Een leven vol
drank en gekte
boeken35
Angst tussen zes planken
Che en de idealen van weleer
0/ie
boeken kort
donderdag 14 april 2011
ROEPING Boekbinden is meer
dan een ambacht. Als ergens
onthaasting geboden is, dan is
het in de dorpse werkplaats in
de Dordogne waar Mathilde
met toewijding werkt aan het
inbinden en restaureren van
boeken. De Franse schrijfster
Anne Delaflotte Mehdevi (1967)
schreef een gevoelige roman
over een uitstervend beroep. In
een vorig leven was Mathilde
diplomate, maar zij gaf dit le
ven op om in de voetsporen te
treden van haar opa, die haar
de liefde voor oude boeken bij
bracht.
Anne Delaflotte Mehdevi - De
boekbindster. Vertaling Pauline
Sarkar. De Geus, 17,90 euro
YERÜ Beklemming heerst in
het huis van een echtpaar dat
treurt om een doodgeboren ba
by. Ze halen een Oekraïense
hulp in huis die een eind moet
maken aan de chaos in huis en
in hun zielen. 'Onheil' heet de
opmerkelijke debuutroman van
de Italiaanse Elvira Seminara
(1959). De natuur en het verval
spelen een grote rol in dit
broeierige verhaal.
Q) Elvira Seminara - Onheil. Verta
ling Aafke van der Made. Serena
Libri, 19,95 euro
Charles M. Schulz.
(1922-2000) werkte bijna een
halve eeuw aan zijn schepping
'Peanuts'. In 1950 verscheen de
eerste aflevering over Charley
Brown, de hond Snoopy en
hun vriendjes. Geen katten
kwaad uithalende rotkinderen,
maar kleine mensen die net als
volwassenen soms tobben met
afgunst, wanhoop en verlangen
naar liefde. Elke dag een strip
in de krant, elke dag een grap.
Niet om bulderend over de
grond te rollen, maar altijd
goed voor een glimlach. Die
kinderen toch: net echte men
sen. De Bossche uitgeverij Sil
vester brengt een reeks uit met
alles van Snoopy en de rest.
Deel r'Snoopy' bevat de jaren
1950 tot 1952.
Q) Charles M. Schulz - Peanuts com
pleet. Vertaling Hans Enters. Sil
vester, 29,95 euro
Scott Fitzgerald en Zelda Sayre.
Sayre, die het verhaal vertelt, deels
vanuit de inrichtingen, deels van
uit de tijd waarin het allemaal nog
goed leek te gaan. Jaartallen in de
kantlijn zijn de lezer behulpzaam.
Ook komen we stralende typerin
gen tegen: 'Zoals ik al zei, de yan
keeluitenant zweet nooit. Hij ruikt
alleen maar schoon, een lekkere
geur van nieuwe spullen en van
luxueuze, zachte stoffen. Het lijkt
wel alsof die man plantaardig is,
en de regen op zijn huid een soort
tedere dauw'. Het oproepen van
Sayre is Leroy ook goed gelukt. Al
vanaf de tweede pagina begint ze
betoverend irritant te worden en
als ze later beklagenswaardig
wordt, is dat ook echt zo.
foto CPD
Mijn probleem met het boek is op
den duur de wijze waarop de au
teur zich in zijn hoofdpersoon
heeft ingeleefd. Het gebeurt iets te
nadrukkelijk met de aanwijsstok,
waardoor het een wat kokette
gang van zaken wordt. Ik zie de
verkleedkist, ik zie de geraadpleeg
de boeken over zenuwziekten, ik
zie de auteur een dansje maken op
de muziek uit die dagen.
Toch is het goed dat Alabama song
er is. De eer die Leroy Sayre be
wijst, komt haar toe. Ze kon het al
lemaal ook niet helpen.
Gilles Leroy - Alabama song. Ver
taling Prescilla van Zoest.
Cossee, 19,90 euro.
door Thomas Verbogt
Francis Scott Fitzgerald ont
moette de vrouw met wie
hij zou trouwen, Zelda Say
re, in de Country Club in
Montgomery. Het was 1918. Het
was het begin van een rampzalige
relatie. Francis Scott Key Fitzgerald
heeft niet lang geleefd, van 24 sep
tember 2896 tot 21 december 1940.
Zelda Sayre iets langer, van 24 juli
1900 tot 10 maart 1948. Ze kwam
om bij een brand in een psychiatri
sche inrichting in Asheville. Van
die levens zijn veel foto's gemaakt,
vaak op plaatsen waar je graag zou
willen zijn, het Belles Rives Hotel
in Juans-les-Pins bijvoorbeeld of
een zonovergoten straat in Parijs,
wat de Fitzgeralds betreft vaak de
decors van schijnvertoningen.
Fitzgerald schreef boeken die bij
de betere van de vorige eeuw beho
ren, This side of paradise, The great
Gatsby en Tender is the night. De
eerste twee waren succesvol, het
laatste tijdens zijn leven nauwe
lijks. Sayre schreef ook, verhalen,
een vreemd toneelstuk en de ro
man Save me the waltz, maar zij
had niet het succes van haar man.
De roman verscheen in 1932. Toen
was haar geest al met haar leven
aan het knoeien. Al een paar keer
'had men haar opgenomen.
Vaak wordt het echtpaar Fitzge
rald verbonden met een leven vol
jazz, champagne en feesten, maar
die periode heeft maar een jaar of
tien geduurd. Het meest
tragische interview met
een schrijver dat ik ken,
had Michael Mok in 1936
met Fitzgerald. Zelden
heb ik in een toch al tra
gisch interview een
schrijver zoiets tragisch
over zichzelf horen zeg
gen als: 'Er zijn enkele
dingen gebeurd met pa
pa. Dus werd papa de
pressief en begon hij een
beetje te drinken'. Toen
Zelda Sayre leefde kort maar
hevig in de schaduw van
F. Scott Fitzgerald. Gilles Le
roy rehabiliteert haar liefde
vol in Alabama song.
het interview op de voorkant van
de New York Post stond afgedrukt,
deed Fitzgerald van ellende een
zelfmoordpoging. Zijn vrouw was
hem niet lang daarvoor voorge
gaan. Tijdens een wandeling in de
buurt van Baltimore had ze zich
op de rails gegooid, terwijl'een
trein aan kwam razen. Haar man
had haar op het laatste moment
weggetrokken. De drank had zijn
motoriek danig aangetast; hij was
niet al te snel meer. We kunnen
ons een voorstelling van het tafe
reel maken.
Sayre kabbelt in de geschiedenis
voort als geestesziek, hysterisch,
verwend, onhandelbaar en min of
meer permanent dronken. Is dat al
tijd met haar zo geweest? Met die
vraag begon ik aan het boek dat de
Franse auteur Gilles Leroy over
haar schreef en dat Alabama song -
heet. Voor dat boek kreeg hij de
prestigieuze Prix Goncourt. Het is
al in vele landen vertaald en wordt
momenteel verfilmd met Keira
Knightley als Sayre en, hoe kan
het anders, Leonardo DiCaprio als
Fitzgerald. Ik weet niet of dit een
film is waarop we ons moeten ver
heugen, omdat het
waarschijnlijk een etala
ge vol voorspelbaarhe
den wordt en het uit
gangspunt een boek is
waarin de auteur erg
vaak op hetzelfde aam
beeld hamert.
Dit wil niet zeggen dat
Alabama song mislukt
is. Voor de goede orde:
het is geen biografie,
maar een roman. Leroy
heeft zich verplaatst in
Q Joseph Finder -
Vertaling Hugo Kui
pers
Luitingh, 19,95 euro
door Mieske van Eek
JOSEPH FINDER
Joseph Finder (Chicago,
1958) duikt diep in de
angst in zijn nieuwe mis
daadroman Bedrog. Een span
nend boek dat leest als een
trein.
Een 17-jarig meisje gaat uit,
drinkt iets, ontmoet een
mooie man en ontwaakt in
een doodskist, 3 meter onder
de grond. Ze krijgt lucht via
een pvc-buis en een camera
registreert haar bewegingen.
Een handig middel dat ge
noeg gruwelijke beelden ople
vert om haar steenrijke vader
onder druk te zetten en tot
spoed te manen.
En een betere plaats om haar
verborgen te houden, had
haar ontvoerder vast niet kun
nen vinden. Al is dat niet de
enige reden waarom Alexan
dra tussen ze'S planken haar
ergste nachtmerrie beleeft.
De Russische beroepsmoorde
naar die haar ontvoerd heeft,
geniet van haar angst en be
schouwt de langzame dood
die hij voor haar in gedachten
heeft als extra beloning.
Maar dan heeft hij niet op
Finders held Nick Heller gere
kend. Die is niet alleen uiterst
intelligent en dapper, hij be
schikt ook nog over een net
werk dat hem helpt met klus
sen die zelfs voor een super
held te moeilijk zijn.
Finder weet hoe hij een span
nend boek moet schrijven,
maar het is jammer dat zijn
hoofdpersoon zo'n schokbe-
stendige en sympathieke held
is. Het maakt het boek min
der geloofwaardig en de af
loop tamelijk voorspelbaar.
Daarbij komt dat het boek
nogal wat uitwijdingen bevat,
die voor het verloop van het
verhaal geen nut hebben en
dat de schrijver niet alle
draadjes van zijn verhaal net
jes afhecht.
Q Héctor Oesterheid
(tekst) Alberto Brec
cia Enrique Brec
cia (tekeningen) -
Che
Silvester, 19,95 euro
door Mieske van Eck
Ernesto (Che) Guevara
(1928-1967) is een legen
de. Zijn karakteristieke
bebaarde hoofd - afgedrukt
op talloze affiches en T-shirts
- geldt zo ongeveer als het oer
type van de revolutionair. Dat
het beeld zo onverwoestbaar
is, is vermoedelijk voor een
belangrijk deel te danken aan
de vroege dood van Che in
Bolivia. Waar zijn medestrij
ders Fidel en Raoul Castro
ruimschoots de tijd kregen, te
verzaken aan hun idealen van
weleer, kon Guevara de held
blijven van mensen die net
als hij naar een rechtvaardiger
wereld verlangden.
Meteen na zijn dood gingen
tekstschrijver Héctor Oester
heid en de tekenaars vader en
zoon Alberto en Enrique
Breccia aan het werk om de
Argentijnse voorvechter van
de socialistische revolutie te
herdenken. Hun biografie in
stripvorm verscheen in 1968.
Een rauw en oprecht verslag
van een idealistisch leven, dat
gewelddadig eindigde.
In Argentinië was het boek
meteen heel populair tot de
militaire dictatuur het ver
bood. Het bezit van Che werd
gevaarlijk. Oesterheid en zijn
vier dochters werden in die
tijd ontvoerd en zijn verdwe
nen.
Van Che is nu voor het eerst
een Nederlandse editie ver
schenen bij uitgeverij Silves
ter in Den Bosch. Opvallend
is dat de beklemmende
zwart-wittekeningen totaal
niet verouderd aandoen. Wel
is het verhaal voor niet-ken-
ners moeilijk te volgen. Geluk
kig heeft de uitgever een chro
nologische lijst met de belang
rijke momenten uit Guevara's
leven toegevoegd en een inter
view met tekenaar Enrique
Breccia.
