spectrum 12
■5 fQ
■3 «Q li s?
Zaterdag 2 april 2011
Vind ik leufc Vind ik niet leuk
Zijn toga kwam er voor uit de mottenballen.
In 1993 droeg Jan Peter Balkenende het ge
waad voor het eerst, tijdens zijn oratie voor
de Vrije Universiteit in Amsterdam. Vorige
week had hij het vertrouwde kledingstuk af
gestoft, nu ter gelegenheid van zijn officiële aanstelling bij
de Erasmus Universiteit in Rotterdam.
Balkenende, fit en jeugdig ogend, was terug op de plek
waar hij lange tijd verkeerde: onder professoren. De
oud-premier die vier kabinetten leidde en zijn CDA in
2002 vanuit de coulissen terugbracht naar het centrum
van de politieke macht, genoot zichtbaar van alle aan
dacht Hotshots uit politiek, leger en bedrijfsleven ston
den rijen dik om hem de hand te schudden. Iedereen gun
de de man die in juni 2010 gedesillusioneerd en verbitterd
uit Den Haag vertrok, een nieuwe toekomst. „Als iemand
het heeft verdiend, is hij het", zei oud-Kamervoorzitter
Frans Weisglas vaderlijk.
Over politiek praten wil Balkenende niet „Die tijd is voor
bij", vindt hij. Geen woord over de omstreden samenwer
king met de PW of over de interne machtsstrijd die zijn
CDA bijna aan de afgrond bracht. „Dan zou ik mensen
maar voor de voeten lopen."
Op het CDA-partijcongres dat vandaag in Den Haag
wordt gehouden, zegt hij definitief adieu. Hij zal het af
scheid met gemengde gevoelens ondergaan. De man die
acht jaar lang de onbetwiste leider was, treft in Den Haag
een stuurloze, vertwijfelde partij aan.
„Het CDA is nog van de leg", constateert 'partijwatcher'
en historicus Pieter Gerrit Kroeger. „De partijtop is ont
hoofd en dat is merkbaar. Dat maakt aarzelend. Er leeft
een fundamenteel vraagstuk: waar moeten we met deze
partij naar toe?"
Met Balkenende vertrokken ook partijvoorzitter Peter van
Heeswijk en Tweede Kamerfractievoorzitter Pieter van
Geel. Huiswetenschapper Ab Klink haakte af na een harde
confrontatie met Maxime Verhagen en Henk Bleker. Pro
minenten als Ruud Lubbers, Dries van Agt, Cees Veer
man, Ernst Hirsch Ballin en Willem Aantjes gaven de par
tij een cold shoulder vanwege de samenwerking met de
PW. Een derde van de leden deelt hun kritiek. De mas
saal weggelopen kiezers hebben het pad terug nog niet in
geslagen.
Er liggen rapporten, er wordt in alle regionale afdelingen
gediscussieerd en gefilosofeerd, er zijn visies en ideeën: te
rug naar het conservatisme, verjonging, terug naar de bij
belse beginselen, meer naar het midden, meer naar rechts,
oppoetsen van het sociale gezicht. Maar niemand neemt
het voortouw. Leden morren. Wie is nu de baas, vraagt
Zeeuws Statenlid Frans Babijn zich af. „Niemand", ant
woordt hij zelf „Maar die baas moet er snel komen.
Nieuw elan uitstralen. Kijk naar GroenLinks met Jolande
Gezocht:
CDA-leider
Wie is de baas bij het CDA? Sinds het vertrek van Jan Peter
Balkenende ontbeert de partij een aansprekende leider. De partijtop
vindt de vraag nu niet aan de orde. Maar de achterban kijkt
verlangend uit naar een nieuwe roerganger.
door Sandra Donker en Lianne Sleutjes foto's ANP
Sap. Zij doet het toch fantastisch. Iemand met zo'n sta
tuur zouden we goed kunnen gebruiken."
De Provinciale Statenverkiezingen: op het podium staan
drie mannen en een vrouw samengepropt, licht ongemak
kelijk achter een te krap spreekgestoelte. Rechts waarne
mend partijvoorzitter Liesbeth Spies, links fractievoorzit
ter Sybrand van Haersma Buma, in het midden vicepre-
mier Maxime Verhagen en de lijsttrekker voor de Eerste
Kamer Elco Brinkman. We doen het samen, is de nadruk
kelijke boodschap op de CDA-uitslagenavond.
De officiële lezing luidt dat een leiderloos CDA geen pro
bleem is. „Het is een absolute non-discussie", zegt Spies.
„De taakverdeling is helder en het marcheert prima."
Verhagen zit als vicepremier in het kabinet, fractievoorzit
ter Van Haersma Buma zetelt in de Tweede Kamer en
straks is er de nieuwe partijvoorzitter. Samen zet deze
trojka de politieke lijnen uit. Pas in 2014, als er een nieu
we lijsttrekker moet komen voor de Kamerverkiezingen,
is de leiderschapsvraag aan de orde, luidt het credo. Die is
automatisch de politiek leider bij het CDA. Dan komt er
één gezicht op het verkiezingsaffiche.
Daar is geen speld tussen te krijgen, volgens de CDA-statu-
ten. Maar intern wordt al sinds het vertrek van Balkenen
de gespeculeerd. Voor de CDA-jongeren is het duidelijk:
de leider hoort in de Kamer. Zo krijgt de fractie een her
kenbaar profiel, menen zij.
Vind ik leuk Vind ik met ieuk Vind Ht let* Vind niet leuk
