De olieramp ijlt nog na rond de Golf van Mexico spectrum IO Onbeleefd Zaterdag 8 januari 2011 Smakelijk eten. Twee woorden die ik in Noorwegen nauwelijks meer gebruik. Hoezo wachten met eten tot iedereen heeft opge schept? Dat doen we alleen bij het kerst diner. 'Alsjeblieft' gebruikt bijna nie mand, dus laten ook wij het meestal maar achterwege. De Noorse taal is al tientallen jaren gele den zijn beleefdheidsvorm kwijtgeraakt TJ' raakte uit de mode en sindsdien is ie dereen 'je' en 'jij'. Alleen voor de koning wordt nog wel eens een uitzondering ge maakt. Wachtend op de bus vroeg een meisje me onlangs hoe laat het was. 'Ben je me aan het dollen of zo?', was haar reac tie van ongeloof op mijn antwoord. Een ingeburgerde repliek, niemand die zich daaraan ergert. De onbeleefdheid gaat echter ver der dan de taal. Nederlanders heb ben misschien de naam lomp te zijn, maar in Nederland ben ik nog nooit tegen een deur aangelopen omdat degene vóór mij te beroerd is deze even open te houden. Het helpt hier overigens wel een kinder wagen bij je te hebben. Die opent alle deuren. Iedereen helpt je een handje. Dat weer in tegenstelling tot in Nederland, waar kinderen blijkbaar vooral als hinderen ge zien worden. Dan is er nog de beroerde service die je op veel plekken kunt ver wachten. De Noren zelf vinden dat ook. Volgens de Noorse ANWB is bijvoorbeeld 58 procent van de au tomobilisten ontevreden over de bedie ning bij benzinestations. En onderzoek van de Noorse consumentenbond laat zien dat slechts eenderde van de gemeen tes haar burger een goede service biedt. In het dagelijks leven is de grootste erger nis echter de bediening in winkels en res taurants. Hoewel de serveerster gemid deld zo'n 15 euro per uur verdient, lijkt ze niet betaald te krijgen om te lachen en beleefd te zijn tegen de klanten. Als je geluk hebt, mag je - na lang wach ten - bestellen, rolt de verder zwijgende serveerster even met haar ogen omdat je iets doms zegt en krijg je een halfuur la ter je eten naar je toegegooid. De reke ning komt sneller, evenals de draagbare pinautomaat waarop je het totaalbedrag zelf mag intoetsen zodat je de fooi er meteen bij kunt optellen. Waar komt die onbehouwenheid van daan? Mijn huis-, tuin- en keukenfiloso fie is dat het te maken heeft met de plat te organisatiestructuur die zowel bedrij ven als de samenleving kenmerkt Beslis singen worden samen genomen en de deur van de baas staat altijd open. Deze transparantie, informaliteit en toe gankelijkheid zijn wat mij betreft deug den die het wonen en werken in Noor wegen prettig maken. Maar misschien gaat het ten koste van beleefdheid. Schept het feit dat iedereen gelijkwaar dig is het gevoel dat je niet meer je best hoeft te doen voor de ander? Want dan zou hij of zij zich wel eens beter kunnen gaan voelen dan de rest. Gelukkig zijn er lichtpuntjes. Zo maken de Zweden hun opmars. Verjaagd door de hoge werkloosheid in eigen land en gelokt door de hoge lonen werken mo menteel circa 80.000 Zweedse jongeren in de Noorse dienstensector. Zij weten wél wat een klant wil. Daarnaast zijn Noren lang niet zo luid ruchtig als Nederlanders en respecteren ze over het algemeen het 'stilte'-bordje in de trein en bioscoop. En hoewel 'eet smakelijk' onpopulair is, zeggen we als het bordje leeg is 'takk for maten': be dankt voor het eten. Aangekoekte plakkaten olie drijven in mei 2010 naar de kust in de Golf van Mexico. foto Christopher Berkey/EPA

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2011 | | pagina 84