Leger geeft
alsnog de
genadeklap
iovertrek mubarak Qtt:,..
Opnieuw nemen
hoge militairen in
Egypte de macht
over. Uiteindelijk
concludeerde de le
gertop dat het land
met Mubarak aan
het hoofd niet te
redden viel.
zaterdag 12 februari 2011
door Carel Goseiing
Hij dacht zijn vege
lijf nog te kunnen
redden, Hosni
Mubarak. Zelfs
toen het leger
zich donderdag
middag achter de eisen van de pro
testerende massa's in het land
schaarde, hield hij zijn poot stijf.
Terwijl iedereen verwachtte dat
Mubarak zou aftreden, liet hij in
een tv-rede weten aan te zullen
blijven tot de verkiezingen van sep
tember.
Verder dan lippendienst aan de de
monstranten en de grootheid van
Egypte kwam het staatshoofd niet.
Hij herhaalde slechts eerdere belof
ten. Op twee punten zette hij wel
kleine stappen. Hij zei 'sommige'
bevoegdheden over te dragen aan
zijn vicepresident Suleiman en
kondigde aan dat vijf artikelen in
de Grondwet gewijzigd zouden
worden. Een andere paragraaf zou
helemaal geschrapt worden.
Mubarak verraste daarmee niet al
leen het volk, maar ook de krijgs
macht, zijn partijgenoten, diploma
ten en bondgenoten zoals de VS.
In de uren voor zijn tv-optreden
was van alle kanten te horen dat
hij een historische beslissing had
genomen en dat de eisen van de
demonstranten zouden worden in
gewilligd.
Het duurde uiteindelijk nog eens
bijna 24 uur voordat Mubarak het
besluit nam dat iedereen hem al
eerder toevertrouwde. Via zijn vi
cepresident liet het staatshoofd
om 17.00 uur (Nederlandse tijd)
meedelen dat hij zijn ambt neerleg
de en de macht overgaf aan de Ho
ge raad van het leger onder leiding
van maarschalk en minister van
Defensie Hussein Tantawi.
De legerraad liet donderdagmid
dag voor het eerst van zich horen.
In 'Communiqué nummer 1' stel
de de legertop zich achter de 'legi
tieme eisen van het volk'. Dat
werd algemeen als signaal gezien
dat het leger opperbevelhebber
Mubarak had laten vallen.
Gisterochtend in 'Communiqué
nummer 2' verklaarde de legertop
zich echter plots akkoord met de
door Mubarak gekozen lijn. Een
ommezwaai die algemeen werd
toegeschreven aan meningsver
schillen binnen de Mubarak-kliek.
Van de ene kant waren daar de
hardliners die wel wilden luisteren
naar de wil van het volk, maar zelf
de inhoud en het tempo van her
vormingen wilden bepalen. Zij
probeerden nog zo veel mogelijk
te redden van hun gewraakte im
perium. Aan de andere kant ston
den de hervormers die in Muba
rak juist de oorzaak van alle ellen-
Legertop werd korte tijd
verscheurd door
hardliners en hervormers
de en chaos in Egypte zagen. De
president moest zo snel mogelijk
weg om de druk van de ketel te ha
len. Om een nationale catastrofe te
voorkomen. Pas als Mubarak weg
was, ontstond er ruimte en tijd
om hervormingen uit te werken
en door te voeren.
Binnen de krijgsmacht heerste tot
gistermiddag kennelijk ook ver
deeldheid. Uiteindelijk concludeer
de de legertop dat het land met
Mubarak aan het hoofd niet te red
den viel. De verklaring van don
derdag was een signaal aan het
staatshoofd. Een signaal dat Muba
rak kennelijk niet voldoende op
waarde schatte. En daarvoor betaal
de hij uiteindelijk de prijs.
Tantawi gold tot nu toe als bondge
noot van Mubarak. Dat hij nu de
leiding in Egypte krijgt, betekent
ook dat er voor Omar Suleiman
geen rol meer is. De vicepresident
had zich de afgelopen dagen in
steeds dreigender bewoordingen
achter de president geschaard. De
demonstranten moesten naar
huis, zo gaf hij aan, anders zou het
wel eens slecht met hen kunnen
aflopen. Tantawi en zijn man
schappen - het leger telt 468.500
man plus 479.000 reservisten -
moeten zorgen voor rust en orde.
Tegelijk moeten zij democratische
hervormingen vorm geven, inclu
sief vrije en eerlijke presidentsver
kiezingen in september, of moge
lijk eerder.
Het leger geniet groot respect bij
de Egyptenaren. Bovendien kan
Tantawi op de actieve steun van
de VS rekenen. Zijn krijgsmacht
drijft op grootsponsor Amerika.
Het lot van Mubarak is ongewis.
Hij heeft gezworen Egypte nooit
te verlaten en er te zullen sterven.
Gisteravond zat hij in zijn paleis in
Sharm el-Sheikh, beschermd door
Tantawi's mannen. Het kan verke
ren.
Een demonstrant reikt naar een gebarsten afbeelding van president Hosni Mubari
Drie weken onrust in Egypte
1 25 januari: Geïnspireerd door val
van Tunesische president houden
duizenden Egyptenaren een 'Dag
van Woede' en eisen eind aan 30
jaar bewind van president Hosni
Mubarak.
26 januari: Politie gebruikt traan
gas, waterkanonnen en wapenstok
om betogers te verdrijven in Caïro.
9 27 januari: Mohamed EIBaradei,
ex-hoofd van IAEA, nu pleiter voor
democratie, arriveert in Caïro om
protesten te steunen.
28 januari: Na vrijdaggebed stijgt
protest naar hoogtepunt. Circa 60
slachtoffers bij gevechten in heel
Egypte. Mubarak stelt avondklok in
van zonsondergang tot -opgang.
7 29 januari: Mubarak ontslaat zijn
regering, maar weigert af te tre
den. Hij benoemt voor het eerst
sinds hij aan de macht kwam in
1981 een vicepresident: hoofd ge
heime dienst Omar Suleiman.
30 januari: Duizenden betogers ne
geren avondklok terwijl straaljagers
laag over de menigte op Tahrir-
plein in Caïro vliegen. De Ameri
kaanse president Barack Obama
dringt aan op 'ordelijke overgang'
naar democratie.
31 januari: Leger belooft geen ge
weld te gebruiken tegen demon
stranten.
1 februari: Minstens miljoen men
sen betogen vreedzaam in Egypti
sche steden. Mubarak stelt zich
niet beschikbaar voor herverkie
zing in september en belooft her
vormingen.
2 februari: Leger vraagt demon
stranten te vertrekken. Geweld op
Tahrirplein tussen aanhangers van
Mubarak en demonstranten die
zijn onmiddellijke aftreden eisen -
vijf mensen gedood.
3 februari: Leger zet bufferzone
op rond Tahrirplein maar strijd
gaat door.
4 februari: Grote menigte eist on
middellijk vertrek Mubarak in 'Dag
van Vertrek'-betoging in Caïro
5 februari: Mubaraks zoon Gamal
