zo'n 25 procent zijn toegenomen. Dat herders gesubsidieerd worden vindt hij terecht. „De overheid heeft voor heel veel geld gronden gekocht om door het hele land de ecologische hoofdstructuur aan te leggen. Bedoeld voor natuuront wikkeling. In dat plaatje hoort ook een ecologisch maaibeleid." Met schapen, want die zorgen voor verspreiding van insecten en zaden, via hun vacht en ontlas ting. Grote grazers en maaimachi- nes doen dat niet. Het nut van de kleine herkauwers is groot. Rhöse haalt verschillende rapporten te voorschijn om dat aan te tonen. Uit het laatste rap port van het Planbureau voor de Leefomgeving blijkt dat de natuur kwaliteit in Nederland nog steeds achteruit gaat. Rhöse wijst door het keukenraam naar de weilanden achter zijn huis. „Daar ligt 10 hectare waar voor een speciaal maaibeleid geldt. We kunnen nog vijftig jaar zo doorgaan, er komt daar geen nieuw plantensoortje bij. Maar als je er schapen laat grazen, heb je een heel ander verhaal. Maar ja, ik kan dat niet afdwingen bij die ma nagers. Ja, de positie van herders is een lastige." En dan te bedenken dat Rhöse een dik betaalde baan had als luchtverkeersleider bij Eurocon trol in Maastricht. Zestien jaar ge leden besloot hij zijn hart te vol gen en ging hij fulltime schapen hoeden. „Ik ben een natuurfreak", verklaart hij. Spijt heeft hij niet. „Achteraf praten heeft geen zin. Je moet het zien in het licht van de toenmalige omstandigheden. Het hangt van de persoon en zijn om standigheden af, maar ik raad mensen nog steeds niet af om her der te worden. Het blijft een prachtig beroep." Schaapherder Erich Rhöse dreigt samen met tientallen collega's in financiële problemen te komen, foto Franco Cori De provincies hebben in 2007 de subsidieregeling voor schaapherders overgenomen van het Rijk. De provincies mogen sinds vorig jaar grotendeels zelf be palen hoe en aan welke schaapherders ze subsidies uitke ren. De onderlinge verschillen zijn groot, blijkt uit een rondgang langs de meest 'schapenrijke' provincies. De meeste provincies zijn nog in beraad over de toekom stige besteding, zoals in Zeeland. „Twee stichtingen waar in de kuddes zijn ondergebracht krijgen al jarenlang subsi die", zegt een woordvoerder van de provincie Zeeland. Hoe de toekomst eruit ziet durft hij niet te zeggen. „Staatssecretaris Bleker zadelt ons op met enorme bezui nigingen. Het zou kunnen dat het geld dat nu nog naar de herders gaat anders wordt besteed." Gelderland handhaaft dit jaar nog de regeling. Hoe de ko mende jaren eruit zien voor de herders durven ze in Arn hem nog niet te zeggen. Het net geïnstalleerde provincie bestuur mag zich over de toekomst buigen. Limburg heeft de regeling aangepast omdat toetsing door het ministerie van Landbouw leerde dat het om on geoorloofde staatssteun zou gaan. Opvallend, want het gaat om hetzelfde ministerie dat de regeling in 2005 in voerde. „Die toetsing is verplicht, maar kennelijk hebben niet alle provincies dat gedaan", verklaart een woordvoer der de grote verschillen tussen de provincies over de uit voering van deze regeling. Vanwege het rode licht uit Den Haag heeft Limburg sinds vorig jaar een nieuwe regeling, die niet wordt uitgekeerd aan herders maar aan terreinei genaren. Een voorwaarde is dat de schapen moeten gra zen in gebieden binnen de ecologische hoofdstructuur. Of de regeling gehandhaafd blijft is gezien de dreiging van bezuinigingen nog onbekend. De drie kuddes in Overijssel zaten in een overgangsrege ling, zij krijgen vanaf dit jaar geen rechtstreekse subsidie meer. Wel zijn gebieden aangewezen die voor gesubsidi eerde begrazing in aanmerking kunnen komen. Noord-Brabant blijft de acht schaapskuddes financieel steunen, de meeste in ieder geval tot 2015. In vier geval len heeft de provincie daarvoor zelf geld gereserveerd. Herders zijn in het heiderijke Drenthe tot nog toe goed af. Zes van de acht kuddes krijgen nog een toeslag vol gens de oude regeling. Sommige krijgen een aanvulling uit een provinciaal potje 'toerisme'. Of dit voor volgend jaar ook nog geldt, is afhankelijk van de op handen staan de bezuinigingen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2011 | | pagina 11