Van waterliniefort
tot vredig
wooneiland
'Mijn goudbladige Japanse esdoorn hoeft niet
groter te worden. Hoe moet ik hem snoeien?'
'De paarse bloemen van ereprijs zijn wel mooi,
maar liever zie ik er niet zo veel in het gazon'
wonen@wegener.nl ^2 -I wonen
024-3650509
Zaterdag 12 februari 2011
aar vroeger soldaten in
Fort Steu rgat continu in
het halfduister bivakeer
den, stroomt het dag
licht nu ongehinderd
naar binnen door een immense glazen
pui. Een voorbeeld van het contrast met
vroeger, dat wonen in het Fort zo bijzon
der maakt. Martin en Edith Geerars koch
ten één van de twee woningen in het
kruithuis in 2004.
Ze waren de tweede bewoners. Het huis
was al af „Anders hadden we het niet ge
daan", zegt Edith. „We zagen foto's van
voor de renovatie en echt, ik had er
nooit in geloofd. Toen we dit huis zagen,
waren we om. Het is uniek en fraai uitge
voerd, mede dankzij de niveauverschil
len. We wilden een rustige, veilige plek
in de natuur. Beter dan hier hadden we
dat niet kunnen vinden."
Is de sfeer van het fort bij aankomst over
de gerestaureerde brug nog voelbaar, een
maal binnen straalt de woning vooral
comfort en exclusiviteit uit. Vanaf het ter
ras lopen Martin en Edith direct de met
gras begroeide aarden wal,op aan de
zuidzijde van het fort. „Geen tuin te on
derhouden en toch zoveel groen", zegt
Edith. Door een rij populieren rond het
eiland kijken ze uit op de griend met
knotwilgen en de uiterwaarden van de
Merwede, met daarachter de Biesbosch.
Een voortdurend schouwspel van water
en weidevogels, soms zelfs een ree,
zwemmend in de gracht.
In het huis zelf merken Martin en Edith
er weinig van dat ze op een voormalig
fort wonen. „Alleen de isolatiewaarde,
dankzij het gras op het dak en de dikke
muren van de kruitkamer", zegt Martin.
Die kruitkamer, vroeger opslagplaats
voor granaten en kruit, is een ideale mu
ziekkamer geworden. De smalle gang
rondom de kruitkamer is nog geheel in
tact en ademt nog wel de sfeer van lang
geleden, net als de poterne: de gerestau
reerde ondergrondse gang, nu de entree
naar een hypermodern huis.
Reageren?
redactie.wonen@wegener.nl
door Jan van Mullem
redactie.wonen@wegener.nl
024-3650509
In de tuin van G. Hannema
staat een 'blonde Acer', zo
als hij het boompje noemt.
Officieel Acer Joponicum ge
noemd, ofwel Japanse es
doorn. 'Het is de Aureum,
met helder goudgeel blad (zie foto).
Hij is 15 jaar oud en 2 meter hoog.
Ik wil dit boompje niet veel groter
laten groeien. Kan het boompje op
het oude hout worden gesnoeid?'
„Zo leer ik nog eens wat", zegt des
kundige Romke van de Kaa. „Nu
weet ik wat een blonde esdoorn is.
Eigenlijk is het zonde zo'n
goudbladige esdoorn te
snoeien. Als het echt moet,
zou ik hier en daar een hele
tak wegnemen, geen takken
halveren. Acers moet je niet
in de winter snoeien. Dan is er een
risico dat schimmels en bacteriën
via de snoeiwonden toeslaan. Snoei
in juli of augustus, als de sapstroom
min of meer stilstaat. Maar nog
maals: liefst niét snoeien. De komen
de tien jaar groeit de esdoorn niet
meer dan een halve meter."
Hoe is het toch om daar te wonen, op die aparte
plek, in dat speciale gebouw? Die vraag stelt de
serie Bijzonder Wonen elke maand. In de
tweede aflevering vertellen Martin en Edith
Geerars over hun bijzondere huis in Fort
Steurgat in Werkendam,
door Folly van Dijk
DE GESCHIEDENIS
Fort Steurgat is het zuidelijkste fort van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het
middelgrote fort werd in 1880/1881 gebouwd op een vijfhoekig forteiland,
met daaromheen een gracht van 25 meter breed. De opzet: bomvrije kazerne
met verdieping, kruithuis met twee kruitkamers, waartussen een brede corri
dor (poterne), en een woning voor de fortwachter. Rondom de kruitkamers is
de 'lantaarngang'. De muren zijn op sommige plaatsen 140 centimeter dik.
Normaal gesproken was het fort onbemand. De fortwachter hield toezicht. Al
leen tijdens de wereldoorlogen was het fort in gebruik. Na WO II diende het
kort als detentiecentrum voor NSB-ers, later als communicatiepost voor de
Nederlandse koopvaardijvloot en daarna als militaire opslagplaats.
CONFRONTATIE TUSSEN OUD EN NIEUW
In 1994 zette de overheid het fort te koop en verkocht het aan een inwoner
van Werkendam. In 1998 startte de bouw van elf woningen in het fort en in
2000 werd de eerste opgeleverd. Het wooneiland moest een 'confrontatie tus
sen oud en nieuw' worden. De historische voorgevels bleven behouden. Het
metselwerk werd hersteld met de oorspronkelijke bakstenen waarvan men er
duizenden op het dak vond na het verwijderen van de grasdeklaag.
Diverse woningen op het fort staan te koop, zie www.funda.nl
TOEGANKELIJK
Fort Steurgat is het enige Nederlandse fort met woonfunctie. Daarvoor is het
geschrapt van de rijksmonumentenlijst. Alle andere voormalige forten kregen
een culturele en/of recreatieve bestemming en zijn toegankelijk voor publiek.
www.hollandsewaterlinie.nl
www.vw-altenabiesbosch.nl/vois/fort-t-steurgat
Niet aan alle planten in de het zich naar andere delen
tuin beleef je plezier. Een van de tuin- °P zich zijn die
flink aantal afleveringen van paarse bloemetjes wel mooi,
deze rubriek hebben wij ge- 2F** maar het is niet wat we met
vuld met vragen over 'verve- een gazon bedoelen.'
lend groen', zoals zevenblad „Draadereprijs (zie foto) is
en paardestaart. Het 'nare' plantje lastig te bestrijden", zegt Romke
waar J. Dingemanse mee kampt, is van de Kaa. „Zelfs met bestrijdings-
ereprijs. 'Enkele jaren geleden had middelen. Het is het beste het gras
ik zo veel ereprijs in het gazon, dat zó weelderig te laten groeien, dat
ik besloot de plaggen af te steken het de ereprijs verstikt. Dus niet
en er nieuwe in te leggen. Aanvanke- kort maaien en mesten met kalk en
lijk zag dat er goed uit. Nu zit het stikstof. Laat het maaisel nooit lig-
gazon er weer onder en verplaatst gen. Elk stukje ereprijs groeit aan!"
Martin en Edith Geerars op de vestingwal voor hun woonhuis, een oud verbouwd fort.
foto Chris van Cromvoirt
