'Helemaal veilig is het nooit'
goed heeft gehouden, is bewijs dat het wel snor zit met kernenergie' 11
'Ze zullen zeggen: dat die verouderde centrale zich relatief zo lang zaterdag 19 maart 2011
Joop van der Pligt, hoogleraar sociale psychologie
mms& i
centrale?
gesteld. „In zulke noodsituaties
kunnen mensen door politie ge
dwongen worden het gebied te
verlaten", legt Philip de Vree van
de gemeente Borsele uit.
Dat is nog maar een klein deel
van de plannen. In een tweede
ring tot tien kilometer van de
rampplek moet iedereen jodium-
tabletten slikken, het liefst pre
ventief Daarom kunnen Zeeuw
se burgers deze pillen nu al afha
len bij de gemeentehuizen.
Schildklieren nemen deze stof
op en kunnen daarna geen radio
actief jodium, dat kan vrijkomen
bij een kernramp, meer opne
men. Ook moeten inwoners op
twintig kilometer de ramen en
deuren gesloten houden.
Koos Schouwenaar is als veilig
heidscoördinator van de regio
Zeeland verantwoordelijk voor
de veiligheid buiten de kerncen
trale. Hij benadrukt dat iedereen
bij een ramp meteen radio en te
levisie aan moet doen als de
noodsirenes loeien. Volgens hem
blijft het lastig om voorafin alles
te voorzien. „De ene ramp is de
andere niet."
los Bongers, directeur van EPZ,
is verantwoordelijk voor alles
wat binnen het bedrijf gebeurt.
Het bedrijf zegt goed voorbereid
te zijn, maar wil geen details ge
ven. „Bongers zal er altijd voor
moeten zorgen dat de centrale in
Borssele bij de 25 procent veilig
ste ter wereld hoort", zegt De
Vree. „Dat is een voorwaarde om
de vergunning van het bedrijf te
verlengen tot 2033."
Ondanks de flinke boeken vol
noodplannen zijn milieuorganisa
ties bang dat de situatie uit de
hand kan lopen. „De reactoren
in Fukushima zouden ook be
stand moeten zijn tegen een aard
beving en tsunami", zegt Ike Teu-
lings, campagneleider kernener
gie van Greenpeace.
„Het evacuatiegebied van vijf ki
lometer is een lachertje", vult col
lega Kim Schoppink aan. Ze ver
wijst naar Japan, waar de nood
plannen al gauw overboord wer
den gegooid. „Zeeland heeft geen
plan klaarliggen om de 275.000
inwoners die binnen een straal
van twintig kilometer wonen, te
evacueren. Dat gaat voor grote lo
gistieke problemen zorgen."
Niet alleen de kernreactor in
Borssele vormt een mogelijk ge
vaar voor inwoners van Neder
land.
In het Belgische Doel, aan de
oever van de Oosterschelde op
vijf kilometer van de grens, staan
vier kernreactoren. Als daar een
ramp gebeurt hoeven Nederlan
ders niet direct geëvacueerd te
worden, maar zij zullen wel jo
dium moeten slikken en alle ra
men en deuren moeten sleuten.
De zuiderburen produceren ook
kernenergie in een kernreactor
in Tihange, maar Maastricht ligt
net buiten het risicogebied.
De veiligheidsregio Twente bena
drukt dat inwoners vooralsnog
niet bang hoeven te zijn voor de
kernreactor in het Duitse Lingen,
die op twintig kilometer van de
grens staat. „Er dreigt geen acuut
veiligheidsrisico", benadrukt een
woordvoerder.
Vanwege de situatie in Japan
overleggen de gemeenten met de
Duitse overheid of een nieuwe
rampenbestrijdingsplan nodig is.
Wat gebeurt er als zich
een kernramp voordoet
in Nederland of net over
de grens? De noodplan
nen liggen klaar, maar de
vraag is of die toereikend
zijn.
door Jan ter Harmsel
Een kleine duizend pagi
na's met instructies lig
gen klaar in het gemeen
tehuis van Borsele voor
het geval een nucleaire ramp
plaatsheeft in de kerncentrale
in die plaats. Honderd pro
cent veilig is het nooit, be
nadrukt een woordvoer
der van EPZ, de exploi
tant van de reactor.
In theorie zou de kernreac
tor in Borssele bestand
moeten zijn tegen golven
van ruim 7,3 meter en een
aardbeving met de sterkte van
5,0 op de schaal van Richter. In
de praktijk is zoiets niet te testen,
want daarvoor zijn de gevaren te
groot. Ook is vooraf lastig in te
schatten wat de gevolgen zullen
zijn als terroristen een aanslag
plegen. In het zwartste scenario
smelt het reactorvat en komt ra
dioactieve straling vrij.
Uit voorzorg worden bij een
noodsituatie omwonenden in
een straal van vijf kilometer geë
vacueerd. Op die manier moet
voorkomen worden dat zij aan
gevaarlijke straling worden bloot
antwoorden. Dat is al moeilijk en
tijdrovend genoeg."
De lobby om reputatieschade van
kernenergie te beperken, is in Ne
derland nog lang niet zo aanwezig
als in Amerika, zegt Joop van der
Pligt, hoogleraar sociale psycholo
gie aan de Universiteit van Amster
dam.
Hij deed vorig jaar onderzoek naar
de publieke opinie over kernener
gie. Door de ramp wordt die van
zelf negatiever, voorspelt Van der
Pligt.
Dus staat buiten kijf dat er ook
hier mensen zijn die de situatie ba
gatelliseren. „Ze zullen zeggen: dat
zelfs die verouderde kerncentrale
zich relatief zo lang goed heeft ge
houden, is het bewijs dat het wel
snor zit met kernenergie."
Al kun je dat beter niet doen wan
neer je mensen wilt geruststellen,
waarschuwt Van der Pligt. Wil je
het vertrouwen in kernenergie her
stellen, dan kun je beter eerlijk
zijn en toegeven dat er ook negatie
ve aspecten aan kleven. „Bagatelli
seren, ontkennen en defensief op
treden, zijn verboden begrippen.
Ze versterken juist een negatieve
publieke mening, omdat je daar
door onbetrouwbaar overkomt.
Zo werd na Tsjernobyl in Frank
rijk geroepen dat de radioactieve
straling Frankrijk niet zou berei
ken. Alsof de wolk zo beleefd zou
zijn bij de Franse grens te stoppen.
Via internationale media verna
men de Fransen uiteindelijk dat
dat helemaal niet klopte. Het huis
was te klein."
zie onze website:binnenland
Franse partner voor tweede
centrale lapt regels aan laars
