spectrum 4
Velduilen kijken na het flyeren
Cultuur of natuur?
Zaterdag 19 februari 2011
Grutto
Velduil Verliefde zeehonden
Vandaag een spannende klus te doen. Dit keer
niet een natuurgebied in om vogels te fotogra
feren of paddenstoelen te bestuderen, maar
gaan flyeren midden in de drukte van de stad
Middelburg. Niet bepaald mijn hobby, maar soms moet
je wel. Het gaat om de actie 'Hart voor natuur'. De na
tuurorganisaties hebben alle politieke partijen gevraagd
om een reactie te geven op een aantal stellingen die be
trekking hebben op natuur en landschap. Met een ant
woord dat gunstig uitpakt voor natuur en landschap
konden partijen een 'groen hartje' verdienen. Totaal wa
ren er maximaal 5 groene hartjes te scoren. De uitslag
van deze peiling wordt vandaag voor het eerst gepre
senteerd op de zogenaamde natuurscorekaart. De score-
kaarten worden verspreid op de markt in Middelburg
en ik ben één van de slachtoffers die de kaart aan de
man/vrouw moeten brengen. Ik weet niet of dat wel
een goed idee is.
Eigenlijk vind ik het gewoon jammer om mijn vrije za
terdag op te offeren en om dan de ganse dag het drukke
stadsgewoel te ondergaan. Dat is echt helemaal niks
voor mij. En flyers uitdelen aan mensen die daar geen
enkele behoefte aan hebben lijkt me vreselijk. En toch
doe ik het. Ik doe het omdat ik iedere ochtend weer de
jubelende zang van de grote lijster hoor en daar hele
maal blij van word. Ik doe het omdat ik wil dat mijn
kleinkinderen Anna en Thijs nog net zo veel vreugde
kunnen beleven als ik wanneer ze over dertig of veertig
jaar naar een Zeeuws natuurgebied gaan. Ik doe het om
dat er een politieke partij is die liet weten dat ze natuur
zo onbelangrijk vindt dat ze weigerde om de
enquêtevragen in te vullen. Ik doe het omdat een ande
re partij is die o hartjes scoort omdat ze er een eigen -
nogal merkwaardige - definitie van natuur op na hou
den. Ik doe het ook omdat een groot deel van de in Zee
land actieve partijen de hoogst mogelijke score haalt. Ik
doe het omdat er in de weiden van de Yerseke moer
weer grutto's zijn teruggekeerd uit hun Afrikaanse win
terverblijf. Ik doe het omdat er geen mooier geluid be
staat dan het drukke gejoel van die grutto's die net te
rug in hun broedgebied zijn. Ik doe het om de zeehon
den bij de Brouwersdam die met hun liefdescapriolen
complete bussen met Nederlandse en buitenlandse be
zoekers trekken omdat ze zo ongelofelijk 'cute' zijn. Ik
doe het om de directies van grote bedrijven die met de
ondertekening van het convenant voor biodiversiteit
aangeven dat ze ernst willen maken met het behoud
van flora en fauna. Ik doe het omdat ik hoop, zo heel
erg hoop, dat het kabinet de enorme bezuinigingen op
natuur en landschap zal matigen. Ik doe het omdat die
bezuinigingen groter zijn dan er voor enige andere sec
tor worden voorzien. Ik doe het omdat de natuur zelf
niet kan protesteren: alles van waarde is weerloos. Ik
doe het ook omdat ik mijn baan, die ik sinds 33 jaar met
veel plezier doe bij Het Zeeuwse Landschap, graag wil
behouden. Staatssecretaris Henk Bleker zei het immers
al: natuurbeschermers zijn soms net mensen.
's Middags om vier uur is het gedoe met die scorekaar-
ten afgelopen. Te laat om nog een rondje naar de Oester-
dam te doen om te kijken of de fratertjes er nog zitten.
Maar ik heb een ander idee. Op de terugweg van Middel
burg ga ik nog even langs de velduilen. Ik hoef niet
eens zo heel ver om te rijden om nog even te gaan kij
ken op de plek waar iedere middag zo rond een uur of
vijf een paar velduilen op jacht gaan. Met wat geluk zie
je dan hoe ze een muis of een woelrat bemachtigen tij
dens hun geruisloze jachtvluchten. Het is ronduit spec
taculair om ze in hun doen en laten bezig te zien en het
voordeel is dat de vogels gewoon doorgaan wanneer de
duisternis invalt. Ik zeg wel tegen Suzan dat ik nog wat
extra laat kom voor het eten. En met een half uurtje
velduilen kijken moet het vast en zeker lukken om de
stress van een dag flyeren van me af te schudden. Graag
zie ik u vandaag nog even terug, maar, begrijp me niet
verkeerd: natuurlijk liever niet bij de velduilen!
Met de groeiende aandacht voor natuur en landschap in de
tweede helft van de twintigste eeuw zijn veel overhoek-
jes in het Zeeuwse Landschap met zeer kleinschalige bos
jes beplant, het dorps - of polderbosje. Ik weet nog dat ik
blij was met de komst van ons eigen 'dorpsbos'. Bos had voor mijn
gevoel een extra dimensie. Sommigen menen dat bos eigenlijk niet
in het Zeeuwse thuishoort. Daarbij moeten we bedenken dat in feite,
als we vanaf pakweg het jaar duizend van onze jaartelling in de delta
de natuur haar gang hadden laten gaan, we vermoedelijk hier nooit
hadden kunnen leven, laat staan dat er natuur zou zijn ontstaan zo
als we die nu kennen. Pas na onze bedijkingactiviteiten vanaf het
jaar 1000 is het Zeeuwse landschap ontstaan zoals we dat nu kennen.
Wat we nu voor natuur houden, de Manteling van Walcheren, de
vroongronden, de bloemdïjken, het heggen- en poellandschap, de
ganzen en weidevogels, zonder uitzondering zijn het de onbedoelde
neveneffecten van slechts '1000 jaar jonge' economische belangen.
De waarde ervan? Juist in deze tijd ervaren we dat de knoppen van
meidoorn, sleedoorn, veldesdoom, braam, wilg en vlier - allen typi
sche soorten in de traditionele, ook destijds bewust aangeplante
Zeeuwse hagen - kleuren en zwellingen vertonen die beloftes inhou
den. Dat maakt je ook alert op de zwijgende maar niet minder duide
lijke aanwijzingen van een naderend voorjaar wat struiken en bo
men te kennen geven. Een meerwaarde voor het landschap, al die
door de mens gecreëerde natuur!
