io gezondheid
Didgeridoo
huisarts
woensdag 9 februari 2011
door Paul van Dijk
Niets is wat
Arnold (49) werkt als
kok in de horeca. Hij
heeft een probleem: hij
snurkt. Hoewel hij zich
ervoor schaamt, reageert hij alsof
het hem niet raakt Arnold komt
bij mij op het spreekuur omdat
hij een oplossing zoekt voor het
snurken. Zijn vrouw kan er niet
meer tegen. Sinds twee maanden
slaapt ze in een andere kamer. Hij
vindt het afschuwelijk en is bang
dat zijn relatie stukloopt. Arnold
heeft de alcohol 's avonds laten
staan en via internet heeft hij spe
ciale pleisters aangeschaft om zijn
neus beter open te krijgen. Het
helpt allemaal niet. Hij heeft gele
zen dat afvallen het snurken ver
mindert, maar met zijn werk lukt
het niet om zijn overgewicht (hij
weegt 100 kilo) te reduceren.
Eén op de vijf mannen en één op
de tien vrouwen snurkt. Na de
overgang halen vrouwen hun ach
terstand in. Het snurkgeluid ont
staat door een vernauwing in dat
deel van de luchtwegen dat ligt
tussen de ingang van de neus en
de stembanden. De sterkte van
het geluid bij snurken kan op
lopen tot 80 decibel. Dit is verge
lijkbaar met het geluid van een
laag overvliegende straaljager of
een pneumatische hamer.
Zelf snurk ik ook, althans dat zegt
mijn vriendin. Dat is typisch voor
deze gênante kwaal, je hebt er
zelf geen last van. Degene met
wie je het bed of de slaapkamer
deelt, is de klos.
Snurken kan leiden tot slaapte
kort en concentratieverlies bij de
partner. Er kunnen ernstige rela
tieproblemen ontstaan. In een en
quête van de BBC meldde een
kwart van 1.000 ondervraagde
echtparen dat snurken hun seks
leven ruïneerde. Bij de helft van
de stellen was snurken regelmatig
een reden voor ruzie. Ik hoop dat
het bij ons zover niet komt.
Maatschappelijk hangt er een la
cherig sfeertje rond het snurken.
Dat maakt het moeilijk om over
het probleem te praten. De
schaamte maakt de drempel hoog
om naar de huisarts te gaan. Er is
een groot aantal behandelingsmo
gelijkheden voor snurken. Maatre
gelen die je zonder hulp van een
huisarts kunt nemen zijn: afval
len, 's avonds geen alcohol meer
gebruiken en slapen in zijligging.
Sommige vrouwen naaien een
tennisbal of golfbal in de pyjama
van de partner om te voorkomen
dat hij op zijn rug slaapt.
Snurken komt zo vaak voor dat
het een interessante markt is voor
allerlei commerciële producten:
neussprays, neusvleugelspreiders,
tongbeugels, weksystemen en spe
ciale antisnurkkussens. Zelf ge
bruik ik sinds een paar nachten
een buisje van zacht plastic dat in
beide neusgaten moet worden ge
plaatst. Mijn partner is er niet en
thousiast over. Erg succesvol is de
MRA. Dit is een mondprothese in
de vorm van een beugel of een bit
je voor onder- en bovengebit. Ver
der zijn er verschillende operaties
die door KNO-artsen worden uit
gevoerd. Voor deze ingrepen is
geen ziekenhuisopname meer no
dig.
Zelf ga ik voor zangles. De Schot
se huisarts Elizabeth Scott merkte
dat beroepszangers vrijwel nooit
snurken. De regelmatige training
van de spieren van mond en keel
zorgt voor een optimale conditie
in dit gebied, waardoor snurken
wordt voorkomen. Scott ontwik
kelde zangoefeningen ('singing
for snorers') en adviseert haar pa
tiënten elke dag minstens 20 mi
nuten te zingen. Als het werkt, zal
ik het melden. Wat zeker werkt,
zo blijkt uit een recent onderzoek
in de British Medical Journal, is
het bespelen van de didgeridoo.
Dit is een Australisch blaasinstru
ment in de vorm van een meters
lange, holle pijp van eucalyptus
hout. De resultaten bij snurken
zijn zo overtuigend dat in het Ca-
nisiusziekenhuis in Nijmegen
snurkpatiënten les krijgen in het
bespelen van de didgeridoo. Op in
ternet vind je tientallen dige-
ridooworkshops waar snurkers
zich kunnen melden.
Gordelroos is hardnekkiger
dan vaak gedacht
Gordelroos (pijnlijk jeukende, ro
de bultjes op de huid) komt bij on
geveer 6 procent van de patiënten
meer dan eens voor. Tot nu toe
werd gedacht dat een tweede aan
val van gordelroos (veroorzaakt
door achtergebleven waterpok-
kenvirussen) zeer zeldzaam is.
Vooral bij mensen ouder dan 50
en bij vrouwen komt een tweede
aanval van gordelroos voor.
http://snipurl.com/1yjs0k
Bladgroente laat spieren
beter werken
Het eten van een bord spinazie of
andere groene bladgroente laat de
mitochondriën, de energiefabriek
jes in de cel, efficiënter werken.
Hierdoor kunnen spieren met
minder zuurstof evenveel kracht
leveren. Verantwoordelijk voor
dit effect is het nitraat in de blad
groenten. Mogelijk verklaart dit
ook het beschermende effect van
groente op het hart
o http://snipurl.eom/1 yk4lm
Hersenscan voorspelt succes
stoppoging bij roker
De reactie in bepaalde hersende
len van rokers op het zien van
antirookfilmpjes voorspelt het
succes van een daarop volgende
stoppoging bij hen. De hersenreac-
tie, gemeten met MRI tijdens het
kijken naar de filmpjes, voorspelt
het succes van de stoppoging be
ter, dan de indruk die de filmpjes
volgens de rokers zelf op hen heb
ben gemaakt
http://snipurl.com/1ykfvp
Darmbacteriën belangrijk
voor hersenontwikkeling
Darmbacteriën bepalen mede de
ontwikkeling van de hersenen en
hierdoor hef gedrag. Dat blijkt uit
proeven met muizen. Muizen die
waren opgegroeid in een bacterie-
vrije omgeving en het dus moes
ten stellen zonder darmbacteriën,
vertoonden meer actief en riskant
gedrag dan muizen opgegroeid in
aanwezigheid van normale omge
vingsbacteriën.
http://snipurl.com/1yjojs
Meer kans op gebroken heup
na behandeling borstkanker
Vrouwen die voor de overgang
(succesvol) behandeld zijn voor
borstkanker, hebben een ver
hoogd risico op osteoporose. Ze lo
pen al op relatief jonge leeftijd
(na hun 50ste in plaats van na
hun 70ste) een verhoogde kans op
een gebroken heup. Deze verhoog
de breekbaarheid is het gevolg
van de negatieve effecten van de
behandeling op de botdichtheid.
http://snipurl.com/1ykn86
en niet-transseksuelen. De aanleg is dus aan
geboren. Dat betekent in feite dat de beslis
sing die deze kinderen nemen vaak geen
vrije keuze is. Ze kunnen gewoon niet an
ders.
'Kom maar op', lijken ze dan ook op de fo
to's in het boek te willen zeggen. Stuk voor
stuk kijken ze met een open blik in de came
ra: trots, uitdagend, soms op het arrogante
af Wie niet meer weet, ziet intrigerende
portretten van zelfverzekerde jongeren.
Maar je leest de titel van het boek: Gender-
kinderen, geboren in het verkeerde lichaam en
je beseft: niets is wat het lijkt. De jongens
zijn meisjes, de meisjes zijn jongens. Daar
door ga je anders naar de foto's kijken. ]e
speurt de gezichten af om te zoeken of er
toch niet een sprankje van het andere ge
slacht in terug te vinden is.
Daarmee doe je de kinderen tekort, stop
ook jij ze in het hokje 'genderkind' en zie je
ze niet meer als de gewone jongere die ze
zo graag willen zijn.
Opvallend is de openhartigheid waarmee
de jongeren in dit boek vertellen over alle
problemen die met hun 'keuze' samenhan
gen. Verkering, seks, moeilijkheden thuis,
pesterijen op school, het verdriet om wat ze
allemaal moeten missen.
Zestien jongeren gunden fotografe Sarah
Wong en Volkskrantjournaliste Ellen de Vis
ser een heel intieme kijk in hun leven. Der
tien van hen lieten zich openlijk vele malen
fotograferen. Wong en De Visser werkten
zeven jaar lang aan het boek. „We komen
bij ze thuis, we zijn welkom op school, we
'Door alle ellende die wij hebben
meegemaakt, hebben we onszelf
in ieder geval goed leren kennen'
gaan langs in de balletklas, we staan langs
de lijn als ze sporten. We mogen mee naar
het ziekenhuis, de spreekkamer in. We krij
gen zelfs toestemming bij een operatie te
zijn", schrijft De Visser.
Ook hun 'echte' namen hebben ze de twee
zachtjes ingefluisterd. Maar uit respect wor
den die niet genoemd, omdat het zo'n bela
den deel is van hun verleden en voor som
migen zelfs een scheldwoord. Hoe de kinde
ren er vroeger uitzagen, krijgen we niet te
zien.
Behalve bij Manon van wie een pagina van
een dagboek is afgedrukt, met pasfoto's van
de vroegere Ben en de huidige Manon. Na
een zomervakantie in meisjeskleren besluit
Alleen in Nederland kan zo'n fotoboek tot stand
komen, want in de meeste andere landen is het on
derwerp taboe. Zeven jaar werkten fotografe Sarah
Wong en Volkskrantjournaliste Ellen de Visser aan
Genderkinderen, geboren in het verkeerde lichaam.
Een pleidooi voor begrip en erkenning.
door Irene Verhiel
k ben een Kelly", hoeft Manon enkel
I op school te zeggen en iedereen be-
I grijpt haar. Klasgenoten snappen de
I verwijzing naar de van tv bekende
transseksueel Kelly en weten dat Manon
met dezelfde problemen worstelt.
Manon is een van de genderkinderen die in
het boek Genderkinderen van Sarah Wong
en Ellen de Visser worden geportretteerd.
Dat ze niet helemaal doorsnee zijn, beseffen
ze zelf maar al te goed. De meesten merken
als kleuter al dat er iets niet klopt: jon
gens willen meisjeskleren, zijn
uitsluitend geïnteresseerd in
meisjesspeelgoed en spelen
veelal met meisjes. Meisjes
doen juist het omgekeerde.
Wat dat betreft, lijken stoere
meiden het wat gemakkelij
ker te hebben dan meisjes
achtige jongens, omdat hun
gedrag langer getole
reerd wordt.
Het gaat hierbij
niet om zomaar
een bevlieging,
maar om een
diepgewor
teld onbeha
gen, een
diep lijden
door een
wrede fout
van de na
tuur.
Onderzoek
heeft uitge
wezen dat
genderidenti-
teitsproble-
men al voor de
geboorte kun
nen ontstaan en
dat er inderdaad
een structuurver
schil in de herse
nen is tussen
transseksuelen