buitenland 19
EU en Navo staan te kijk in Libië
Stroomkabels voor koelsystemen
bevestigd aan kernreactoren Japan
Oppositie Jemen: Saleh
te laat akkoord met plan
Kaddafi zit op grote voorraad goud
Koetsjma verdachte
in moordzaak
Syrië pakt activist
Loay Hussein op
Duitse incestpleger
krijgt voor jaren cel
Trafalgar Square
tijdelijk Tahrirplein
woensdag 23 maart 2011
Zawiya
Tripoli
Yafran
Misurata
Sirte
Benghazi
•Tobruk
ALGERIJE
Bin Jawad
Ras Lanuf
Ajdabiya
Brega
door-Carel Goseling
DEN HAAG - Wekenlang liet de in
ternationale gemeenschap de op
standelingen in Libië aan hun lot
over. Pas toen het leger van
Muammar Kaddafi de tegenaanval
inzette en voor de poorten van de
hoofdstad van bevrijd Libië, Ben
ghazi, verscheen, werd er actie on
dernomen. Pas maandag werd dui
delijk wie eigenlijk de leiding had
over de operatie: de VS.
Tegelijk werd vanuit Washington
de niet mis te verstane boodschap
afgegeven dat de Amerikanen van
die verantwoordelijkheid afwil
len. En wel zo snel mogelijk. De
regering-Obama heeft geen zin bij
een nieuwe, langdurige oorlog be
trokken te raken. Het heeft de
handen vol aan Afghanistan en
Irak. Het probleem is alleen dat
niemand het roer wil overnemen.
De EU liet bij monde van 'minis-
ter van Buitenlandse Zaken' Ca
therine Ashton vorige week we
ten zich te beperken tot humani
taire hulp. Ze repte met geen
woord over de sinds 2007 bestaan
de EU 'rapid reaction force', noch
over de achttien EU-battlegroups
met elk 1500 militairen; destijds
in het leven geroepen omdat de
unie een eigen militaire macht
wilde opbouwen naast de Navo.
Dat Ashton alleen een humanitai
re rol voor de EU zag, moest de
verdeeldheid tussen de EU-lidsta-
ten verbloemen.
Terwijl in de ene Europese hoofd
stad een militair ingrijpen onont
koombaar werd geacht, werd in
een andere regeringszetel juist elk
ingrijpen afgewezen.
Dezelfde verdeeldheid speelt ook
binnen de Navo. Turkije, Duits
land en Bulgarije willen niet mili
tair betrokken raken bij Libië. Te
gelijkertijd zijn de Navo-lidstaten
Verenigde Staten, Canada, Frank
rijk, Groot-Brittannië, Italië, Span
je, België en Denemarken actief
bij en boven Libië.
Washington wil dat de Navo de
leidinggevende instantie wordt,
maar dat is gezien de huidige si-
TRIPOLI - Muammar Kaddafi kan de strijd financieel nog lang volhou
den. In Tripoli heeft hij de beschikking over minstens 144 ton goud,
met een waarde van ruim 6,5 miljard dollar, stelden financiële experts
gisteren in The Financial Times. De voorraad die tot de 25 grootste
goudreserves ter wereld behoort, is genoeg om een klein leger van
huurlingen maanden of misschien wel jaren te betalen.
tuatie ondenkbaar. Bovendien wil
len, de Arabische landen dat niet
en ligt ook Frankrijk, initiator van
het eerste uur, dwars. Duitsland
heeft zelfs nog geen toestemming
gegeven voor de inzet van Awacs-
spionagevliegtuigen die daar zijn
gestationeerd. Italië daarentegen
heeft juist weer gedreigd de toe
stemming voor het gebruik van
luchtmacht- en marinebases ten
behoeve van de operatie-Libië in
te trekken als de Navo het voor
touw niet neemt.
De Navo besloot gisteren dan
maar om het door de Verenigde
Naties afgekondigde wapenembar
go tegen Libië op zee en in de
lucht te gaan afdwingen. Zo moet
voorkomen worden dat wapens
of huurlingen Libië nog inkomen.
Handhaving van dat wapenembar
go heeft in de praktijk niet veel
om het lijf: schepen varen al niet
meer naar de Libische havens en
vliegen kan ook niet langer door
de no fly-zone.
KIEV
Oekraïne begint een strafrechtelijk
onderzoek naar mogelijke betrok
kenheid van oud-president Leonid
Koetsjma (72) bij de moord op jour
nalist Georgi Gongadze in 2000.
Volgens plaatsvervangend procu
reur-generaal Renat Koezmin
wordt Koetsjma verdacht van 'be
trokkenheid bij illegale activitei
ten', waaronder de moord op Gon
gadze. Justitie heeft de bewegings
vrijheid van de ex-president be
perkt. Hij mag Oekraïne niet uit
DAMASCUS
De Syrische autoriteiten hebben de
schrijver en prominente mensen
rechtenactivist Loay Hussein (51)
gearresteerd. Hij is een bekende op
positiefiguur in Syrië, waar de afge
lopen week honderden mensen de
monstreerden voor meer vrijheid
en tegen corruptie. Hussein zat van
1984 tot 1991 ook al vast voor zijn
activiteiten voor de communisti
sche partij in Syrië. De VN willen
een onafhankelijk onderzoek naar
overheidsgeweld in Syrië.
KOBLENZ
Eert gerechtshof in het Duitse Ko
blenz heeft de 48-jarige Detlef S.
gisteren schuldig bevonden aan
het seksueel misbruiken van zijn
dochter en zijn stiefkinderen. Bij
zijn stiefdochter verwekte de r,un
acht kirtderen. S. werd veroordeeld
tot veertien jaar en zes maanden
gevangenisstraf, maar de rechter
zei dat hij aansluitend moet wor
den opgesloten, omdat het gevaar
op herhaling te groot is.
LONDEN
Britse activisten willen komend
weekeinde Trafalgar Square in het
centrum van Londen 24 uur lang
bezet houden om te protesteren te
gen bezuinigingen in de publieke
sector. De organisatoren hebben
'Trafalgar' voor de gelegenheid om
gedoopt tot het Tahrirplein. Dag
blad The Guardian meldde gisteren
dat er meer dan tweehonderddui
zend mensen worden verwacht bij
het protest, dat zaterdag begint
TOKIO - Technici hebben gisteren
stroomkabels kunnen bevestigen
aan de zes reactoren van de Japan
se kerncentrale Fukushima I, die
bij de aardbeving en tsunami
zwaar beschadigd raakte. In de con
trolekamer van reactor 3 is de elek
triciteitsvoorziening deels her
steld, het licht werkt weer.
De kerncentrale heeft zes reacto
ren, die alle in de problemen kwa
men toen de koelsystemen uitvie
len. Hulpverleners kunnen nu
weer werken in de controlekamer.
Reactor nummer 3 is een grote
bron van zorgen, omdat die pluto
nium en uranium bevat. Verder
hopen medewerkers van Fukushi
ma 1 dat als de elektriciteit weer
werkt, koelsystemen weer op gang
kunnen worden gekregen.
Voorlopig lekt Fukushima I nog al
tijd radioactiviteit. „De vraag is
waar de straling vandaan komt", al
dus een medewerker van het Inter
nationaal Atoomenergie Agent
schap. De atoomwaakhond van de
VN liet verder weten bezorgd te
zijn over de weinige informatie
die het van Japan krijgt over de si
tuatie bij de centrale. „We hebben
al enige tijd geen informatie gekre
gen over reactor 1", aldus een
woordvoerder. Ook ontbreekt in
formatie over de temperatuur in
de bassins met gebruikte splijtstof
bij de reactors 1,3 en 4. Verder liet
het agentschap weten dat de pro
blemen nog 'zeer ernstig' zijn.
Minuscule hoeveelheden van ra
dioactieve deeltjes uit Japan heb
ben IJsland bereikt, als eerste land
in Europa. Ze zijn ontdekt door
een monitoringsysteem van de
VN. Het systeem Ctbto heeft 63
meetstations over de hele wereld
om verboden atoomproeven op te
sporen. „Het gaat om extreem klei
ne hoeveelheden", zei een mede
werker vanuit het hoofdkantoor in
Wenen. „Het heeft niets te maken
met gezondheidsrisico's."
Frankrijk verwacht vandaag de eer
ste Japanse deeltjes te meten.
SANAA - De oppositie in Jemen
heeft gisteren een voorstel verwor
pen van president Ali Abdullah Sa
leh om eind dit jaar af te treden.
Saleh waarschuwde tegelijk voor
een bloedige burgeroorlog als hij
door een coup wordt afgezet.
Het aanbod van de president om
voor parlementsverkiezingen in ja
nuari 2012 zijn functie neer te leg
gen en een overgangsregering aan
te stellen, stelde de oppositie be
gin deze maand zelf voor. Toen
deed Saleh, die al 32 jaar regeert,
het af als 'vaag en tegenstrijdig'.
Volgens de oppositie is het nu te
laat voor het plan. „Hij heeft één
optie en dat is nu vertrekken, nu
direct, zonder vertraging, zonder
voorwaarden", zei woordvoerder
Mohammed Qathan van de geza
menlijke oppositie. De leider van
de oppositie, Yassin Noman, zei
dat Saleh een veilig en waardig le
ven in Jemen mag leiden als hij on
middellijk de handdoek in de ring
gooit. De president moet volgens
hem vermijden dat er een strijd
om de macht losbarst die tot opde
ling van het arme land kan leien.
„Hij moet niet de stijl van Kaddafi
volgen door het land te verwoes
ten en de mensen te doden. Na de
ze lange regeerperiode moet hij
zeggen: dank mijn volk, ik veiiaut
jullie vreedzaam", aldus Noman.
Een F16 op vliegbasis Eindhoven.
foto Marcel van Hoorn/ANP
