na 65 jaar nog altijd op erkenning'
29
'Eerst oudere graven
ruimen en rest in fasen'
aan besef wat hem en zijn lotgenoten is aangedaan
Reünie scholen
in Kloosterzande
in ver stadium
Wandelende takken
zaterdag 22 januari 2011
door Harold de Puysseleijr
Een groot gevoel van op
luchting zou het Paul van
Geldere (76) uit Terneu-
zen geven, mocht de Ne
derlandse overheid na 65 jaar als
nog erkennen dat ze de belangen
van een grote groep Nederlanders
uit Nederlands-Indië heeft ver
waarloosd en zelfs doelbewust ge
negeerd.
Van Geldere is een van de 'Indi
sche jongens', die zich erover ver
baast dat zo weinig landgenoten
besef hebben wat hen is aange
daan. Hij werd op 10 maart 1934 ge
boren als zoon van een Nederland
se KNIL-militair in Nederlands-In
dië, waar hij ook de eerste jaren
van zijn leven doormaakte.
Na de bezetting van Indonesië
door Japan tijdens de Tweede We
reldoorlog verbleven Van Geldere,
zijn moeder en zijn broer enkele ja
ren in verschillende Jappenkam
pen.
„Zo'n kamp was omheind met
prikkeldraad en twee meter daar
tussen had je een afsluiting met
bamboe, zodat we totaal geen con
tact hadden met de Indonesiërs.
Daartussen liepen de haiho's met
hun houten geweertjes.
Dat waren de Indonesische militai
ren in opleiding, die ontsnappin
gen van binnen naar buiten en
smokkel van buiten naar binnen
moesten voorkomen", haalt Van
Geldere herinneringen op aan de
periode dat hij in het tegenwoordi
ge Indonesië woonde.
„Vanuit dat kamp moesten wij al
lerlei werkzaamheden doen, zoals
werken op het land. En elke keer
opnieuw was het aantreden om te
controleren of er niemand was
ontsnapt. We moesten daar 's mor
gens in de rij gaan staan en dan
werden we geteld. Ik stond op
nummer 19. Ik kan nog altijd tot
negentien tellen in het Japans."
Na de bevrijding in 1945 strompel
de Van Geldere tien kilometer
naar de plaats waar zijn moeder
geïnterneerd zat. Samen gingen ze
vervolgens naar Bandung, waar
Van Geldere's oudere broer in het
kamp zat.
„Daar kregen alle Nederlanders
een brief van de Indonesiërs met
de vraag of we Indonesiër wilden
worden, maar mijn moeder wei
gerde dat. 'Wij zijn Hollander', zei
ze. 'Wij zijn blanda's en we blijven
vallen van de grenzen. „Ik was 59
jaar en voelde me nog veel te jong
om helemaal niets meer te doen.
Toen ben ik als bode aangenomen
op het kantongerecht in Terneu-
zen en dat werk heb ik tot 2008 ge
daan. Daarna ben ik me meer
gaan verdiepen in het werk van de
stichting Japanse Ere Schulden", al
dus Van Geldere.
De Stichting Japanse Ere
schulden is een particu
liere stichting die in
1990 is opgericht naar
aanleiding van de compensatie die
de Japanse Amerikanen ontvingen
van hun regering voor hun inter
nering gedurende de TV/eede We
reldoorlog. De stichting heeft vijf
duizend donateurs.
De [ES wijst de Japanse regering
op haar morele verantwoordelijk
heid jegens de slachtoffers. Hoe
wel de rechter heeft besloten dat
Japan juridisch gezien niet hoeft te
betalen, is hiermee de morele
schuld volgens de stichting nog
niet afgedaan.
Voor de Japanse ambassade in
Den Haag wordt sinds 1994 op ie
dere tweede dinsdag van de
maand gedemonstreerd, waarbij
steeds een petitie wordt aan gebo
den via de Japanse ambassadeur
aan de Japanse minister president.
Van Geldere: „De Nederlandse re
gering heeft kort na de oorlog on
der druk van de Amerikanen af
stand gedaan van alle claims in de
richting van Japan of Indonesië
voor de slachtoffers uit de Jappen
kampen en de KNIL-soldaten. Wij
hebben van niemand iets gekre
gen en dat verhaal is bij de Neder
landse bevolking jammer genoeg
onbekend."
Onlangs is er door de JES op
nieuw een petitie aangeboden aan
de Tweede Kamer en is beloofd
dat de Indische kwestie toch nog
wordt besproken, zo valt te lezen
in Nieuwsmagazine, het tijdschrift
van de stichting. „Maar in mijn
ogen is het allemaal kletspraat. Ik
denk dat ze gewoon een la open
doen en het hele spul erin schui
ven, want er is nog nooit iets aan
gedaan. Wij willen nog altijd de er
kenning van wat wij daar hebben
meegemaakt. De Nederlandse rege
ring moet toegeven dat er inder
tijd fout is gehandeld."
www.jesinfo.org
blanda's.'" Per schip arriveerde
moeder Van Geldere met haar
twee tienerzoons na een lange reis
in 1946 terug in Nederland.
„Ze sleepte slechts één koffer met
wat bezittingen mee. Verder was
alles ons afgepakt door de Japan
ners. Behalve de kleding die we
aanhadden, hadden we niets
meer, niets", zegt Van Geldere met
klem.
Na zijn terugkeer in Nederland
moest hij als veertienjarige eerst
nog drie jaar lagere school doen,
omdat hij al die jaren in het Jap
penkamp geen onderwijs had ge
kregen.
„Toen ik in Holland voor de eerste
keer op school kwam, ging ik ge
lijk in de houding staan voor de
onderwijzer, want dat was me
door die Japanners geleerd." Via
de ambachtsschool, de marine en
de KLM kwam Van Geldere in
1961 terecht bij de douane in Axel.
Ook diende hij in de periode van
1955 tot en met 1957 gedurende an
derhalfjaar bij de marine in
Nieuw-Guinea.
Bij de douane in Zeeuws-Vlaande-
ren werkte hij tot 1993. Daarna
kon hij met ruim veertig dienstja
ren vervroegd met pensioen als ge
volg van baanverlies door het weg
Tijdens de Tweede Wereldoorlog kregen de militairen van de KNIL volgens
Van Geldere geen soldij betaald. foto Paul van Geldere
door Eugène Verstraeten
terneuzen - De gemeente Terneu-
zen moet eerst de oudere graven
die dateren van voor 1980 ruimen
en dan na vijf jaar in stappen de
graven uit de periode 1981 tot
1990. Daarvoor pleit Murk van
Stralen uit Sas van Gent bij het ge
meentebestuur.
Hij doet zijn voorstel naar aanlei
ding van de reacties die hij kreeg
op zijn oproep aan mensen om
hun mening te geven over het
plan van de gemeente om alle alge
mene graven die ouder zijn dan
tien jaar te ruimen. Dat is volgens
B en W nodig om ruimte te schep
pen op de steeds voller wordende
begraafplaatsen.
Volgens Van Stralen wordt met
zijn voorstel bereikt dat de graven
toch nog zo'n 25 jaar blijven lig
gen. Hij pleit ook om het mogelijk
te maken om de grafrechten op de
algemene graven te verlengen, zo
dat er nabestaanden niet worden
geconfronteerd met hoge kosten
voor herbegraven.
Voor mensen met een klein inko
men kan volgens Van Stralen ook
gedacht worden aan een oplossing
zoals die in de gemeente Hulst
wordt toegepast. Daar kunnen na
bestaanden de kosten in zes termij
nen betalen.
kloosterzande - De voorbereidin
gen voor de grote reünie van de
voormalige Mariaschool en de H.
Hartschool in Kloosterzande in
maart zijn inmiddels in een ver ge
vorderd stadium. Er zijn meer dan
600 persoonlijke uitnodigingen
verstuurd voor de bijeenkomsten
die plaatsvinden in maart.
De reünie is bedoeld voor de men
sen van de geboortejaren 1 okto
ber 1937 tot en met 30 september
1953, die hun kleuter- en lagere
schooltijd op deze scholen hebben
doorgebracht. De aanmeldingspe
riode sluit op 1 februari.
Alle informatie is te vinden op de
website www.dorpsraadklooster-
zande.nl.
AXEL - Aannemingsbedrijf H4A begint over twee weken met de herinrich
ting van de Noordstraat in Axel. De winkelstraat krijgt een nieuwe uitstra
ling. Voordat hiermee kan worden begonnen, moesten de negen bomen uit
de straat worden verplaatst. Zij wachten op het terrein van H4A Groen in
Axel tot zij weer naar hun oude stek kunnen terugkeren, foto Sydney Mast
