121 studiefinanciering ot-.,
De nieuwste plannen van het kabinet ja
gen studenten naar het buitenland. Daar
hebben langstudeerders geen last van boe
tes. Maar welke studie moet je kiezen?
In sommige landen betaal je helemaal geen collegegeld
vrijdag 18 februari 2011
(0
't
C
door Niek Opten
beeld jos Diender en Mark Reijntjens
Colleges volgen in
een heel andere om
geving en tegelijker
tijd een vreemde
taal leren. Een tijdje
studeren in het bui
tenland is voor veel studenten een
prettige onderbreking van het be
staan in Nederland. Jaarlijks ver
toeven rond de 40.000 jongeren
voor een studie in het buitenland.
Dat aantal zou binnenkort wel
eens flink kunnen toenemen. Met
de nieuwe onderwijsplannen van
het kabinet wordt het nog veel in
teressanter om een hele studie of
een master te volgen buiten Neder
land. Als staatssecretaris Halbe
Zijlstra van onderwijs zijn zin
krijgt, moeten langstudeerders jaar
lijks een boete van bijna 3.000 eu
ro gaan betalen aan hun hoge
school of universiteit, bovenop het
collegegeld van 1.672 euro (volgend
schooljaar 1.713 euro). Dankzij een
maatregel van zijn voorganger Ro
nald Plasterk kan het volgen van
een tweede studie soms duizen
den euro's extra gaan kosten.
Beide maatregelen gelden niet
voor studerende Nederlanders in
het buitenland, waar bovendien
het collegegeld vaak een stuk lager
ligt. Het loont daarom alleszins de
moeite om verder te kijken dan de
Nederlandse grens. Daarmee heb
ben de plannen van de staatssecre
taris een onbedoelde bijwerking,
namelijk een grotere internationa
le uitwisseling van studenten. Dat
is een belangrijke Europese doel
stelling.
Een studie volgen buiten Neder
land is de laatste jaar een stuk een
voudiger geworden. Sinds 2007 is
de studiefinanciering 'meeneem-
baar'. Ook studenten die bij een
buitenlandse onderwijsinstelling
staan ingeschreven, krijgen vier
jaar basisbeurs en hebben net zo
veel recht op aanvullende beurzen
en leningen als in het moederland.
Bovendien kennen bijna alle Euro
pese landen inmiddels dezelfde on
derwijsstructuur, met een bache
lor- en een master-fase. Dat maakt
tussentijds overstappen een stuk
makkelijker.
Maar hoe aantrekkelijk is het om
voor een studie naar het buiten
land te verkassen? Wie het Han
van der Horst vraagt krijgt als ant
woord: „Gebruik eerst je verstand
om daarna je hart te volgen. Het is
een heel persoonlijke afweging."
Van der Horst is woordvoerder
van Nuffic, het instituut dat zich
inzet voor internationalisering van
het hoger onderwijs.
De financiën zouden niet de over
heersende drijfveer moeten zijn.
„De belangrijkste vraag is: sluit
mijn studie aan in Nederland?",
zegt Van der Horst. „Ook als een
studie kwalitatief als goed bekend
staat, kunnen lokale omstandighe
den een belangrijke rol spelen.
Een studie geneeskunde in
Zuid-Italië heeft bijvoorbeeld een
andere focus dan in Nederland.
Zie het buitenlandse aanbod als
een grote markt. Laat je heel goed
informeren voor je een besluit
neemt."
Vervolgens zijn de financiën aan
de beurt. De hoogte van het colle
gegeld is daarbij niet het belangrijk
ste, benadrukt Van der Horst. Wat
ook telt zijn de kosten van levens
onderhoud en de vraag hoe mak
kelijk je ter plekke een bijbaantje
kunt nemen. En dan is er nog de
taal. Want Engelstalig onderwijs
mag dan hier bon ton zijn met
meer dan tweeduizend studies, in
de rest van Europa zijn ze nog niet
zo ver.
Als al deze rationele overwegingen
zijn gewikt en gewogen is er nog
'het hart', zoals Van der Horst het
noemt. „Zie je het zitten om bij
voorbeeld een paar uur vliegen
van huis te studeren, iets wat in
de Verenigde Staten overigens heel
gewoon is. En wat doe je als je
vriend of vriendin een relatie op
afstand niet ziet zitten?"
Het Verenigd Koninkrijk is onder Nederlandse studen
ten populair, mede vanwege de taal. Financieel is Enge
land echter niet aantrekkelijk. Het collegegeld bedraagt
rond de 3.200 pond (zo'n 3.800 euro) en zal de komen
de jaren minimaal verdubbelen, als de kabinetsplannen
doorgaan. Daarnaast is het leven in de grote steden veel
al duurder dan in Nederland. In Schotland betaalt de
overheid het collegegeld.
In Oostenrijk is studeren gratis. Omdat ook de toela
tingseisen soepel zijn worden de universiteiten over
spoeld met studenten, met name in Wenen.
Ook in de Scandinavische landen betalen studenten
geen collegegeld en de kwaliteit van het onderwijs is
goed tot zeer goed. De kosten voor het levensonder
houd zijn echter een stuk hoger dan in Nederland, met
name in Noorwegen.
Hoe duur Spanje uitvalt is afhankelijk van de studiekeu
ze. Het collegegeld bedraagt tussen de 250 en 1.300 eu
ro. Positief zijn het klimaat en de lagere kosten voor le
vensonderhoud.