Hoe hoog schiet
een kanon?
ES reizen@wegener.nl i7 reizen
Bulderende kanonnen, spookgangen, historische vechtjassen en hedendaagse lessen.
Het Vestingmuseum in Naarden heeft het allemaal. Mirjam van Twisk bezocht de
attractie voor avontuurlijke kids, maar leerde er zelf ook wat.
KI 024-3650360
lüi 1 Zaterdag 5 maart 2011
JOK Hét Vestingmuseum werkt sinds
dit jaar samen met het Muider-
slot. Een bezoek aan het Vesting
museum kan worden gecombi
neerd met een rondleiding door
het Muiderslot en een boottocht
je tussen de locaties.
Tot 13 maart is het Vesting
museum alleen op zondagmid
dag open. Iedere eerste zondag
van de maand zijn er gratis rond
leidingen, die worden afgesloten
met het afschieten van een van
de kanonnen (let op: het mu
seum is niet gratis).
Vanaf 13 maart is het museum al
le werkdagen (met uitzondering
van maandag) open van 10.30
tot 17.00 uur en in het weekein
de van 12.00 tot 17.00 uur.
Kinderen kunnen het museum
verkennen aan de hand van
speurtochten. Een bezoek aan
het museum kan afgesloten wor
den met een vaartochtje over de
grachten van de vesting.
Zie: www.vestingmuseum.nl of
bel naar 035-6945459.
Wie naar het Vestingmuseum
gaat, moet zeker een bezoekje
brengen aan Naarden zelf: een
leuk en gezellig stadje met veel
historie, mooie winkels en tal
van evenementen. Meer informa
tie op www.infonaarden.nl
Het oude stadhuis van Naarden-
Vesting. foto Ron Pichel
ten de kinderen niet hoe snel ze de gang
uit moeten komen. Calis: „Stuur mij niet
op pad met mensen die alleen geïnteres
seerd zijn in jaartallen. Daarvoor hebben
we specialisten."
De gids laat de scholieren van alles zien
en proberen. Hoe zwaar de kogels zijn die
met de kanonnen vanaf de vesting wer
den geschoten, hoe de manschappen leef
den en werkten tijdens de mobilisatie in
de Eerste Wereldoorlog, hoe hun zieken
boeg eruit zag en hoe de kamer van de
commandant. Maar Calis toont ook hoe
het er aan toe ging ten tijde van de Spaan
se overheersing en tijdens de Franse bezet
tingen.
Alsof het haar eigen huis betreft, zo mak
kelijk gaat de gids voor door het ingewik
kelde stelsel van gangen en ondergrondse
ruimten. Langs kanonkelders, mortierka
zematten en manschappenverblijven. Ze
opent deuren met enorme sleutels en
schuift polsdikke grendels opzij om ook
het buitenterrein, vol met kanonnen, te la
ten zien. We lopen langs de kruitbeproe-
vingsmast, waarmee gecontroleerd werd
of het kruit zuiver was. Bordjes met cijfers
markeren de hoogte van de mast tot
35 voet (ruim 10 meter). Door van onder
af een kogel omhoog te schieten, kon aan
de hand van de bereikte hoogte worden
vastgesteld of het aangeleverde kruit zui
ver was. De kruitproducenten hadden er
namelijk nog wel eens een handje van om
het explosieve goedje aan te lengen. Bij
kinderrondleidingen mag zo'n controle
nagespeeld worden met een balletje. „En
wat moesten de soldaten doen als ze als
de kogel hadden afgeschoten? Nee, niet
kijken hoe hoog die kwam, maar hard
weglopen. ]e kent toch het principe van
de zwaartekracht?"
Het Nederlands Vestingmuseum is sinds
1955 gehuisvest in Bastion Turfpoort, een
van de sterpunten van de Naardense ves
ting. In het museum zie je niet alleen hoe
de soldaten door de eeuwen heen leefden
en werkten in de vesting. Er is ook aan
dacht voor de Nederlandse waterlinies,
voor de geschiedenis van Naarden zelf en
voor de geschiedenis van andere Neder
landse vestingwerken. Teksten en maquet
tes maken duidelijk hoe het ooit allemaal
begon met een aarden wal rondom het
stadje, dat doorgang bood aan de enige be
gaanbare weg naar Amsterdam. Toen de
aarden wal de vijand niet meer kon bui-
tenhouden, werd hij vervangen door mu
ren. Die kregen weer wat later hun huidi
ge stervorm van zes bastions en een dub
bele grachtenwal met verdedigingseilan
den. Dat alles is vandaag de dag prachtig
te zien.
Tf-- Reageren?
redactie.reizen@wegener.nl
Arme soldaat Jan. Met zijn
14 jaar nog zo jong. Als tweede
zoon heeft de boerderij van
zijn ouders hem niets te bie
den, dus lokt het leger. De op
leiding brengt hem in Naarden-Vesting.
Zijn moed wordt op de proef gesteld door
hem op wacht te zetten in de ruim 60 me
ter lange, aardedonkere, vochtige luister
gang. In gezelschap van vleermuizen en
ratten moet Jan wakker blijven om te ho
ren of er onraad nadert over de vesting
grachten. Hij is bang en vraagt zijn colle
ga's om een 'dapperheidsdrankje'. Die
schenken hem zonder scrupules een bor
rel. Gevolg: Jan waakt niet, hij slaapt. De
vesting wordt ingenomen en Jan overleeft
het niet. Uit schaamte keert hij nog iedere
nacht terug in de spookachtige vesting
gang.
Mirjam Calis vertelt het verhaal met pret
lichtjes in haar ogen. Als gids van het Ves
tingmuseum Naarden vertelt ze het aan
de schoolklassen die op excursie komen.
Calis is gek op het verhaal, omdat het
meervoudig leerzaam is. „Het vertelt iets
over het leven toen en over de rol van de
vesting, maar het wijst ook op het gevaar
van alcohol."
Voordat ze met vertellen begint, vraagt ze
aan een schoolklas wie een nacht in de
luistergang zou durven doorbrengen. Vele
vingers gaan omhoog. Na het verhaal we
