cultuur 115
Berk bindt vrolijk strikje rond narigheid
Film over leven Neger van Terneuzen ?.g.end?
Alle cultuurnieuws uit binnen- en buitenland
Kijk op www.pzc.nl/cultuur
vrijdag 14 januari 2011
BOEKPRESENTATIE Lena Steketee leeft, lacht, vreest en overweegt toch een hond te nemen
door Ali Pankow
Het gegeven is niet vro
lijk: 20 procent van de
ouderen in Nederland
wordt mishandeld, het
zij psychisch of lichamelijk, en
veel senioren worden financieel
uitgekleed door hun kinderen.
Schrijfster Marjan Berk, tevens co
lumniste van de PZC, liet zich in
spireren. Zij bindt een vrolijk strik
je om die narigheid met als resul
taat: haar nieuwe boek Ik neem
toch een honddat morgen feeste
lijk wordt gepresenteerd bij Boek
handel Van Rossum in Amster
dam.
leven vol teleurstelling in de lief
de'. „Mijn glas is altijd half vol in
plaats van halfleeg", zegt de
schrijfster over haar eigen optimis
me. „Ik kan me ook zeer verheu
gen op leuke dingen die komen
gaan. Voorpret is tenslotte ook
pret. En als dan iets niet door gaat,
komt er wel weer iets anders."
Dat wil niet zeggen dat Berk de si
tuatie mooier voorstelt dan hij is.
Zij zal het toenemend geweld te
gen ouderen niet ontkennen en ze
verdiept zich wel degelijk in de
vraag hoe jezelf te beveiligen.
'Neem een waakse hond'. Volgens
de politie is dat de beste beveili
ging tegen indringers. Beter dan al
leen je bed onder het raam schui
ven, zoals Lena Steketee doet, zo
dat ze de schuif van het tuinhekje
hoort mocht er 's nachts iemand
de tuin binnenkomen.
Maar ja, een hond nemen als je te
gen de tachtig loopt en nog steeds
een druk leven leidt? Een dilem
ma, volgens Berk. „Vroeger was
dat eenvoudiger. Dan zette je de
buitendeur open en liet je het dier
even een rondje lopen. Tegenwoor
dig moet je een hond vier keer per
dag keurig aangelijnd door weer
en wind uitlaten. Kun je daar ande
ren mee lastig vallen als je zelf weg
moet en wie zorgt er voor het dier
als het overleeft?" Natuurlijk
creëert Berk aan het einde van
haar boek de ideale oplossing. De
lezer kan het, wederom glimla
chend, dicht slaan. Maar ondertus
sen jengelt in je hoofd de onrust
nog wel even door: Wat doe je als
je bij het pinapparaat plotseling
een hijgende stem in je nek krijgt?
Hoe rustig kun je slapen als je het
geluid van de schuif van het tuin
hekje in de gaten moet houden?
En hoe weerbaar ben je als er dan
echt iemand door de tuin sluipt?
Doorleven, alert zijn, relativeren
en af en toe eens hartelijk om je
zelf lachen, luidt Berks advies.
Of ga je zelf blaffen als een hond
als 's avonds laat de bel gaat? Klein-
kunstenares Marijke Boon zingt
daar een smartlap over morgen tij
dens de feestelijke presentatie van
Ik neem toch een hond. Marjan Berk
verheugt zich erop.
Nieuwe plannen? „Natuurlijk.
Eerst weer een verhalenbundel,
daarna laat ik waarschijnlijk Lena
Steketee weer aan het woord. Zij is
nog niet uitverteld. Dat heeft wel
tijd nodig. Zoiets moetje niet for
ceren."
'Ik neem toch een hond'; Uitg. Atlas,
€14,95, ISBN 9789045067773.
„Ik ben zelf 78, ik hoor veel verha
len vanuit mijn eigen omgeving:
een oude buurvrouw, alleenstaan
de vriendinnen. Zij raken een beet
je angstig door het toenemend ge
weld. Hoe kun je jezelf beveiligen?
Toen hoorde ik bij de Ikon ook
nog een radio-interview met Ger-
da Krediet, een sociaal-psychia
trisch verpleegkundige die een
boek had geschreven over ouder
mishandeling", vertelt Berk over
de aanleiding van haar nieuwe
bundel. Zij laat daarin wederom
Lena Steketee aan het woord.
„Lena is een oud wijf, maar blijft
wel overeind", zegt de schrijfster
over dit personage dat als haar al
ter ego kan worden beschouwd.
Berk voerde Lena Steketee in haar
voorgaande boek Het schreien niet
verleerd voor het eerst ten tonele.
Zij schiep zichzelf daarmee de mo
gelijkheid 'de waarheid te liegen',
zoals de Russische schrijver Nabo
kov dat ooit zo mooi verwoordde.
Ook de vergelijking met een ande
re Rus dringt zich op bij het lezen
van Ik neem toch een hond: Anton
Tsjechov, een meester in optimis
me en relativering. Hij gunt zijn
personages immer de hoop op een
wending ten goede in het leven.
Ook Berk kan daar uitstekend mee
uit de voeten. Zo laat zij haar le
zers ongetwijfeld glimlachen als zij
haar ex-schoonmoeder 'op 85-jari-
ge leeftijd nog een verse weduw
naar aan de haak laat slaan na een
Marjan Berk: „Mijn glas is altijd halfvol in plaats van half leeg."
foto Lex de Meester
door Rolf Bosboom
TERNEUZEN - De Neger van Terneu
zen, zo werd hij genoemd. Frank
Koulen (1922-1985), in 1957 de
grondlegger van Porgy en Bess.
Daan Bol, Marinka de Jongh en
Wilko van Oosterhout, filmstuden
ten aan de Hogeschool voor de
Kunsten Utrecht, maakten een do
cumentaire van een half uur over
hem, die vanavond gratis in het
jazzcafé te zien is.
De studenten moesten hun twee
de studiejaar afsluiten met een
vrije opdracht. De enige voorwaar
de was dat het nummer Summerti
me erin moest voorkomen. „Ik
was wat aan het researchen en las
op de website van Porgy en Bess
over Erank Koulen. Toen dacht ik:
dat is een mooi verhaal voor een
documentaire", zegt Daan Bol.
De drie hebben interviews gehou
den met Koulens familie en met di
verse sleutelfiguren binnen Porgy
en Bess, onder wie Maja Lemmen
Frank Koulen
en Hans Zuiderbaan. Samen schet
sen zij het leven van Koulen. De
gesprekken worden afgewisseld
met archiefbeelden. „Frank Kou
len heeft bijvoorbeeld de eerste
streetparade georganiseerd", zegt
Bol. „Daar zijn gelukkig heel veel
beelden van bewaard waarop hij
zelf ook vaak is te zien." De docu
mentairemakers kenden Koulen
nog niet, aldus Bol. „Wat me heeft
getroffen is hoeveel hij heeft bete
kend voor Terneuzen. En nu nog.
Zijn geest is nog steeds heel erg
aanwezig in Porgy en Bess. Dat
vind ik wel bijzonder."
Jazz-zangeres Lillian Boutté werk
te ook mee aan de documentaire.
Zij kwam speciaal naar Terneuzen
om te vertellen over Koulen én
Summertime te zingen.
De afwerking van de film bleek
een intensieve klus. „Maar we zijn
heel tevreden over het resultaat.
We hebben erg naar de presenta
tie van vanavond toegewerkt en af
hankelijk van de respons willen
we kijken wat er nog meer mee
kunnen doen. We gaan de docu
mentaire in elk geval insturen naar
diverse festivals."
Documentaire 'Frank Koulen, de Neger
van Terneuzen', vanavond in Porgy en
Bess in Terneuzen. Aanvang: 21.00 uur.
Meer agendanieuws staat op
de website van deze krant.
OP PAD
Middelburg
Lezing Adriaan van Dis over roman Tikkop
Nieuwe Kerk, 20.00 uur
*Lezing prof. dr. C.R. Rond over verlich
ting met een hoog rendement: led.
Zeeuwse Bibliotheek, 19.30 uur.
Terneuzen
Vertoning documentaire Frank Koulen.
Porgy en Bess, 21.00 uur.
Vlissingen
Muziekquiz over zeven rondes.
Panta Rhei, 20.30 uur.
PODIUM
Domburg
Hiphop-voorronde HooilKoorts.
Tramzicht, 20.00 uur.
Goes
Nieuwjaarsconcert Het Zeeuws Orkest.
De Mythe, 20.00 uur.
*Optreden Fremdkunst XL.
't Beest, 21.00 uur (zaal open).
Heinkenszand
World Press Photo-collectie muzikaal tot
leven gebracht, door o.a. Hans Visser en
Russische accordeoniste Irena Filippova.
De Stenge, 20.00 uur.
Middelburg
Duinart presenteert: Hans Christian An
dersen, familiemusical.
Spiegeltheater, 20.00 uur.
*Osiris Trio speelt kamermuziek.
Zeeuwse Concertzaal, 20.00 uur.
*Theo van Teijlingen geeft midwintercon
cert. M.m.v. zijn zonen Benjamin en Chris-
toffer en Middelburgse band Geliefden.
De Spot, 20.30 uur.
*'30ty-40ty more, dansavond met DJ
Bert van Leerdam.
Schuttershof, 20.00 uur.
Nieuw- en Sint Joosland
Didier Frangois bespeelt de nyckelharpa.
De Wegwijzer, 20.30 uur.
Oostburg
Op Sterk Water, impro-cabaret.
Ledeltheater, 20.15 uur.
Terneuzen
De Nieuwe Snaar (muziektheater)
Scheldetheater, 20.00 uur.
Vlissingen
Pianoconcert door muziekdocente
Heieen van Leerzum en haar leerlingen.
Atrium Ter Reede, 19.30 uur.
*Jandino Asporaat: 'Laat ze maar komen'
(cabaret)
Arsenaaltheater, 20.15 uur.
