buitenland 19
enige optie bij meltdown
<33anB
VEEL
IAEA waarschuwde
Japan in 2008 al voor
risico's kerncentrales
- 'NERGENS
(GOEDKOPE^
Run op jodiumpil
in Middelburg
EXTRA
VOORDEEL
donderdag 17 maart 2011
TOKIO - Japan wist dat de veilig
heidsregels voor kerncentrales ach
terhaald waren en dat een zware
aardbeving een serieus probleem
zou kunnen vormen. Het Interna
tionaal Atoomenergie Agentschap
(IAEA), de atoomwaakhond van
de VN, heeft daar in 2008 voor ge
waarschuwd. Dat heeft de klokken-
luiderssite WikiLeaks gisteren
naar buiten gebracht.
Een IAEA-functionaris stelde on
der meer dat niet alle Japanse cen
trales zijn ontworpen om zware
aardbevingen te weerstaan. Hij om
schreef dit als een ernstig pro
bleem. Toen een rechtbank een on
veilige kerncentrale liet sluiten,
maakte de overheid dit ongedaan,
blijkt uit een ander document op
WikiLeaks.
De onthullingen komen op het
moment dat Japan met man en
macht vecht om een nucleaire cata
strofe te voorkomen. Na de aardbe
ving en de tsunami van afgelopen
vrijdag zijn er grote problemen bij
de kerncentrale Fukushima I, ten
noorden van Tokio.
Het smelten van de reactorkernen,
die bestaan uit brandstofstaven
vervaardigd van uranium en pluto
nium, is begonnen nu er weinig
tot geen koelwater meer in de reac
toren aanwezig is. Daardoor lopen
de temperaturen binnen op tot bo
ven de 1.000 graden Celsius. Als ge
volg daarvan ontstaan ook barsten
in de reactorvaten waardoor radio
activiteit vrijkomt. Uiteindelijk
kunnen de temperaturen'zo hoog
oplopen dat de brandstofstaven sa
mensmelten en als een soort lava
op de bodem van het reactorvat
zakken.
Door de hitte, dan al bijna 2.000
graden Celsius, brandt de massa
door de bodem van het reactorvat
heen. Het komt dan binnenin het
reactorgebouw terecht. Door de
hitte zal de 'lava' binnen een dag
ook door het beton heen in het mi
lieu terechtkomen.
Gedurende het hele proces leiden
chemische reacties tot een soort
hoge-snelheidsverroesting van het
reactorvat waarbij waterstof vrij
komt. Die explodeert af en toe.
Daarnaast zorgt het aangevoerde
zeewater door verdamping voor
stoom.
Daardoor stijgt in de reactor de
druk. Zonder ventilatie kan die
druk zo hoog worden dat het om
hulsel van de reactorkern als het
ware openbarst. De stoom komt
dan met radioactiviteit in de atmo
sfeer.
Amerikaanse deskundigen hou
den er rekening mee dat bij nieu
we ontploffingen grote hoeveelhe
den radioactieve straling vrij zul
len komen.
Een echte detonatie van een reac
torkern zelf zoals in 1986 bij de
kerncentrale Tsjernobyl, wordt
niet verwacht.
O zie onze website:buitenland
Volg het nieuws uit Japan op
deze cruciale dagen
Tijdens de WK alpineskiën in Zwit
serland, staken sporters gisteren de
Japanners een hart onder de riem.
Zoals Ted Ligety - Tk hoop dat jullie
goed herstellen. Houd vol. Succes'.
foto Shin Tanaka/AP
Keizer 'diep bezorgd'
De Japanse keizer Akihito (77)
heeft gisteren gezegd dat hij diep
bezorgd is over de nucleaire crisis
en de gevolgen van de'aardbevin-
gen en de tsunami in zijn land. Hij
deed dat in een toespraak die
rechtstreeks werd uitgezonden op
de Japanse televisie. Het was de
eerste keer dat hij zich publiekelijk
uitliet over de rampspoed die Ja
pan heeft getroffen sinds vrijdag.
Japanse televisie-zenders onderbra
ken gisteren hun programmering
in verband met de toespraak van
de keizer. Hij omschreef de aardbe
ving als een ramp zonder prece
dent.
De Japanse keizer en zijn vrouw la
ten dagelijks twee uur lang de
stroom afsluiten in hun paleis. Zij
doen dat uit solidariteit met hun
volk, dat kampt met een tekort
aan elektriciteit.
De EU-landen moeten voedsel dat
is geïmporteerd uit Japan controle
ren op radioactiviteit. De Europe
se Commissie heeft de lidstaten
daartoe gisteren opgeroepen.
Vier medewerkers en vier speur
honden van de stichting Signi
Speurhonden zijn vanaf Schiphol
vertrokken naar Japan om daar
mee te werken aan het zoeken
naar slachtoffers.
MIDDELBURG - Bij de gemeente Mid
delburg zijn sinds vorige week don
derdag zo'n 200 jodiumpillen afge
haald door inwoners. „Normaal ge
ven wij er 10 per week weg", ver
telt Hans Hubregtse van de ge
meente. Hij denkt dat de stijging
te maken heeft met het nieuws
over de kerncentrales in Japan. De
gemeente krijgt sindsdien meer te
lefoontjes en mails met vragen
van verontruste burgers over de
pillen.
Andere gemeenten die binnen een
straal van 10 kilometer rond de
kerncentrale vallen, hebben geen
grote, extra vraag naar de pillen ge
constateerd. Daar gaat het om en
kele mensen die nu nog de pillen
ophalen
stralingsniveaus terugtrekken in
een schuilkelder. Het koelproces
lag daardoor een uur stil.
De medewerkers van Fukushima
mogen aan veel hogere stralingsni
veaus worden blootgesteld dan
normaal is toegestaan. Internatio
nale afspraken bepalen dat als er le
vens op het spel staan, een mede
werker per calamiteit mag worden
blootgesteld aan een dosis van 750
microsievert. Normaal is maar een
dosis van twintig microsievert per
jaar toegestaan.
De Japanse radiologisch medewer
kers kunnen het koelproces nog
wel even volhouden, denkt Fol-
kert Draaisma, stralingsdeskundi
ge van de NRG, de exploitant van
de onderzoeksreactor in Petten.
„Maar als de straling hun werk te
gevaarlijk maakt, zullen zij zich
toch moeten terugtrekken. Ze mo
gen namelijk niet worden opgeof
ferd. Dat verbiedt het atoomagent
schap IAEA." Moeten de medewer
kers vanwege hoge straling de koe
ling staken dan is de kerncentrale
aan zijn lot overgelaten. „De ker
nen zullen smelten en de splijtstof
bassins komen bloot te liggen en
er komt een meltdown", voorspelt
Wim Turkenburg, kernenergiedes-
kundige van de Universiteit
Utrecht. „Dan komt er radioactie
ve straling in de lucht en kun je
niet veel meer doen dan hard weg
rennen." Het is volgens hem nog
wel mogelijk om de schade te be
perken. „Net als in Tsjernobyl is ge
beurd zou er borium en beton op
de centrale kunnen worden ge
stort." Borium beperkt de kans op
het ontstaan van een nucleaire ket
tingreactie en beton dempt de uit
stoot van de straling.
De permanente aanvoer van radio
actieve straling is vooral gevaarlijk
als die over land waait. Volgens
Turkenburg is het dan noodzake
lijk dat in een gebied van 50 tot 80
kilometer iedereen wordt geëvacu-
Galaxy Tab
•7"touchscreen
Flash ondersteuning
I
Snel internet (€2.50 p/mnd)j
m zmm
Icm 2-jarig Tele2 Voordeelbundel 500 (inclusief 500 belminuten per maand)
WStBÊKKSSfflSIg
eerd. De getroffen gebieden zou
den onbewoonbaar worden. Het
verbaast hem dat de Japanse over
heid dit niet al uit voorzorg doet.
„Het is een omvangrijke operatie
en als je daar te laat mee bent
heeft het geen zin meer." Tot nu
toe worden bewoners in een straal
van twintig kilometer geëvacu
eerd. Tussen de twintig en dertig
kilometer moeten bewoners ra
men en deuren gesloten houden.
Volgens Draaisma is het maar de
vraag of Japan een plan heeft klaar
liggen voor het zwartste scenario.
„Dit is een vrijwel unieke situatie."
Hij verwacht dat een eventuele
meltdown in Japan in ieder geval
veel minder schadelijk zal zijn dan
die in Tsjernobyl in 1986. „De Ja
panse kerncentrale is bij de eerste
aardbevingen al afgeschakeld. Daar
door zijn de reactoren veel minder
verhit dan destijds in Tsjernobyl
en zal die minder radioactieve stra
ling uitstoten."
Bergen op Zoom Wouwsestraat 18 Breda Karrestraat 7 Dordrecht Voorstraat 266
Etten-Leur Markthof 7 Goes Korte Kerkstraat 1 Hulst Gentsestraat 31
Middelburg Markt 63a Oosterhout Arendshof 5 Oud Beijerland Oost-Voorstraat 48
Roosendaal Roselaar 49 Spijkenisse Nieuwstraat 138 Terneuzen Havenstraat 28
Tilburg Heuvelstraat 115 Vlissingen Walstraat 99 Waalwijk Stationsstraat 47a
MMfflniHl (H) kpn TELE2
Alle netwerken
NIEUW 8 VERLENGING
