Complexiteit
ioluit
Eriend Steiner Lovisa Danang Triwibowo
Zeeuwse Lichting
De Vries en Vets
Rik Vandewege
donderdag 10 maart 2011
Nico Out gaat elke week op
zoek naar het beste wat
Zeeland op het gèbied van
beeldende kunst
te bieden heeft.
Waarom is schilder
kunst belangrijk?
Het gaat verder
dan bijvoorbeeld
kijken naar biljarten. Dat is
knap en mooi of spannend om
te zien. Je kunt meeleven: raakt
die bal nu die andere? Je kunt je
verwonderen over de beheer
sing van de spelers. Biljarten be
staat en is zo een stukje door
mensen gecreëerde werkelijk
heid. Dat heeft een waarde in
zichzelf.
Op een vergelijkbare manier geldt
dat allemaal ook voor (schil
derkunst. Maar daar komt nog
iets bij. Schilderkunst gaat over
zich zelf, zoals biljarten, maar ver
wijst ook naar de werkelijkheid
waaruit zij voortkomt. Daarmee
zet zij aan tot beschouwen: intuï
tief, emotioneel, intellectueel. En
dat beschouwen ontsluit inzichten
in onszelf die verder gaan dan de
beleving en analyse van het spel.
Geldt dat nu ook voor het werk
van de drie schilders die ik deze
week onder uw aandacht breng?
Jan van der Ploeg (1959) schildert
geometrische composities in de
traditie van de op art. Hij maakt
ook wandschilderingen. Door het
contrast tussen zwart en wit of
wit en rood verschijnt een na
beeld. Door met die contrasten te
manipuleren schept Van der Ploeg
oppervlakken die je oog in bewe
ging lijken te brengen. Het beeld
begint te flikkeren. De composities
zijn echter meer dan puur optisch
spel. Ze geven ook uitdrukking
aan de drang tot het ordenen van
een steeds complexere werkelijk
heid en zijn zo metaforen voor het
bestaan.
Eenvoud en complexiteit gaan in
zijn werk hand in hand. Een klein
schilderij dat bestaat uit afwisse
lend witte en rode banen, horizon
taal, verticaal en diagonaal over el
kaar geplaatst lijkt overzichtelijk,
maar is bijna niet te beschrijven.
Elke beschrijving roept een andere
op. Afhankelijk van waar je begint
ligt een vlak over of juist onder
een ander en kun je de compositie
in termen van driehoeken, of vier
kanten benoemen, in termen van
overlap of uitsparing.
En dan brengt het nabeeld soms
ook nog een iets donkerder tint in
het wit en een wat lichtere in het
rood. De compositie is pas te be
grijpen wanneer er diverse mogelij
ke standpunten worden gecombi
neerd. Daarmee verbindt dit werk
kubisme en op art tot een nieuwe
visie.
Dat concept zie ik terug in de
wandschildering van Van der
Ploeg. Het zwart-wit raster van 1
bij 1 meter structureert de ruimte
en zet zich voort op de wand bui
ten. De dubbelglazen pui transfor
meert het heldere beeld tot een
reeks veranderende variaties op
een thema. Een schitterend.kijk
Jan van der Ploeg en Ab van Hanegem exposeren bij Dick de Bruijn Contemporary Art.
spel, met extra dimensies, door de
inventiviteit van de composities
en de perfecte uitvoering.
Ab van Hanegem (i960)
gaat juist de diepte in.
Kleurrijke golvende vor
men doorkruisen de illusoire ruim
te. Ze zijn ingenieus geconstru
eerd, lijken uit elkaar voort te ko
men als een oneindige zich vertak
kende schil. Door kleurcontrasten
laat Van Hanegem je oog heen en
weer zwiepen als zat je in een acht
baan. Tussen de schillen vertonen
zich kleurvelden die soms nabij en
soms veraf ogen, daarbinnen zijn
dan openingen te zien naar weer
andere ruimtes. Het is een niet be
staande werkelijkheid of beter:
een alleen in het schilderij bestaan
de werkelijkheid. Die biedt associa
ties: van bewerkte macrofoto's van
de interne structuur van een
lichaam tot modellen van sterren
stelsels.
Van Hanegem vlecht als het ware
microscopisch klein en oneindig
groot in elkaar in de vorm van een
te denken beeld, dat dezelfde zich
ontwikkelende bouw heeft. Zo
laat hij materie en energie samen
komen in beweging, verbindt hij
het stoffelijke en het onstoffelijke,
het zichtbare en het onzichtbare.
Ook daarin etaleert hij spannende
variaties.
Soms, zoals in Carrera, roepen fel
le kleurcontrasten snelheid op; in
andere gevallen verweeft Van Ha
negem subtiel een door het beeld
vlak slingerende buisvorm met de
achtergrond of ruimte eromheen.
Beide kunstenaars laten het renais-
sanceconcept van één verdwijn
punt achter zich en markeren
ruim honderd jaar na het kubisme
op elkaar aanvullende wijze eigen
tijdse toevoegingen die recht doen
aan de zinsbegoochelende com
plexiteit van de werkelijkheid.
In de kunst zichtbaar maken
waarop het leven nog laat
wachten is de missie van Bob
Pingen. Schilder in hart en nieren
zoekt hij het in het dromen van
een wereld waarin vorm en kleur
zich steeds opnieuw tot elkaar ver
houden en voegt daar een snufje il
lusionisme aan toe. Puur abstract,
ritmisch, soms ingetogen, soms be
wegelijk, soms teder van tint,
soms diep duister verschijnt doek
Ab van Hanegem: Fol/y 6.
na doek: abstracte uitzichten op
en inzichten vanuit Arcadia, zoals
hij de expositie noemt.
Arcadia was in de poëtische overle
vering een paradijselijk gebied
waarin liefde, natuur en schoon
heid winstbejag, politiek en ge
weld hadden uitgebannen. Pingen
plaatst in die onbedorven omge
ving zijn schilderkunst, sterker
nog: zijn kunst is die omgeving.
Een wereld waarin licht en kleur
en vorm hun goddelijke gang
gaan, verrassen en verleiden in
steeds andere combinaties. Waar
geometrie vermengd wordt met
de persoonlijke toets die de verf
doet leven.
Een positieve bijdrage in droom
én daad als broodnodige impuls
Erland Steiner Lovisa schildert jon
ge vrouwen die zich tegelijkertijd
tonen en verbergen. Ze zijn bijna
altijd alleen in een ruimte. Zijn fi
guren blijven intrigeren. Dat komt
enerzijds door het uitspelen van
wat zijn personages verbergen en
anderzijds door de knappe manier
van weergeven. Die is realistisch,
kleurrijk en licht vervreemdend.
T/m 12/3. Kunstuitleen Terneuzen,
Be/lamystraot 26a, Terneuzen.
Danang Triwibowo is een jonge
kunstenaar uit Jakarta, Indonesië,
die enige tijd in Nederland heeft
gewerkt. Hij toont foto's en anima
ties waarin hij zoekt naar overeen
komsten en verschillen tussen bei
de landen. Zo plaatst hij een foto
van een oude Middelburgse molen
naast een opname van torenhoge
hotels in Jakarta.
T/m 13/3. Mon Capitaine, Kinderdijk
56 Middelburg. Zo. 13.00-17.00 uur.
In de tentoonstelling wordt werk
in 2010 aan een Nederlandse acade
mie afgestudeerde kunstenaars,
ontwerpers, vormgevers en illustra
toren getoond. Het is een feestelij
ke, aanstekelijke tentoonstelling ge
worden die duidelijk maakt dat
het met de kwaliteit van de Zeeuw
se deelnemers aan het kunstvakon
derwijs prima is gesteld.
T/m 19/3. CBK Zeeland, Balans 17,
Middelburg.
Beeldend kunstenaar Erki de Vries
en musicus Tim Vets construeer
den onder de titel Poltergeist een
geluidssculptuur die de lege exposi
tieruimte voorziet van 'onverklaar
bare' klanken. Vandaag (20 uur)
geeft Vets een performance. Op gi
taar gaat hij 'het gesprek aan' met
de ritmes die vanaf de zoldering
de ruimte in hun ban houden.
T/m 19/3. Bewaerschole, Weststraat
18. Burgh-Haamstede.
Rik Vandewege schildert met acryl
verf op papier dat hij overbrengt
op hout. Zijn abstracte werk roept
met sporen van grafische elemen
ten, abstracte vormen, tekens,
sluiers van broze en transparante
lagen een ingetogen, contemplatie
ve sfeer op. Mede door het beschei
den formaat ademt zijn werk inti
miteit.
T/m 1/4. Passerelle, Stadhuis,
Stadhuisplein 1, Terneuzen.
