ii
'Laatste farao' bezwijkt
'Al uw eisen worden vandaag ingewilligd.'
Mogelijke opvolgers
zaterdag 12 februari 2011
Generaal Hassan al-Roueini, tegen betogers op het Tahrirplein
'Zolang ik een hart heb
dat klopt, en nog adem in
mijn lijf heb, blijf ik presi
dent', zei Mubarak in
2006. Toch bezweek hij
gisteren onder de druk.
De farao noemden
Amerikaanse diplo
maten de Egypti
sche president
Hosni Mubarak (82)
in vertrouwelijke ambtsberichten.
Bijna dertig jaar heeft Mubarak als
een despoot over Egypte gere
geerd. Hij deed dat met harde
hand, met de volle steun van het
leger, zonder oppositie. En tot het
begin van de protesten op het Tah
rirplein in Cairo achttien dagen ge
leden, zonder vicepresident of aan
gewezen opvolger. Uitgerekend de
net benoemde Omar Suleiman
kondigde gisteravond het aftreden
aan van Mubarak, een dag na de
tv-toesprak en de anti-climax van
zijn aanblijven.
Hosni Mubarak was zelf zes jaar vi
cepresident toen hij in oktober
1981 naar voren werd geschoven
als opvolger van Anwar Sadat. Die
werd bij een militaire parade ver
moord door militairen die boos
waren over het door Sadat geslo
ten vredesverdrag met buurland Is
raël. Mubarak wist zelf aan de ko
gelregen te ontkomen en bewaak
te de 'koude' vrede zonder enige
reserve. Egypte, het leger voorop,
werd daarvoor ruimschoots be
loond door de Verenigde Staten,
die elk jaar miljarden overmaakten
aan steun en wapentuig.
Die steun hielp Mubarak, held uit
de oorlogen tegen Israël, om der
tig jaar op de been te blijven. Hij
had wat te verdelen en vergat daar
bij ook familie en vrienden niet.
Integendeel. Voor de Amerikanen
en Israëli's, die zijn steun en hulp
regelmatig nodig hadden bij con
flicten met de Palestijnen, was hij
ook de verzekering dat er in Egyp
te geen fundamentalisten aan de
macht zouden komen. Dat was
een schrikbeeld, want Egypte
neemt anders dan bijvoorbeeld
Iran - het bewind van de sjah ver-
Hosni Mubarak bij zijn inauguratie
in 1981. foto Bill Foley/AP
dween precies 32 jaar eerder, op 11
februari 1979 - in het Midden-Oos
ten en de Arabische wereld een
sleutelpositie in. Ook op cultureel
gebied.
Mubarak heeft de laatste dagen,
waarin de roep om zijn aftreden
steeds luider werd, bijna ver
krampt vastgehouden aan zijn
ambt. „Zolang ik een hart heb dat
klopt, en nog adem in mijn lijf
heb, blijf ik president", zei Muba
rak in 2006 nog. Een boodschap
die hij de afgelopen dagen herhaal
de. Voor hem geen laffe vlucht zo
als de Tunesische collega-macht-
hebber Ben Ali. „Ik blijf in Egypte,
daar zal ik worden begraven."
Van opstappen kon ook om ande
re redenen geen sprake zijn: „Na
mij de chaos", waarschuwde Mu
barak, ook toen hij onder druk
van de demonstraties moest belo
ven zich niet voor een zesde
ambtstermijn van zes jaar beschik
baar te stellen.
Hosni Mubarak was pas de vierde
president van de 'Arabische repu
bliek Egypte' die in 1952 werd ge
sticht op de puinhopen van de cor
rupte monarchie van koning
Faroek.
Veel Egyptenaren waren bang dat
hij zijn zoon Gamal (47) naar vo
ren zou schuiven. Dat scenario
schrok veel Egyptenaren af; Ta lil
twarith' was een veelgeschreeuw-
de kreet tijdens demonstraties -
'nee tegen de erfopvolging'. Ook
die roep is gisteren gehoord, al is
de macht vooralsnog in handen ge
bleven van de naaste medewerkers
van Mubarak.
treedt af als leider van regeringspar
tij NDP. VN schatten dat 300 men
sen zijn omgekomen.
6 februari: Oppositiegroepen,
waaronder verboden Moslimbroe
derschap, hebben eerste overleg
met regering.
7 februari: Mubarak stelt twee
commissies in voor grondwetswijzi
ging-
8 februari: Wael Ghonim - Goog-
le-medewerker en politiek activist
vrij na twaalf dagen arrest - wordt
toegejuicht door menigte op Tahrir
plein in een van grootste betogin
gen tot nu toe.
9 februari: Demonstranten blokke
ren ingang parlement. Berichten
van stakingen en arbeidsonrust in
heel Egypte.
10 februari: Sterke geruchten over
vertrek Mubarak.
11 februari: Mubarak vertrekt
De aanhoudende betogingen van het Egyptische volk te
gen het regime van president Hosni Mubarak hebben
voorkomen dat hij wordt opgevolgd door zijn zoon Ca
rnal. Er wordt al dagen druk gespeculeerd wie na Muba-
raks vertrek zijn plaats in zal nemen. Het meest ge
noemd worden:
Sami Hafez Enan (1948)
Het Egytische bewind is officieel
socialistisch en democratisch,
maar in feite heeft het land sinds
de staatsgreep van 1952 een mili
tair regime. Wanneer de opperbe
velhebber van het toneel ver
dwijnt, kan de huidige voornaam
ste militair de touwtjes in handen
nemen, net als in 1952, 1954,
1970 en in 1981 is gebeurd. Op dit moment is de voor
naamste militair generaal Enan. Hij heeft sinds 2005 de
rang die in ons land Commandant der Strijdkrachten
heet. Enan is begin 1948 in Caïro geboren.
Mohammed EIBaradei (1942)
Hij geldt zeker buiten Egypte als
het bekendste gezicht van de libe
raal denkende oppositie tegen Mu
barak. Hij is politiek gehandicapt
door zijn lange afwezigheid. De in
1942 in Caïro geboren EIBaradei
studeerde onder meer in de VS en
ging in 1964 bij het Egyptische mi
nisterie van Buitenlandse Zaken
werken. Van 1984 tot in 2009 werkte hij voor het Inter
nationaal Atoomenergieagentschap in Wenen, nog
steeds zijn vaste woonplaats.
Amr Moussa (1936)
Lid van de oude garde rond Muba
rak, minister van Buitenlandse Za
ken (1991-2001). Hij is bekend en
wordt gerespecteerd in zijn huidi
ge functie als secretaris-generaal
van de Arabische Liga. Hij kreeg
die baan tien jaar geleden, volgens
boze tongen omdat Mubarak in
hem een rivaal zag. Met tiendui
zenden handtekeningen werd geprobeerd hem zo ver te
krijgen in 2005 mee te doen aan verkiezingen. Hij zei
toen nee maar overweegt nu wel mee te doen.
Ahmed Fathi Sorour (1932)
Tot 29 januari, toen Suleiman vice
president werd, was Sorour de
plaatsvervanger van de president
omdat hij voorzitter is van de
Egyptische Tweede Kamer, de Maj
lis al-Shaab. Hij bekleedt die func
tie sinds 1990. Deze in 1932 gebo
ren professor in de rechten heeft
veel gepubliceerd over individuele
vrijheden en mensenrechten. Onder bepaalde door de
wet benoemde omstandigheden wordt de parlements
voorzitter tijdelijk president.
k, in het centrum van Caïro.
Omar Suleiman (1936)
Hij werd eind januari tot vicepresi
dent gepromoveerd na meer dan
zeventien jaar trouwe dienst als
chef inlichtingen. Suleimans spio
nagewerk maakte hem een per
fect kompas voor Mubarak om te
bepalen wat de legerleiding doet.
Suleiman komt net als veel officie-
ren uit een arm gezin in de provin
cie. Het is geen automatisme dat de vicepresident de
president vervangt. Het is gebruikelijk dat het parlement
de vicepresident tot opvolger van het staatshoofd kiest.
