spectrum 2
Willem Ruys in cijfers
'mm
Zaterdag 18 december 2010
Willem Ruys levert
Bouw op de werf van de Koninklijke Maat
schappij De Schelde Vlissingen 1939-1947
Bouwnummer: 214
Tonnage 1947: 21.119 brt: 1963: 23.629 brt
Passagiers: 1e klasse 334, 2e klasse 320, 3e
klasse 131877: na 1959: 1167
Lengte: 192,8 meter
Breedte: 25,1 meter
Diepgang: 8,9 meter
Voortstuwing en vermogen: 8 dieselmotoren,
dieseleiektrisch, 2 schroeven
Snelheid: 22 knopen
Naamgeving: 1 juli 1946 gedoopt ms Willem
Ruys, naar de tijdens de bezetting gefusilleer
de Lloyd-directeur Willem Ruys (1894-1942).
In 1964 herdoopt: ms Achille Lauro, naar de
toen al omstreden Italiaanse politicus; Achille
Lauro was oprichter van de naar hem genoem
de rederij.
Eigenaren: 1947-1964 Koninklijke Rotterdam-
sche Lloyd; 1964-1994 Flotta Laura Italië
1
Pi'*-
De Willem Ruys op een schilderij van Stephen Card.
gelen moeten nemen. Op basis van
deze feiten stelt de onderzoekscommis
sie vast dat er bij het ongeluk van de
Achille Lauro van schuldig verzuim kan
worden gesproken." (pag. 641)
Daar is geen woord Chinees bij. Alle spe
culaties, dat de rederij het schip liet zin
ken om de verzekeringspenningen te
kunnen innen, lijken op die manier
extra te worden gevoed. Toch wil auteur
Nico Guns daarin niet meegaan. „In de
laatste zin van ons boek zeggen we over
de brand en de ondergang, dat het wel
altijd in het ongewisse zal blijven of er
sprake is geweest van toeval of juist van
opzet. Daar hebben we heel lang over
nagedacht. Er zijn ongelooflijke fouten
gemaakt, maar je mag niet zeggen dat
het schip met opzet in de fik is gesto
ken."
La Grande Nave Blu, zoals de Achille
Lauro door Italianen werd genoemd,
verkeerde in een erbarmelijke staat. In
het boek worden passagiers aangehaald,
die zich de dagen voor het ontstaan van
de brand in de machinekamer verbaas
den over de enorme hoeveelheid roet
uit de schoorstenen. „De roetuitstoot
werd zelfs zo erg, dat de kapitein be
sloot om overdag een zigzagkoers te
gaan varen, opdat de passagiers minder
last van de roetneerslag zouden heb
ben" (pag. 614).
Jan en Joke van Kalkeren uit Vlissingen
maakten de ondergang van de Achille
Lauro zelf mee. Jan - nu 76 jaar, geboren
in Oost-Souburg, tot zijn pensioen werk
zaam als werktuigkundige - zag in zijn
jonge jaren de Willem Ruys boven Vlis
singen uittorenen. In 1993 maakte hij
met zijn vrouw een eerste, 16-daagse
Middellandse Zee-cruise op de Achille
Lauro. De foto's die hij toen van de met
olie besmeurde machinekamer maakte,
staan in het nieuwe boek. Hij herinnert
zich: „De kapitein nodigde Nederlandse
opvarenden uit in zijn hut. Daar vertel
de hij dat het schip tijdens de oorlog in
Vlissingen op het strand onder het zand
De Willem Ruys blijft spraakmakend. Nu
omdat Nico Guns en Frans Luidinga hun
monumentale tweede deel (664 pagina's)
over het in 1994 gezonken schip hebben
afgerond. Zij verankeren daarmee het ms
Willem Ruys voor altijd in het nationale
geheugen.
door Jan van Damme
Drie jaar geleden was er al
tromgeroffel. Het eerste
deel over ontwerp en
bouw van het passagiers
schip de Willem Ruys in
Vlissingen was indrukwekkend. Nog
nooit waren er zoveel originele docu
menten uit het archief van de Koninklij
ke Scheldegroep in Vlissingen en de Rot
terdamse Lloyd in een boek verwerkt.
Voor het tweede deel hebben de au
teurs Nico Guns (1948) en Frans Luidin
ga (1934) die werkwijze gehandhaafd.
Aangevuld met een groot aantal foto's
uit verzamelingen van reizigers, laten de
schrijvers de vaak officiële documenten
spreken. Saai, zou je in eerste instantie
denken. Maar niets is minder waar. Ver
bouwingen, officiële ontvangsten, een
aanvaring, een kaping - gevat in ambte
lijke taal worden alle gebeurtenissen
extra luisterrijk. En dramatisch. Dat
blijkt bijvoorbeeld uit het verslag van de
Italiaanse commissie, die de ondergang
van het passagiersschip in 1994 onder
zocht: „De brand is waarschijnlijk ont
staan door het breken van een hogedruk
olieleiding in de motor of het loskomen
van een verbindingsstuk. Beide situaties
hadden voorkomen kunnen en moeten
worden. Na een aantal eerdere repara
ties voldeed het schip weliswaar aan de
veiligheidsnormen, maar de eigenaar
StarLauro en/of de kapitein hadden
voor zo'n oud schip bijzondere maatre-
Scheepsbel van de Willem Ruys.
Jan en Joke van Kalkeren met een maquette van de Willem Ruys.
foto Lex de Meester
