slot en grendel
17
Zingen voor
de dictator
donderdag 3 maart 2011
Beyoncé
veel voorstelt. Wel heeft Kaddafi
een deel van zijn geld geparkeerd
via in ons land gevestigde bedrij
ven, waaronder Tamoil, de Libi
sche staatsoliemaatschappij, en
Verenex Energy. Deze onderne
ming wint olie en gas in onder an
dere Frankrijk en Canada. De tota
le hoeveelheid Libische bezittin
gen in het buitenland, waaronder
aandelen en investeringen, hebben
een omvang van 152 miljard euro.
Met het bevroren vermogen ge
beurt intussen helemaal niets, be
halve dat het groeit: er wordt rente
bijgeschreven. Het kan zijn dat
door juridische uitspraken het
geld (gedeeltelijk) wordt verdeeld
onder rechthebbenden.
Voordat de bevolking van Libië
zich roerde, deed menig Europees
leider de afgelopen jaren weer
graag zaken met Kaddafi. Dezelfde
leiders eisen nu zijn vertrek en be
vriezen het geld dat ze hem heb
ben gegeven. Benink vindt die
houding niet per definitie hypo
criet. „Het gaat om soevereine sta
ten. Je moet niet de illusie hebben
dat je andere landen precies kunt
voorschrijven hoe ze zich moeten
opstellen."
De afgelopen jaren had de druk op
landen als Libië wel wat groter ge
kund, vindt de Tilburgse hoogle
raar Benink. „Maar ook zonder Eu
ropese steun zou Kaddafi rijk zijn
geworden, dankzij de olie- en gas
voorraden van het land. Een sta
biele olietoevoer is voor de wereld
van levensbelang."
Het land dat in een adem wordt ge
noemd met het bankgeheim, Zwit
serland, is al lang niet meer een
veilige haven voor op dubieuze
wijze vergaard geld. Vorige maand
nog werd in het Alpenland een
nieuwe wet van kracht waarbij ille
gale tegoeden van foute regimes
worden teruggegeven aan het be
treffende land op het moment dat
een nieuwe, legitieme regering aan
de macht is.
Tegelijkertijd is bij geld met een
luchtje de bewijslast omgedraaid.
De bezitter van het kapitaal moet
dan aantonen dat het eerlijk is ver
diend. Het zijn opvallende maatre
gelen voor een land dat het bank
geheim heilig heeft verklaard.
„Zwitserland wordt daarmee min
der aantrekkelijk voor rijke dicta
tors en dat soort types", zegt Be
nink. „Aan de andere kant leidt
het bij de buitenwacht tot positie
ve beeldvorming. Steeds negatief
in het nieuws zijn, is schadelijk
voor een land."
Kaddafi zal overigens weinig last
hebben van die maatregel. Hij
heeft twee jaar geleden met grote
gebaren zijn miljardentegoeden
van de Zwitserse banken wegge
haald, als vergelding voor de slech
te behandeling van zijn zoon Han
nibal. Die werd in Genève opge
pakt op beschuldiging van mishan
deling van zijn personeel. Omdat
de Zwitsers weigerden excuses aan
te bieden ontstond een grote diplo
matieke rel tussen beide landen.
Usher
Zangeres Nelly Furtado doet afstand van
de miljoen dollar die ze kreeg voor een
concert bij de Kaddafi's. Mag je van arties
ten verwachten dat ze weten of hun op
drachtgever deugt? „Iedereen had boter
op zijn hoofd."
door Dewi Gigengack
ijf liedjes zong r&b-zangeres Beyoncé vorig
jaar op het nieuwjaarsfeest van Mutassim Kad
dafi, de zoon van de Libische leider Muam-
mar Kaddafi. Naar verluidt kreeg ze daar een
miljoen dollar voor. Ook zanger Usher
was op die fuif op het Caribische eiland
Saint-Barthélemy. Een jaar daarvoor was
het de Kaddafi-telg gelukt om Mariah Ca
rey het nieuwe jaar te laten inluiden.
Ook Lionel Richie en Nelly Furtado tra
den ooit op voor de steenrijke Libische fa
milie. Furtado schenkt de miljoen dollar
die ze had verdiend met een show van
drie kwartier voor de Kaddafi's, aan een
goed doel. Dat maakte de zangeres deze
week via Twitter bekend. Is dat een nobe
le actie of hadden al deze artiesten des
tijds beter moeten weten?
„Het is lastig daarover te oordelen", vindt
directeur Dini Maagdenberg van boe
kingsbureau CAT International. „Het aan
tal artiesten dat optreedt voor bedenkelij
ke leiders, oliebaronnen of zakenmensen
is niet op de vingers van twee handen te
tellen. Veel zangers zijn met heel andere
dingen bezig dan internationale politiek.
En managers geven vaak maar summiere
informatie over de eindgebruiker. Ik zoek
zelf ook niet bij elk verzoek precies uit
wie wie is. Voor hetzelfde geld sta je bij
de grootste maffiabaas."
Een uitzondering daarop is de Nederland
se dj Armin van Buuren, zegt Maagden
berg. „Het wel en wee van de wereld inte
resseert hem echt. Hij zegt dus ook conse
quent 'nee' tegen concertverzoeken van
dubieuze figuren."
Volgens Maagdenberg laten de grote be
dragen die voor dergelijke omstreden op
tredens worden neergeteld, geen bellen
rinkelen bij artiesten. „Exclusieve feestjes
waar Madonna en Bono te gast zijn, daar
gaan dezelfde bedragen in om. Dan pra
ten we niet over duizenden of tonnen,
maar over miljoenen."
En zelfs de meest rijke artiest gaat voor
het grote geld, weet directeur van boe-
kinsbureau Artists International Jacques
Lejeune. „Tegenwoordig hebben veel pop
sterren een korte houdbaarheid. Ze wil
len dus in een beperkte tijd redelijk wat
geld verdienen, om later te kunnen over
leven. Als je een miljoen kunt krijgen
voor een paar liedjes, blijft de verleiding
groot."
Aan de andere kant, vinden Maagden
berg en Lejeune, is het wel eerlijk om ar
tiesten af te rekenen op het feit dat ze in
gingen op een 'fout' voorstel, terwijl de
rest van de wereld tot voor kort hetzelfde
deed? „Als regeringen en bedrijven zaken
doen met Kaddafi, mag je dan van een ar
tiest verwachten dat die weet of zo'n
man wel of niet koosjer is? vraagt Le
jeune zich af. „Iedereen, ongeacht welke
tak van sport, had boter op zijn hoofd.
Als je echt consequent wilt zijn moet je
alles aan de kaak stellen. En dan kun je
héél veel landen boycotten."
zie onze website:buitenland
Een CNN-item over het concert van
Beyoncé en Usher voor de Kaddafi's.
Mariah Carey
Lionel Richie
