Regionalen:
Mark Rutte
mag ons bellen
We zijn voorlopig niet
verlost van het rode potlood
'Kiezers komen niet omdat je een degelijke bijdrage levert aan het vn)dag 4 maart 2011
landsbestuur. Die moetje iets bieden. Dat verhaal heeft het CDA nu niet' 11
Ad Koppejan
Droeve gezichten bij de CDA-leiding na de voorlopige uitslag voor
de Provinciale Statenverkiezingen. Maxime Verhagen wordt ge
flankeerd door Sybrand van Haersma Buma (links), Elco Brinkman
(2de van links) en Liesbeth Spies. foto Phil Nijhuis/ANP
O zie onze website:uitgelicht
Al het verkiezingsnieuws van
de afgelopen dagen op een rij.
DEN HAAG - 'Vroeger. Toen stemden we nog met
de computer', twitterde iemand naar aanleiding
van de terugkeer naar het rode potlood. 'Hallo,
het is 2011!', twitterde gisteren een ander.
Veel jongeren vinden zelfs de stemcomputer ach
terhaald. Ze vragen zich hardop af waarom we
niet via internet kunnen stemmen, zoals woens
dag in Estland gebeurde. Er is bij de Tweede Ka
merverkiezingen van juni vorig jaar een experi
ment gedaan met Nederlanders die vanuit het
buitenland hun stem wilden uitbrengen. Ze von
den de bestaande route (de post) achterhaald.
Maar de politiek hield de boot af E-stemmen
zou te duur zijn, omdat er een enorme beveili
ging geregeld moet worden. Het Nederlander
schap moet aangetoond worden, het stemgeheim
moet zeker gesteld zijn en de stem moet 'vrij' uit
gebracht zijn.
We blijven de komende jaren gewoon stemmen
met het rode potlood, zo liet minister Donner
van Binnenlandse Zaken op de dag van de verkie
zingen nog weten. Hij gaat geen technische speci
ficaties formuleren waaraan stemmachines of
-computers moeten voldoen. Want welke tech
niek ook wordt voorgeschreven, er zullen volgens
hem terecht en onterecht vraagtekens worden ge
zet bij de betrouwbaarheid. Wat was er ook al
weer mis met de stemcomputer? Het apparaat
ging in 2009 in de ban na een discussie over frau
degevoeligheid. Een commissie zette vraagtekens
bij 'de transparantie en controleerbaarheid'.
De fabrikant van stemcomputers Nedap heeft in
tussen nieuwe stemcomputers gemaakt die wel
voldoen aan de eisen. De kiezer krijgt na het uit
brengen van een stem op een touchscreen een
soort van kassabon uitgeprint. Het printje wordt
vervolgens in een grote doorzichtige stembus ge
stopt. Bij een eventuele hertelling kan er dan als
nog handmatig worden geteld.
Maar Nedap krijgt met de nieuwe stemmachine
geen voet aan de grond in de Tweede Kamer. „Er
is niemand die zich ermee bezighoudt", zegt Mat-
thijs Schippers van Nedap. „De Kiesraad stelt dat
de politiek eisen moet opstellen voor een verbe
terde stemmachine maar dat gebeurt niet. Nie
mand is bereid om onze nieuwe machine te toet
sen." Nedap heeft er veel last van dat Nederland
weer terug is gegaan naar het rode potlood. Zo is
de opdracht voor 30.000 stemmachines voor Bel
gië onlangs niet naar Nedap gegaan omdat de bu
ren terugdeinsden toen ze hoorden dat het thuis
land er geen gebruik van maakt.
Regionale partijen heb
ben landsbreed een lutte
le acht Statenzetels bijeen
gesprokkeld. Toch lonken
coalitie en oppositie naar
hun stemmen, omdat die
mogelijk doorslaggevend
zijn bij de Eerste Kamer
verkiezingen.
door Laurens Kok en Lianne Sleutjes
Johan Robesin ziet het hele
maal zitten. Met de twee zetels
die hij voor de Partij voor Zee
land in de wacht heeft ge
sleept, heeft hij goud in handen.
Ga maar na: als WD, CDA en
PW net een paar stemmen tekort
zouden komen bij de Eerste Ka
merverkiezingen, kan hij de door
slag geven. „We kunnen onze posi
tie uitbuiten", zegt Robesin triom
fantelijk.
Net als andere regionale partijen is
de Partij voor Zeeland (PvZ) aange
sloten bij de Onafhankelijke Se
naatsfractie (OSF). Die heeft nu
één zetel in de Eerste Kamer. De
OSF kreeg die plek onder meer
door de steun van de Ouderenpar
tij Noord-Holland, de PvZ, de Par
tij voor het Noorden (Groningen)
en de Fryske Nasjonale Partij.
Het lijkt er echter op dat de OSF
de kiesdrempel ditmaal niet haalt.
Om hun stemmen niet verloren te
laten gaan, moeten de acht Staten
leden elders onderdak vinden. Ro
besin is best bereid op de WD te
stemmen als de liberalen hem dat
vragen.
„Wij zijn aardig rechts, ja. Maar
dan wil ik er wel iets voor terug",
lacht hij. „Bijvoorbeeld een zetel
in het college van gedeputeerden
in Zeeland." Ook de andere regio
nale partijen zijn zich bewust van
hun machtspositie. „Alle ogen zijn
gericht op kwatta", grapt Annigje
Toering. Maar anders dan de
Zeeuwen laat de frontvrouw van
de Fryske Nasjonale Partij (FNP)
zich niet in de kaarten kijken.
„Wij zijn niet links of rechts, maar
gewoon een middenpartij. Er
wordt al behoorlijk met ons ge
flirt: een schouderklopje hier, een
kneepje in de arm daar."
Ook Toering benadrukt dat de
FNP met vier Statenzetels 'klaar is
om mee te regeren'. Maar waar in
Zeeland de WD als grootste partij
het voortouw mag nemen, is dat
in Friesland de PvdA. „We zien
wel waar ze mee komen."
Zoals het er nu naar uitziet komt
er slechts één Fries in de Senaat:
WD-lijsttrekker Loek Hermans.
Maar de liberaal uit Beetsterzwaag
is 'geen echte Fries', meent Toe
ring. Bij het CDA zit Geart Bene-
dictus (nummer 12) op het vinken
touw: de Friese nationalisten kun
nen met een voorkeursstem hem
net het beslissende zetje geven.
Maar de FNP is dat niet zonder
meer van plan. Toering moet bo
vendien nog zien dat de CDA'ers
in de Friese Staten straks allemaal
op hun eigen partij gaan stem
men.
JeffLeever van de Ouderenpartij
Noord-Holland weet nog niet aan
wie hij zijn stem straks gunt. Hij
bepaalt zijn standpunt pas na een
vergadering waar de OSF binnen
kort de strategie bespreekt hoe de
lokalen het beste kunnen stem
men.
Johannes Veerhuis-Lens van de
Partij voor het Noorden in Gronin
gen gaat 'heel diep nadenken'.
Ook hij laat zijn keus afhangen
van de nog uit te stippelen
OSF-strategie. En van wat er voor
zijn partij te halen zou zijn bij een
bepaalde keus. Met diverse landelij
ke partijen bestaan er overeenkom
sten maar ook grote verschillen, al
dus Veerhuis-Lens. „Het zal een
weloverwogen beslissing zijn.
Maar het hart geeft de doorslag:
wat is goed voor Groningen", al
dus Veerhuis-Lens.
Voor Henk ten Hoeve, de huidige
OSF-senator, komt de klap onver
wacht. Hij zal na mei zijn Senaats
zetel aan een andere partij moeten
overdragen. Aan wie zijn achter
ban straks de stem gaat verlenen,
kan hij niet voorspellen. „Als ze
hun stemmen aanbieden, zullen
ze er wel iets voor in de plaats wil
len hebben."
Net geen meerderheid voor gedoogcoalitie
Zetelverdeling in parlement na Statenverkiezingen 2 maart 2011.
(fictieve zetelverdeling Eerste Kamer)
LjB Gedoogcoalitie CDA WD PW Overige partijen
Tweede Kamer 76 4meerderheid bij►'JS Eerste Kamer
SGP 2 PvdD2 PvdD 1 50plus1
SGP 1
infographic CRW bron ANP, NOS
PW
24
PvdA
30
PvdA
14
D6610
D66 6
GL10 CDA
CU 5 11
SP 15
