De donkere kant
van Twitter en gsm
II
vandaag t
uitgelicht
Livebeelden van demonstraties
Twitter en Facebook wor
den bewierookt om hun
rol in de opstanden in Tu
nesië en Egypte. Maar ze
hebben ook een donkere
kant.
door Joost Bosman
Twitter en Google lanceer
den maandag een dienst
waardoor Egyptenaren ge
bruik kunnen blijven ma
ken van Twitter. Ze kunnen een
bepaald telefoonnummer draaien
en dan een boodschap inspreken,
die wordt omgezet in een tekstbe
richt dat op de website van Twit
ter verschijnt. Redden de sociale
media de revolutie?
Henri Beunders, hoogleraar ge
schiedenis, cultuur en media is
sceptisch: „Hun belang wordt op
geblazen. Vooral door de westerse
media en door sympathisanten
die zelf al lang leven in de tijd van
de nieuwe media." Volgens Beun
ders zijn fysieke factoren (de
kracht van een leger) of psychi
sche omstandigheden (het door
zettingsvermogen van demon
stranten) veel bepalender voor het
slagen dan wel mislukken van een
opstand. Hij wijst op de studenten
protesten in Peking, zomer 1989.
„De hele wereld stuurde faxen
(toen nog een tamelijk nieuw me
dium, red.) naar de Chinese rege
ring, in de hoop de partijtop te
beïnvloeden. Maar de opstand mis-
lukte volkomen. En geen Chinees
is er meer in geïnteresseerd."
De Wit-Russische internetanalist
Jevgeni Morozov (werkzaam aan
verschillende Amerikaanse univer
siteiten en instituten) is het groten
deels eens met Beunders. In zijn
vorige maand verschenen boek
The Net Delusion: the dark side of
the internet ('de waan van het
net') betoogt Morozov dat niet ie
dere jongere in een dictatuur auto
matisch een revolutionair is. Inter
net vergroot hun sociale mogelijk
heden, maar niet per se hun poli
tieke betrokkenheid, stelt hij.
Bovendien gebruiken autoritaire
regimes de nieuwe media zelf ook
steeds slimmer. Vorige maand nog
in Morozovs vaderland. Toen wer
den demonstranten die tegen de
president te hoop liepen de volgen
de dag door de KGB gebeld met de
vraag: 'Wat deed u gisteren op dat
plein?' De Wit-Russische geheime
dienst had de gsm-nummers ach
terhaald van de betogers.
Iets soortgelijks gebeurde twee
jaar geleden in Iran: wat in het
Westen al snel de tot euforie stem
mende naam 'Tïvitter-revolutie'
kreeg, mondde uit in een catastro
fe. Het regime keek mee en duizen
den betogers werden opgespoord,
juist doordat ze op Twitter zaten.
Onmiddellijk werden ze opgepakt.
Ook proberen autoritaire regimes
steeds vaker een 'spin' (een draai)
te geven aan hun onwelgevallige
informatie door actief deel te ne
men aan de discussies op internet.
Vaak worden daarvoor bloggers
omgekocht. Beunders stelt dat rege
ringen doorgaans zelfs meer pro
fijt hebben van internettoepassin
gen dan de TXvitter-rebellen: ze
hebben immers de financiële mid
delen en de organisatie om het in
ternet onder controle te houden.
Morozov vertelde vorige maand in
een interview dat in Rusland een
opstandige internetrebel inmid
dels in dienst van het Kremlin is.
„Hij werkt nu voor de propaganda
machine van premier Poetin."
Volg de laatste ontwikkelingen in Egypte via de livebeelden of via de twitterbe-
richten van onze correspondent ter plekke, Harald Doornbos.
Alles over Egypte op zie: Uitgelicht op onze website
m ma m m m mam m
woensdag 2 februari 2011
rrrorrirraSj
it uit jïiv, ïwiji
IliiüiiiiïlSS®
LÏ'lm
Een enorme mensenmenigte vult het Tahrirplein in het centrum van Cairo. Ze willen maar één ding: het opstappen
van president Mubarak die al dertig jaar aan de macht is in Egypte. foto Jim Hollander/EPA
