Weimar eert
charmeur Franz
reizen4
Dienstbaar
De agenten zien er
prachtig uit met de
haren strak gecoiffeerd
Weimar is dit jaar een van de steden, die
de tweehonderste geboortedag van Franz
Liszt vieren, met exposities en veel
muziek. Mare Laan bezocht de de Duitse
stad waar Liszt zijn beste werken schreef.
El www.duitsverkeersbureau.nl
mmmÊ.
m, SUS
Zaterdag 15 januari 2011
reizen@wegener.nl
024-3650360
I olitic heb je overal. Soms is d3t vervelend, een andere
r*^ keer wel prettig. Vervelend is het wanneer envelop-
X pen op de deurmat verschijnen met als afzender het
ministerie van Justitie en prenig is het, tja, wanneer is het
ook al weer prettig? Nou ja, politie is er nu eenmaal en zij
verdient ons respect. In Nederland even goed als daarbui
ten. Soms valt dat niet mee. De Heilige Hermandad claimt
in de hele wereld het adagium to serve and protect, dienen
en beschermen. Die dienstbaarheid staat dan wel in elk
m vaandel geschreven, juist dit onderdeel van het politiewerk
is vaak niét het best ontwikkeld. Al filmend over de hele we
reld weet je vrijwel zeker dat een vraag aan de politie stee
ly vast beantwoord wordt met een verbod. Mogen we hier iets
filmen? Nee. Kan de auto hier even een kwartiertje staan?
Nee. Mogen we u even wat vragen? Nee. Eigenlijk mag er
nooit iets. En ik verwacht ook niet anders meer.
De schrik is dan ook groot wanneer op het eiland Sardinië
ineens een heel andere wind waait. De eerste de beste
agente die ik aanspreek, luistert vol belangstelling. We kun
nen nergens parkeren en willen toch graag iets van de
mooie stad filmen. Ze wijst ons een plek waar duidelijk is
aangegeven dat parkeren verboden is. Daar moeten we gaan
staan. Ze heeft nog twee uur dienst in de hoofdstraat en zal
ervoor zorgen dat onze auto vrij van bekeuringen blijft.
Mijn mond valt open. Wat een aangename agente.
In de verte klinkt oproer. Demonstrerende arbei
ders. Die heb je nog in Italië, zeker in het econo
misch noodlijdende Cagliari. Ze demonstreren ui
teraard tegen Berlusconi. Er wordt hard gezongen,
met potten gerammeld en vuurwerk afgestoken.
Het ziet er ouderwets Amsterdams uit. Onze poli
tievrouw moet het verkeer in goede banen leiden
wanneer de stoet ontevredenen over een grote krui
sing trekt. Van de demonstratie wordt blijkbaar nog
al wat verwacht want er verschijnen overal blauwe
zwaailichten en luide sirenes. In volle vaart naderen de poli-
tie-Fiats de kruising. Het korps verzamelt zich precies op de
plek waar wij zojuist de auto parkeerden. Ik heb goed zicht
op de agenten. Wat zien ze er allemaal prachtig uit. De uni
formen als gegoten, de haren strak gecoiffeerd. Ik neem aan
dat het politiekorps een eigen manicureafdeling heeft want
de dames en heren maken hun elegante gebaren met keurig
verzorgde handen en nagels zonder ook maar een spoor
van rouwrandjes. En dan de gezichtsbeharing. De meeste
mannen hebben een dun streepje als snor, baard, bakke
baard of een combinatie daarvan. En er zit geen haartje
scheef
Terwijl de inmiddels goed warmgedraaide groep demon
stranten oprukt, kijken de agenten vrijwel doorlopend in
de spiegeltjes van hun auto's. Of alles nog goed zit natuur
lijk. Een jongeman met een sierlijk streep haar van oor tot
oor, via de kin, maakt het helemaal bont. In de zijspiegel
ontdekt hij blijkbaar een ongerechtigheid. Uit zijn borstzak
haalt de man een klein nagelschaartje. Minutieus wordt het
ondeugende haartje afgeknipt en in het gareel gedwongen.
Nee, het korps van Cagliari is helemaal klaar voor de strijd.
Met de hand op de wapenstok wachten de politiemanne-
quins de gebeurtenissen af Gelukkig maken de demonstran
ten meer lawaai dan echt oproer en kan de politie de zaak
onder controle houden zonder dat het haar in de war raakt.
Italië, land van cultuur en goede smaak. Zelfs bij de politie.
De beste opname van de heuvelachtige, oude stad kan wor
den gemaakt op het haventerrein. Filmen is daar verboden
vertelt de smetteloos geklede politieman die dienst doet bij
de hoofdpoort, maar hij zal zien wat hij voor ons kan doen.
Alweer die dienstbaarheid. Heerlijk. Wij mogen verderop
parkeren en op hem wachten. Omdat we precies op het
punt staan van waar een mooie opname te maken is, beslui
ten we alvast stiekem tot filmen over te gaan. Nonchalant,
maar vastberaden. We lopen nog een beetje rond, verzame
len her en der onze opnamen en zijn een kwartiertje later
klaar. Daar komt ons vriendelijke fotomodel aan. In zijn
hand een officieel papier. We hebben toestemming! Wat
zijn wij toch slecht! Doet die man z'n best en hebben wij al
les al illegaal gefilmd. Voor de vorm maken we nog maar
een rondje. Als we het terrein verlaten, bedank ik de agent
hartelijk. Altijd tot uw dienst, zegt hij nog. Aardige man,
mooi snorretje. Maar ik vraag me beschaamd af of wij die
dienstbaarheid eigenlijk wel waard zijn.
In de Thüringer stad Weimar
beheersen Goethe en Schiller
het straatbeeld met standbeel
den, cafés, straten en pleinen
die naar hen heten en bordjes
waar ze gewoond hebben.
Dit jaar krijgen de twee dichters
concurrentie van Franz Liszt. De
stad maakt zich op voor de twee
honderdste geboortedag van de
Hongaarse musicus, die werd gebo
ren als Ferenc Liszt.
Zijn concertreizen voerden de pia
nist, componist en dirigent in de
jaren dertig van de negentiende
eeuw door heel Europa. Half Euro
pa, de vrouwelijke helft voorname
lijk, lag aan zijn voeten. Het werd
destijds al de 'Listomania' ge
noemd. Hij werd het idool van
een hele generatie.
De vrouwenverslinder, die tegelijk
lekenpriester was, krijgt komende
zomer, van 24 juni tot 31 oktober,
een tentoonstelling op maar liefst
twee plekken in Weimar. Niet te
vermijden is dat de eerste exposi
tie plaatsvindt in het Schillermu
seum. Daar wordt vooral zijn bete
kenis als componist, dirigent en
leermeester getoond.
Maar ook-zijn amoureuze handel
en wandel krijgt, zij het zeer zijde
lings, aandacht. Te zien is hoe een
regelrechte handel in fan-artikelen
zijn publiek bediende met heiligen
plaatjes en gipsen koppen van hun
idool. Het museum heeft alles uit
de kast getrokken. Letterlijk: uit de
archieven zijn allerlei gebruiks
voorwerpen uit zijn tumultueuze
leven opgeduikeld om uit te stal
len. Dat loopt uiteen van program
maboekjes en schilderijen tot de
eerste drukken van zijn composi
ties.
Liszt bereikte het eindpunt van
zijn Europese reizen en tegelijker
tijd het hoogtepunt van zijn roem
toen hij in 1842 werd aangesteld
als Hofkapellmeister in Weimar,
de stad waar hij tientallen jaren
woonde.
'Franz Liszt, ein Europeeër in Wei-
mar' heet de tentoonstelling, want
de Duitsers kunnen deze kosmo
politische componist niet echt clai
men als Duitser. Al was het maar
omdat hij in heel Europa langs de
grote concertzalen en de salons uit
de biedermeiertijd trok, waar de
pianovirtuoos de verlichte adel, de
koningshoven en de literatoren
vermaakte. En waar hij er boven
dien veelal adellijke minnaressen
op nahield, die hij versierde tij
dens zijn tournees.
Bij één van de dames, de schrijf
ster-gravin Marie d'Agoult, kreeg
hij een dochter, Cosima, die later
de minnares werd van de vele ma
len oudere componist Richard
Wagner. Een componist van wie
Liszt de werken adoreerde. De jubi
laris van nu mocht destijds de eer
ste opera Lohengrin van Wagner
dirigeren. Wat nog link was ook,
want Wagner werd door de gehei
me politie gezocht vanwege revolu
tionaire activiteiten.
Later werd Liszt ook nog eens
schoonvader van de oude Wagner,
die twee buitenechtelijke kinderen
verwekte bij Cosima. Wagners
minnares was toen getrouwd met
een leerling van Liszt, Hans von
Bülow. De salons in heel Europa
smulden van het schandaal.
Op de tweede tentoonstelling, in
het Schlossmuseum in Weimar,
komen restauraties te staan van de
Liszt's lievelingspiano's. De instru
menten werden gebouwd door be
roemde klavierbouwers uit die
tijd. Topstuk in de verzameling is
de Lisztvleugel van de Franse fir
ma Boisselot Fils.
De Boisselot 8c Fils was niet alleen
zijn reisvleugel, hij componeerde
er ook de meeste van zijn virtuoze
muziekstukken op, die tot op
vandaag gespeeld wotden.
Omdat we toch in Weimar zijn,
doen we ook de Altenburg er
maar even bij. Daar woonde Liszt
van 1869 tot 1886. De woning staat
even buiten het stadscentrum in
de Jenaerstrasse, vlakbij het
Ilm-park. Het huis was eigendom
van de Poolse vorstin Carolyne zu
Sayn-Wittgenstein, een tempera
mentvolle, hoogopgeleide, ge
trouwde dame met wie Liszt uiter
aard een stormachtige affaire had.
In 1848 trok Liszt hier bij haar in
en bleef er twaalf jaar wonen. Hij
schreef er zijn beste werken.
Reageren?
redactie.reizen@wegener.nl
Weimar
De 200ste geboortedag van Franz Liszt wordt in Weimar groots gevierd.
Hij leefde en werkte er tot 1861 als pianist, dirigent en componist. Maar
hij was ook muziekleraar en organisator van muziekevenementen. Dankzij
Liszt werd Weimar een van de belangrijkste muziekcentra in Europa. In de
tijd dat Liszt de leider was van de Hofkapell werden onder meer Richard
Wagners Lohengrin en Tanhóuser uitgevoerd. Tussen 1869 en 1886
verbleef Liszt vaak in de zomermaanden in Weimar. Gedurende het hele
jaar staat Weimar in het teken van de 200ste geboortedag van de
componist/pianist. Op de website van de stad staat een uitvoerig
dag-tot-dag-programma.
www.weimar.de
HHHHH
t/üj
