Egypte krijgt het druk
met zichzelf
spectrum 10
Mahmoud Salem
Zaterdag 26 maart 2011
Europa moet gebruik maken van
Egypte, vindt Mahmoud Salem.
„Wij zijn met 85 miljoen inwo
ners. De meesten zijn arm, maar
als democratisering ertoe leidt
dat de handel toeneemt en de welvaart
stijgt, zijn dat 85 miljoen consumenten
voor de poort van Europa. Laten Europea
nen zich daar bewust van zijn."
De jonge Egyptenaar studeerde handelswe
tenschappen in de Verenigde Staten. Zijn
vader is zakenman, zijn moeder parle
mentslid voor de partij van Mubarak. In
zijn nieuwe status van politiek activist en
democraat verlopen de discussies met het
thuisfront uiterst moeizaam, erkent hij.
Mahmoud Salem kent de verhalen hoe za
ken werden en nog worden gedaan in zijn
land. „Als je grond wilt kopen, zijn daar
procedures voor die maanden duren. Ie
mand omkopen, betekent dat het in dagen
geregeld kan worden. En als je meer be
taalt, kan het in een paar uur."
Corruptie is er in hogere regionen, maar
ook in lagere. „Een vriend van me reed
een straat in Cairo in. Hij werd aangehou
den door de politie. Hij mocht daar niet rij
den, dat was een eenrichtingsstraat 'Nee
hoor', zei mijn vriend, 'dat klopt niet'. 'Ja
wel', zei de politieman, deed de kofferbak
van de politiewagen open, haalde er een
verkeersbord uit en zette het op straat.
'Kijk maar, verboden in te rijden', zei hij."
Een agent omkopen, het is heel gewoon.
Voor een paar centen verandert die het
kentekennummer op de bekeuring. Dat
kan niet anders, want de bekeuring is nu
eenmaal uitgeschreven met een eigen (se-
riejnummer. „Dat betekent dat een ander
een bekeuring thuisgestuurd kan krijgen,
omdat plotseling zijn nummer op die be
keuring staat. Ze doen maar wat."
Allemaal zaken waar Egypte vanaf moet,
vindt Mahmoud Salem. Ferm: „Ik betaal
belasting, dus wil ik dat dat geld efficiënt
besteed wordt. Als dat niet zo is, moet je
dat kunnen zeggen. Zonder dat je daar
voor opgesloten wordt."
Salem begon vijfjaar geleden onder het
pseudoniem Sandmonkey een blog en
maakte van zijn hart geen moordkuil. Dat
leverde hem miljoenen fans op. Onder die
zelfde naam verscheen hij ook als twitte-
raar.
Ten tijde van de Deense cartoonrel, waar
bij tekenaar Kurt Westergaar de profeet
Mohammed afbeeldde met een tulband in
de vorm van een bom, startte hij een 'Boy
cot de boycot'-actie. Dat zat zo: de Egypte-
naren waren furieus over de cartoon en
waren een boycot van Deense producten
begonnen. Salem: „Een belachelijke actie.
De mensen waren echt heel oprecht boos.
Alleen wisten ze niet waarom. Niemand
kreeg die cartoon te zien, want hij werd
niet gepubliceerd. En verder: wat voor
Deense producten worden et in Egypte
verkocht? Deense kaas en boter en lego.
Een actie van niks. En dat allemaal uit on
wetendheid en gebrek aan kritiek."
Daarom wordt het volgens de jonge Egyp
tenaar tijd dat niet alleen Egypte, maar alle
Arabische landen, openstaan voor kritiek.
„Daar bouw je een maatschappij mee op.
Er was tot voor kort geen debat in Egypte.
Dat je niks mocht zeggen, is een beledi
ging voor het individu."
Het onderwijs schiet tekort, vindt hij. „Dat
is gebaseerd op memoriseren, dingen uit je
hoofd leren. Het hoogste wat je kunt berei
ken, is de Koran uit je hoofd leren. Er zal
Egyptenaar Mahmoud
Salem, 29 jaar, heeft nu
al een indrukwekkende
staat van dienst. Als
blogger, twitteraar en
politiek activist is hij een
bekend man in zijn
land. Hij vocht op het
Tahrirplein en is bezig
met het oprichten van
een politieke partij en
een krant. Hij wordt
gezien als een van de
komende nieuwe leiders
in Egypte.
door Patrick Wiercx
nog heel wat moeten veranderen."
De veranderingen in Egypte van de afgelo
pen maanden bieden belangrijke kansen.
Een van de grootste schandes van zijn
land vindt Salem dat Egypte een voedsel-
importerend land is. „Wij staan bekend
om de vruchtbare Nijldelta. Voor het oude
Rome waren wij de graanschuur. Daar is
niets van over. Het is mijn wens dat bui
tenlandse landbouworganisaties ons bij de
hand nemen en laten zien hoe je de Nijl
weer vruchtbaar kunt krijgen." Glimla
chend: „Dat moet een mooie kans voor Ne
derlanders zijn. Die zijn daar toch goed
in?"
De stemming is optimaal om zaken veran
derd te krijgen, meent hij. „Dat kan ook
lastig zijn, want de mensen verwachten
veel. Dat kan tegenvallen."
Egypte moet tevens schoon schip maken
met zijn overheidsinstellingen en zijn tien
duizenden ambtenaren. „Er is niet één
Mahmoud Salem.
foto Patrick Wiercx
staatsinstelling die normaal werkt. Een
staat die je bedriegt en terroriseert, daar
heb je als burger niks mee."
Wat Salem betreft, moeten alle Arabische
leiders eraan geloven. „Misschien is er een
land waar het niet lukt, maar echt, op den
duur vallen ze allemaal. Mensen in de Ara
bische regio willen het graag beter hebben.
Wij zien ook wat er in Azië gebeurt. Een
leider die in Zwitserland een miljard op
zijn bankrekening heeft staan, dat kan
toch niet? Een bestuurder die een onwelge
vallige pers straft of monddood maakt. Dat
willen we toch niet? Dat soort regenten
ligt eruit. Definitief"
Als de regimes in de Arabische landen één
voor één omvallen, zijn er ook consequen
ties voor de Gazastrook, voorspelt Salem.
„Je kunt als westerse wereld niet verheugd
zijn dat een groot aantal landen het goede
spoor heeft gevonden, terwijl je toestaat
dat Israël in Gaza al die mensen in hun ei
gen land opsluit."
De ontwikkelingen in Tunesië hebben de
Egyptenaren de ogen geopend. Salem: „De
politie in Egypte is altijd machtig geweest.
Maar 85 miljoen Egyptenaren zijn samen
óók heel machtig, dat hebben we nu ge
merkt. Wie de wapens heeft, heeft macht,
maar niet alle macht. Als volk kun je veran
deringen afdwingen en aanbrengen."
Egypte gaat nu door een therapeutische pe
riode. „Ineens mogen we alles zeggen en
daar moeten we aan wennen. We moeten
leren werken met statistieken en cijfers die
kloppen. We hebben een vrije pers nodig.
Handel en industrie moeten groeien. Dat
zijn we aan onszelf verplicht. De komende
tijd gaan we het nog erg druk hebben met
onszelf."
reageren?
spectrum@wegener.nl
Geboren in Egypte.
Leeftijd: 29 jaar.
Studeerde vijfjaar aan Northeastern Universi
ty (Boston, VS).
Consulent sociale media.
Grootste blogger van Egypte (Sandmonkey)
met vijf miljoen unieke bezoekers.
Twittert, 25.000 volgers.
Vocht op het Tahrirplein in Cairo tijdens de
protesten tegen het regime van de verdreven
president Mubarak.
Activist, promoot democratische dialoog in
Arabische landen.
