io opstand egypte
Mubarak weg,
maar dan?
Dat de Egyptische president Hosni Mubarak (82) goed
schiks of kwaadschiks het pluche verlaat, is aanneme
lijk. Er zijn genoeg kandidaten om hem op te volgen,
maar het probleem is dat ze door de meeste Egyptena-
ren worden gezien als vertegenwoordigers van het ver
foeide Mubarak-regime.
woensdag 2 februari 2011
door Carel Goseling
Het staatshoofd
had zelf zijn zoon
Gamal (47) als op
volger naar voren
geschoven. Met
de naderende on
dergang van het regime-Mubarak
lijkt die mogelijkheid uitgesloten.
Volgens de Egyptische grondwet
gaan de bevoegdheden van de pre
sident over op de vicepresident als
het staatshoofd om welke reden
dan ook zijn taken niet kan uitoe
fenen. Vorige week benoemde Mu
barak luitenant-generaal Omar Su
leiman tot zijn plaatsvervanger.
Suleiman (74), hoofd van de Egyp
tische geheime dienst, geldt als ver
trouweling van Mubarak, ook al is
hij geen lid van diens regeringspar
tij, de NDP. Suleiman heeft zich
de.laatste tien jaar vooral bezigge
houden met gevoelige diplomatie
ke missies: onderhandelen met Is
raël, de VS en de Palestijnen over
vrede in de regio.
Direct betrokkenen noemen hem
eerlijk en effectief, gerespecteerd
door alle partijen. Suleiman zou
als Mubaraks opvolger aanvaard
baar zijn voor zowel de VS als Is
raël. De opstandige Egyptische be
volking wil echter een radicale
breuk met het bewind-Mubarak,
en daar maakt Suleiman deel van
uit. Veel steun vanuit de NDP
heeft hij ook niet. Het leger staat
argwanend tegenover Suleiman.
Dan is er Mohamed ElBaradei
(68), de diplomaat die gedurende
twaalf jaar het Internationaal
atoombureau IAEA in Wenen leid
de. Als IAEA-topman botste ElBa
radei regelmatig met de VS en Is
raël omdat hij in hun ogen niet af
wijzend genoeg was ten aanzien
van het Iraanse atoomprogramma.
De vraag is bovendien hoeveel
steun ElBaradei onder de Egypti
sche bevolking heeft. Hij woonde
en werkte immers permanent in
het buitenland.
Een naam die ook wordt genoemd
is Amr Mohammed Moussa (74),
de huidige secretaris-generaal van
de Arabische liga en voormalig mi
nister van Buitenlandse Zaken van
Egypte. Moussa zou achter de
schermen al contact hebben gehad
Het leger staat
argwanend tegenover
Omar Suleiman
met ElBaradei over de vorming
van een nieuwe regering. Pro
bleem voor Moussa vormen de
vaak radicale standpunten van de
Arabische Liga, die een probleem
kunnen vormen wil hij steun van
de VS en Israël krijgen.
Als een outsider wordt Mohamed
Hussein Tantawi Soliman ge
noemd, de 75-jarige minister van
Defensie. Hij heeft op zich de
steun van het in Egypte geliefde le
ger, maar geldt ook als een vertrou
weling van Mubarak wat hem
voor de gewone man weer onac
ceptabel maakt.
Mubarak liet hem vorige week bij
een kabinetshervorming ook ge
woon zitten. Een alternatief kan
voorts generaal Sami Hafez Anan
zijn, de chefstaf van het leger. Hij
keerde afgelopen zaterdag hals
over kop vanuit de VS naar Egypte
terug. Anan heeft uitstekende con
tacten in de VS.
Of hij politieke ambities heeft, is
onbekend.
Het leger staat er zeer goed op bij
de Egyptenaren. De krijgsmacht
kan zich gedwongen voelen een
politieke rol op zich te nemen als
de situatie echt uit de hand loopt.
Daarvoor zal Anan zeker groen
licht krijgen vanuit Washington.
De VS willen chaos in Egypte kos
te wat kost voorkomen.
In de wandelgangen worden ook
wel Ayman al Nour (46, leider van
de oppositionele Ghad-partij), Ah
med Nazif (58, ex-premier), Saw-
fat Sharif (secretaris-generaal van
de NDP), El Sayed El Badawi (lei
der van de oppositiepartij Wafd)
en Rifat Said (leider van de opposi
tiepartij Tagamua) genoemd. Zij
maken echter geen van allen echt
een kans.
De VS en Israël hebben hun aan
dacht tot nu toe uitsluitend ge
richt op Gamal Mubarak en Omar
Suleiman als 'logische' opvolgers
van president Mubarak. Nu zij on
aanvaardbaar lijken voor de Egyp
tenaren, moeten de regeringen in
Washington en Tel Aviv omschake
len. Probleem is dat er geen direct
voor de hand liggend alternatiefis.
Mubarak heeft alle potentiële op
volgers en daarmee concurrenten
weggewerkt. Een generatie nieuwe
jonge leiders heeft nooit kunnen
ontstaan.
