261 zeeland
Studie naar huizen
op plek werkplaats
GIRO
Markering in het heden
t A ff fct
zondag 22 MEI 2011
Historie onder het zand in de duinen
'de fietstoertocht'
Dl SCHOUWEN-DUIVELAND
BEKRONING
De onthulling van het informatiepaneel over de 'Onze Lieve
Vrouwe op Zee kapel' in de duinen geldt als bekroning van de
feestelijkheden rond 50 jaar RK-kerk in Haamstede.
Kapel in de duinen
Strandjutten langs
het Noordzeestrand
Scandinavische sferen
bij Fiori Musicali
EIGENHUIS
VÜBOUWEN
+INRICHTEN
27 km (gezinstocht!) - 58 km - 103 km
'Beleef de day uaxt je Cevea!
zaterdag 26 maart 2011
door Piet Kieemans
BURGH-HAAMSTEDE - Waar nu aan
de Burghseweg nog de vroegere ge
meentewerkplaats staat wil de ge
meente Schouwen-Duiveland wo
ningen bouwen. Een stedenbouw
kundig plan moet uitwijzen wat
haalbaar is. Het college van burge
meester en wethouders stelt de ge
meenteraad voor 260.000 euro uit
te trekken voor het (laten) maken
van zo'n plan.
De werkplaats aan de Burghseweg
- destijds in gebruik bij de toenma
lige gemeente Westerschouwen -
kwam in 2006 leeg te staan. Het
terrein erachter was in gebruik als
gemeentekwekerij, maar ook deze
werd overbodig.
Volgens eerdere verkenningen zou
op plek van de oude gemeente-
werf plaats zijn voor ongeveer
75 woningen, maar dat aantal is
niet veel meer dan een aanname.
Wat voor de gemeente wel als een
paal boven water staat is dat her
ontwikkeling van de locatie een
kans is voor het toevoegen van
een 'aantrekkelijk en kwalitatief
hoogwaardig woonmilieu'.
Daarbij wordt aangetekend dat je
er - oneerbiedig gezegd - niet zo
maar een nieuwbouwwijkje neer
moet zetten, maar serieus werk
dient te maken van de architectoni
sche vormgeving. Ook het begrip
duurzaamheid speelt een belangrij
ke rol bij de ontwikkeling van
plannen. Het is de bedoeling dat
er niet alleen een stedenbouwkun
dig plan wordt gemaakt, maar ook
een bijbehorend woningbouwpro
gramma. Dat pakket moet er in
het derde kwartaal van dit jaar lig
gen. In het vierde kwartaal wordt
dan bekeken hoe het verder moet.
Het voorstel om te investeren in
een stedenbouwkundig plan prijkt
op de agenda van de vergadering
maandag 11 april van de commis
sie openbare ruimte.
Dokter Vosstraat I I
WOLPHAARTSDIJK
Aan de rand van
Wölphaartsdijk bieden
wij deze meer dan royale
vrijstaande woning te koop
a3n. Het object beschikt o.a.
over een zeer riante wopn-
kamer, 4 slaapkamers en is
gelegen op een perceel van
circa 454 m2 eigen grond.
Vraagprijs 329.000,- k.k.
J6BK£S02SËE5a^3S£KSB3E!
door Ali Pankow
Den Duyne heette de
Middeleeuwse neder
zetting in de duinen bij
Haamstede: enkele
huisjes en de kapel van Onze Lie
ve Vrouwe op Zee. Dat is lang gele
den. Onder het duinzand liggen
nog de fundamenten van het kerk
je, maar sinds gisteren is de locatie
aan Middenpad gemarkeerd met
een informatiepaneel.
Piet Remijn dook spontaan in de
archieven toen pastoor Paul Ver
beek van de Willibrordusparochie
in 2009 het idee van zo'n informa
tiebord lanceerde. Verbeek opper
de dat idee in het kader van de vie
ring van het 50-jarig bestaan van
de katholieke kerk in Haamstede,
die naar de vroegere duinkapel is
genoemd. In de huidige kerk zit
ook nog een baksteen van die
oude kapel gemetseld.
Remijn verzamelde, met medewer
king van zijn vrouw Tini, saillante
gegevens voor het informatiebord.
Hun buurvrouw en beeldend kun
stenares Hetty de Wette gaf advies
voor de vormgeving en Frans Beek
man toonde zich vraagbaak bij uit
stek. Beekman is deskundige op
het gebied van de duinen in de
Kop van Schouwen. Zijn proef
schrift, waar hij in 2006 op promo
veerde tot doctor in de geografie,
is gewijd aan duinvorming en
duingebruik op Schouwen.
„Beekman heeft me ingedamd. Ik
wilde zoveel mogelijk informatie
kwijt op het bord. Hij hield me
vóór dat de mensen dan niet meer
de tijd nemen om het lezen als er
te veel tekst op staat", vertelt Re
mijn. Hij heeft dat advies graag ter
harte genomen. Het paneel leert
de geïnteresseerde passant nu iets
over de geschiedenis van nederzet
ting Den Duyne en haar kapel, de
ligging is fraai in kaart gebracht en
er wordt informatie verstrekt over
de insignes die bedevaartgangers
hier kochten als bewijs of herinne
ring aan een moeizame pelgrims-
De Onze Lieve Vrouwe op Zee-ka-
pel wordt in bronnen uit 1531
voor het eerst genoemd.
De kapel werd op 17 april 1572
geplunderd door de Watergeuzen.
Het kerkje raakte in verval, werd
gesloopt en de funderingen wer
den bestoven onder het zand.
in 1833 en 1907 kwamen de res
ten even bloot te liggen. Architect
Joh. Hoogenboom tekende de fun
damenten uit en beschreef ze.
De baljuw van Zierikzee legde wets
overtreders 36 keer een strafbe-
devaart naar de duinkapel op.
Aan de westkust van Schouwen
zijn door de eeuwen heen circa
1200 pelgriminsignes met de af
beelding van een heilige gevonden.
tocht naar het kerkje. Ook biedt
het paneel gegevens over de vegeta
tie in deze duinomgeving.
Remijns enthousiasme is begrijpe
lijk. Over de kapel Onze Lieve
Vrouwe op Zee valt veelte vertel
len. Wanneer het kerkje precies
werd gebouwd is niet bekend, wel
dat het in bronnen uit 1531 voor
het eerst wordt genoemd. Het mo
nument werd verwoest op 17 april
1572 tijdens een grote plundering
door de Watergeuzen. De kapel
raakte in verval, werd later ge
sloopt en de funderingen stoven
onder het zand, om in 1833 en in
1907 weer even aan de vergetel
heid te worden onttrokken. In die
jaren kwamen de fundamenten
door zandverstuivingen weer even
bloot te liggen.
In 1907 heeft architect Johan Hoo
genboom uit Renesse de funderin
gen opgemeten en de locatie be
schreven. Zijn werk bood nu dan
ook een belangrijke bron bij het
bepalen van de plek voor het infor
matiepaneel.
De resten van de kapel liggen nu
al weer vele jaren verscholen on-
der het zand.
Niet alleen bevlogen pelgrims
maakten vroeger een tocht naar de
ze plek. De baljuw van Zierikzee
legde 36 keer een strafbedevaart
naar de duinkapel op. Voor wets
overtredingen als schelden tegen
de burgemeester, huisvredebreuk
of prostitutie konden schuldigen
op een dergelijke straf rekenen.
Onder het zand in de duinen in de Westhoek
gaat een rijke historie schuil. Dr. Frans Beek
man leverde daarvan al in 2006 het overtui
gend bewijs met zijn proefschrift over de duinvor
ming en het duingebruik op Schouwen.
Als kenner bij uitstek ging hij aansluitend op de ont
hulling van het informatiepaneel gistermiddag in op
de bewoning in deze contreien en op ontstaan en ver
val van de duinkapel. Voorwaarde voor het ontstaan
van de betreffende nederzetting was het cultuurland
rond de watergeul het Palinxgat, een rechtstreekse
verbinding met de zee. „Haaimannen, werden dit
soort stukken cultuurgrond genoemd. AI in 1229
wordt er melding van gemaakt in de archieven en
exact uit datzelfde jaar zijn aan het strand hier munt
jes gevonden", liet Beekman weten. De betreffende
muntjes circuleerden gisteren als tastbaar bewijs on
der het aandachtig gehoor. Volgens Beekmans bevin
dingen moet de stenen kapel rond 1500 zijn ge
bouwd. Wellicht zal er een houten exemplaar aan
vooraf zijn gegaan. Met de plundering door de Water
geuzen kwam er een resoluut einde aan het kerkje.
Dat herbouw uitbleef had alles te maken met de Her
vorming die zich ook op Schouwen-Duiveland vol
trok. Boeren uit de omgeving maakten gebruik van al
les wat er nog aan hout en stenen te halen viél bij de
vervallen kapel. Doordat de Noordduinen vervolgens
'naar binnen wandelden', verdwenen de resten van
de fundamenten tenslotte onder het zand.
Van de talrijke, verschillende insignes die in de loop
der jaren bij Westerschouwen zijn gevonden is die
met de afbeelding van 'Onze Lieve Vrouwe van
Amersfoort' gekozen als beeldmerk. Dit pelgrimsinsig
ne krijgt een vergrote versie als schild. Het wordt ge
maakt door metaalbewerker/kunstenaar Rinus Bouw
meester. Het schild wordt 17 juli ingezegend in de
RK-kerk in Haamstede en wordt op rs augustus mee
gedragen in een stille tocht door de duinen.
WESTENSCHOUWEN
Samen met anderen speuren langs
de waterkant en de vondsten bekij
ken, misschien op naam brengen
en tentoonstellen in de Juttershut.
Dat is zaterdag de inzet van de ex
cursie strandjutten langs het
Noordzeestrand. De gids van Staats
bosbeheer vertelt over eb en vloed,
springtij en doodtij. De kans be
staat op een ontmoeting met een
zeehond. De jutterstocht vertrekt
vanuit de Excursieschuur aan de
Kraaijensteinweg om 13.30 uur.
Meer informatie: 0900-2020233.
DIRKSLAND
Kamerkoor Fiori Musicali geeft za
terdag een concert in de hervorm
de kerk in Dirksland. Op het pro
gramma staat muziek van Bo Hol
ten, S. D. Sandström en J. S. Bach.
Het 'Reign og Rusk og Rosenbusk'
van Holten heeft een bijzondere
plaats in het concert. Bo Holten is,
naast dirigent van enkele topkoren,
bekend als componist die uitersten
wil laten horen in zijn muziek. Het
concert in Dirksland begint om
20.00 uur. Reserveren kan via:
www.fiori-musicali.nl
Start 9.30 uur en finish op
Camping Groenewoud, Burgh-Haamstede
Live muziek - Grote pastaparty - Barbecue - Minikaravaan
www.girodischouwen-duiveland.nl
