Arabië zwijgt
Jordaanse koning
zoekt de dialoog
'•—TT*
II
'De Golfstaten kunnen met oliegeld veel subsidies verlenen op
basisproducten zoals voedsel, zeker als de olieprijzen stijgen'
h-
donderdag 3 februari 2011
Paul Aarts, universitair docent politicologie van de Universiteit van Amsterdam
Uit angst voor een revolu
tie is de Jordaanse koning
Abdullah II gul met geld
en hervormingen. Het ko
ningshuis is er vaker mee
weggekomen.
door Ad Bloemendaal
Alle achtduizend Jorda-
niërs in het roerige
Egypte mogen terug
naar huis. Geen vlieg
ticket? De koning trakteert.
En er is meer. De impopulaire rege
ring van Samir Rifai is koninklijk
afgeserveerd. De nieuwe premier,
Marouf al-Bakhit, heeft opdracht
'echte politieke hervormingen' uit
te voeren en de veiligheid van het
Jordaanse volk te verzekeren.
Is het genoeg om de wolven van
de deur te houden? Na Tunesië en
Egypte is het moeilijk te zeggen.
Maar van alle Arabische heersers
heeft Abdullah misschien de beste
overlevingskans.
Het Jordaanse koningshuis heeft
ruime ervaring met het wegzen
den van premiers. Koning Hussein
greep naar die truc zodra hij ook
maar enige onrust in het land
bespeurde. Zijn zoon heeft sinds
zijn aantreden, in 1999, al acht ka
binetten versleten, waarvan hij de
premiers rekruteerde uit een klei
ne kring van loyalisten. Zijn nieu
we man was eerder generaal-ma-
joor, ambassadeur in Turkije en Is
raël, en van 2005 tot 2007 al eens
eerste minister.
Het is meer dan een notie van on
rust die Abdullah deed besluiten
Rifai aan de kant te zetten. De be
togers in Cairo, de vrienden van
Facebook, de 'stokers' van Al Ja-
zeera en de moslimbroeders van
het Jordaanse Islamitisch Actie
Front (IAF) bezegelden samen het
lot van de nog maar net beëdigde
premier.
Openbaar protest in Jordanië be
perkt zich voorlopig tot kleine de
monstraties door de gebruikelijke
verdachten: islamisten, aanhangers
van linkse groepen en vakbondslei
ders. Maar anders dan de massa in
Cairo heeft de Jordaanse oppositie,
onder leiding van het IAF, duide
lijk omschreven eisen. Het wil een
nieuwe regering, een wijziging
van het kiesstelsel en een democra
tisch gekozen minister-president.
Kritiek op het koningshuis is in
Jordanië strafbaar. Ook het IAF
zweert bij Allah dat het trouw
blijft aan Abdullah en dat Jordanië
geen Egypte is. De demonstranten
houden zelfs portretten van hun
geliefde vorst omhoog. Hun open
lijke protest richt zich tegen de re
gering en de economische toe
stand. Een kwart van de bevolking
van zes miljoen leeft onder de ar
moedegrens, 12 procent is werk
loos, de inflatie bedraagt ruim 6
procent.
Egypte is al tien dagen in de ban van massale protesten tegen het regime. Presi
dent Hosni Mubarak liét dinsdag weten dat hij zich niet meer verkiesbaar zal stel
len bij de présidentsverkiezingen later dit jaar. Vélen in binnen- en buitenland wil
len dat hij eerder opstapt. Onder meer de Amerikaanse president Barack Obama
zei dat de machtsoverdracht nu moet beginnen.
Koning Abdullah van Jordanië heeft premier Samir Rifai ontslagen en Marouf Bak-
hït benoemd tot vervanger. Bakhit moet een nieuwe regering vormen die vaart
moet maken met politieke hervormingen om meer democratie èn welvaart voor
de bevolking te creëren. Duizenden inwoners van Jordanië waren eind vorige
week de straat opgegaan in de hoofdstad Amman en andere steden. Zij eisten eco
nomische en politieke hervormingen. De betogers maakten duidelijk dat de acties
niet tegen de koning waren gericht. De islamitische oppositie vindt Bakhit onge
schikt om hervormingen door te voeren.
Op 17 januari protesteren tweehonderd mensen tegen de hoge prijzen voor le
vensmiddelen en de corruptie binnen de regering. Het al veertig jaar bestaande au
toritaire regime van Sultan Qaboes bin Said Al Said lijkt de zaken tot dusver rede
lijk onder controle té hebben. De Staatsmedia in Oman zwegen gisteren over de af
loop van de massaprotesten een dag eerder in Egypte. De dagen daarvoor brach
ten zij alleen Egyptisch regeringsnieuws naar buiten.
President Ali Abdullah Saleh, die al bijna 32 jaar aan de macht is, liet gisteren we
ten af te zien van een volgende termijn. Ook zal hij niet proberen de macht aan
zijn zoon over te dragen.
Vorige week gingen tienduizenden jemenieten de straat op om te demonstreren
tegen zijn bewind. Vandaag wil de oppositie overal in het land grote betogingen
houden. De tot dusver door de Verenigde Staten gesteunde Saleh riep de opposi
tie gisteren op een dialoog met hem aan te gaan om tot hervormingen te komen.
- -
Demonstratie in Jemen tegen president Saleh en ter ondersteuning van het protest in.Egypte. foto Hollandse Hoogte
Masqat
Khartoem j
Sanaa
