13
Noord, Zuid en
ook nog Darfur
ONE/11
Het verhaal van een vluchteling
vandaag Valentino Achak Deng vluchtte op zijn zevende uit zijn geboortedorp Marial Bai
uitSelicnt in Zuid-Sudan. Zijn heftige verhaal werd opgetekend door Dave Eggers in het
boek Wat is de wat. Kijk op zie: Uitgelicht op onze website
Sudan in jaartallen
zaterdag 8 januari 2011
Het conflict in de zuid
westelijke Sudanese re
gio Darfur staat los van
de oorlog die tot 2005
woedde tussen Noord- en Zuid-Su-
dan. De enige overeenkomst is dat
in beide geschillen de zuidelijke,
Afrikaanse stammen zich onder
drukt voelen door de noordelijke,
Arabische regering.
Het conflict in Darfur begint in
2003, als het rebellerende Sudan
Bevrijdingsleger (SLA, niét te ver
warren met de 'zuidelijke' SPLA)
en de Rechtvaardigheids- en Ge
lijkheidsbeweging (JEM) regerings
doelen aanvallen. In Darfur draait
het conflict om de verdeling van
het land en de graasrechten voor
het vee van enerzijds de Afrikaan
se en anderzijds de (veelal nomadi
sche) Arabische stammen;
Khartoem bevestigt dat het groepe
ringen voor zelfverdediging in het
leven heeft geroepen om de rebel-
lenaanvallen af te slaan. Maar het
regime ontkent de zogeheten )anja-
weed-milities te steunen. Deze
Arabische vaak op paarden of ka
melen gezeten krijgers, vallen
voortdurend Afrikaanse stammen
aan, moorden, verkrachten en
plunderen op grote schaal en po
gen de zwarte bevolking uit Dar
fur te verdrijven. Bij deze invasies
verliezen naar schatting zo'n
300.000 mensen het leven en
slaan ongeveer 2,7 miljoen Darfu-
ri's op de vlucht, hoofdzakelijk
naar buurland Tsjaad. Doordat de
bevolking daar dezelfde etnische
samenstelling kent als in Darfur,
slaat het conflict over naar Tsjaad.
In mei 2006 sluit Khartoem een
overeenkomst met de SLA. De
)EM verwerpt het akkoord en zet
de strijd voort. Uiteindelijk kon
digt president al-Bashir eind 2008
een staakt-het-vuren af Begin
2009 sluiten ]EM en Khartoem als
nog een deal in Qatar.
tmisuaafBSfsi/zssasii^^iBuiiiMs^yisisessssii^itaBKBi
Zingend ten strijde
De Zuid-Sudanese zangeres Mary
Boyoi strijdt voor onafhankelijkheid
voor het zuiden. Dat doet ze met
haar stem. Vanaf morgenavond op:
Q zie onze website:buitenland
n Afrika
stad, vijf dagen voor het referendum. foto Tim McKulka/EPA
Port Sudan
sleutelgegevens*
Noord-Sudan
Zuid-Sudan
bevolking
35 miljoen
8,5 miljoen
bevolking levend onder armoedegrens
50%
90%
ondervoeding bij kinderen (onder 5 jaar)
35%
48%
kindersterfte onder 5 jaar (per 1.000)
105
126
moedersterfte kraambed (per 100.000 geboorten) 638
2.054
volwassenen tussen 15 en 49 jaar met hiv
1,6%
2,3%
bezoek lagere school
62%
20%
analfabetisme volwassenen
30-40%
76%
bevolking die beschikt over veilige waterbron
58,7%
48,3%
infographic: ANP, CN bronnen UNDP, CIA World Factbook
Laatst beschikbare gegevens
Premier Ismail
al-Azhari
Generaal Omar
Hassan al-Bashir
inwoners
Kolonel Jafaar Mo
hammed Numeiri
1S52 Engeland en Egypte, die vanaf eind ne
gentiende eeuw over Sudan regeren, geven
het land een zekere mate van autonomie.
1954 Het christelijke en animistische (na
tuurgodsdienstige) zuiden komt in opstand
tegen de overheersend Arabische (noordelij
ke) regering in Khartoem.
1956 Premier Ismail al-Azhari van de Natio
nale Uniepartij roept de onafhankelijkheid
uit van de Republiek Sudan.
1958 Generaal Ibrahim Abboud pleegt een
staatsgreep. Hij probeert (zonder succes)
de zuidelijke opstand te breken.
1962 Zuidelijke opstand escaleert in burger
oorlog.
1964 Generaal Abboud wordt afgezet, radi
caal islamitisch regime wordt gevestigd.
1969 Kolonel Jafaar Mohammed Numeiri
grijpt de macht.
1972 Numeiri voert een verzoeningspoli
tiek ten aanzien van het zuiden, dat een gro
te mate van autonomie verkrijgt. Vanaf eind
jaren '70 krijgt het regime van Numeiri een
sterk islamitisch karakter.
1978 Olie gevonden in de zuidelijke regio
Bentiu.
1983 De sharia, de islamitische wet, wordt
ingevoerd. Noord en Zuid raken opnieuw
slaags.
1985 Officieren plegen een staatsgreep. Nu
meiri gaat in ballingschap in Egypte.
-• Radicaal-islamitische groep grijpt met be
hulp van generaal Omar Hassan al-Bashir de
macht.
1993 Het zuidelijke rebellenleger SPLA
doet poging tot staatsgreep. Die mislukt.
De burgeroorlog verhevigt zich. Al-Bashir
wordt president.
2002 Strijdende partijen beginnen vredes
overleg.
2003 In Darfur begint een opstand tegen
de centrale regering.
2005 De twee belangrijkste strijdende par
tijen, de SPLA en de regering in Khartoem,
tekenen een vredesovereenkomst.
2008 Het Internationaal Strafhof in Den
Haag laat weten president al-Bashir te ver
volgen voor onder meer misdaden tegen de
menselijkheid en genocide in Darfur.
2011 Referendum over onafhankelijkheid in
Zuid-Sudan.
Generaal Ibrahim
Abboud