innig keffertje
'grande dame
io feml
Sterk merk
Vriendschap
Met alles oneens
Onder leiding van Femke
Halsema ging GroenLinks
een vrijzinnige, liberale koers
varen. Minder uitgesproken
groen, minder links.
zaterdag 18 december 2010
i i m r tss^s^s^smssisst s® ssss&SE^gsaitoss®
„Heel jammer. Zij is een formidabel
politica die de onderwerpen beheerst
Ze maakte van GroenLinks een eigen
standig sterk merk. En verder is het
gewoon een erg leuk mens."
Premier Mark Rutte
„Zij is een van de allerbeste parlemen
tariërs en debaters. Geen minister kon
argeloos met haar in debat. Echte
vriendschap in de politiek is een zeld
zaamheid. Femke Halsema is daarop
een dierbare uitzondering!"
D66-leider Alexander Pechtold
„Ik was het ongeveer met alles wat
Femke Halsema zei oneens, maar het
was een goed debater en gedegen po
litieke tegenstander."
PVV-leider Geert Wilders
met een herkenbaar 'groen' profiel. Onderzoeker
Paul Lucardie constateerde in het boek 'Van de straat
naar de Staat', over twintig jaar GroenLinks, dat eco
nomische groei en milieubescherming bij de partij
niet langer op gespannen voet met elkaar staan.
„Men zou het een meer gematigde of realistische-
koers kunnen noemen."
In het begin van haar fractieleiderschap werd Halse
ma verweten humorloos en bits te debatteren. De
laatste jaren werd haar stijl losser en wist ze zich juist
met spitse kwinkslagen tot een sterk debater te ont
wikkelen. Ook zelfspot bleek een handig wapen. Tij
dens haar laatste persconferentie klonk het snedig op
de vraag wat ze nu gaat doen: „Ik ga mijn keuken ver
ven en even intens genieten van mijn midlifecrisis."
Vooral tijdens de laatste verkiezingscampagne blonk
zij uit in het debat. Ze wilde alles op alles zetten om
regeringsdeelname af te dwingen en presenteerde
zich als een zelfverzekerde en door de wol geverfde
politica. Van vinnig keffertje werd ze de 'grande da
me' van de oppositie. Hoewel haar partij zetels won,
lukte het haar niet om samen met VVD, PvdA en
D66 tot een 'paarsgroene' regering te komen. Een
rechts kabinet bleek voor de WD aantrekkelijker.
Dat kwam hard aan.
Volgens Henk te Velde, Leids politicoloog gespeciali
seerd in leiderschap, heeft Halsema uit haar loopbaan
gehaald wat erin zat. „Ze heeft zich op een vrouwelij
ke manier gemanifesteerd en toch gezag verworven.
Aanvankelijk had ze hetzelfde probleem als SP'er Ag
nes Kant: te weinig humor. Daar is ze bovenuit ge
groeid."
Als haar successen ziet Halsema het generaal pardon
voor asielzoekers, het onderzoek naar de oorlog in
Irak en de motie die uiteindelijk leidde tot de val van
het kabinet-Balkenende II, naar aanleiding van de
paspoortkwestie met Ayaan Hirsi Ali. Het mislukken
van de formatiebesprekingen in 2006 met CDA en
PvdA ziet ze als 'een blunder'. Toen kwam niet
GroenLinks, maar de Christenunie in het kabinet.
Halsema blijft niet in de Tweede Kamer. Ook vanaf
de zijlijn zal ze zich niet met de politiek bemoeien,
bezweert ze: „Ik word geen orakel uit Amster
dam-Oost."
door Sandra Donker
e verzuch
ting
klonk
met enige
regelmaat.
Moest ze
nog wel langer
in de Tweede Ka
mer blijven? Die ellen
lange debatten, de hypes,
de politieke spelletjes. Het eeil-
wige geschipper tussen werk en
privéleven. Bovendien: in die lange ja
ren dat ze in de Tweede Kamer zat, heeft
ze talloze onderwerpen opnieuw en op
nieuw zien langskomen. En zelden met een
door haar gewenste verandering tot gevolg.
Toch besloot Femke Halsema (44) steeds te blij
ven: in de hoop dat ze 'haar' GroenLinks naar
regeringsdeelname kon brengen, voor het eerst
in de geschiedenis van de partij.
Gisteren vond ze het genoeg. Na een diepe
zucht, schijnbaar van opluchting, zegt ze te
gen de pers: „U speculeert al langer over mijn
vertrek. Nu is het zover." Nu is het aan ande
ren de idealen van GroenLinks te verwezenlij
ken. Halsema, schertsend: „Ik heb ontzet
tend veel niet verwezenlijkte idealen, de we
reldvrede is er een van."
Ruim twaalf jaar zat Halsema in het parle
ment, waarvan acht als fractievoorzitter. On
der Halsema's leiding is GroenLinks een
meer liberale koers gaan varen. Onder druk
van een morrende achterban, die 'liberaal' te
rechts vonden klinken, veranderde ze dat
snel in 'vrijzinnig'. Halsema probeerde de
'slim linkse' kiezer aan te spreken. Het zoe
ken naar vrijheid voor het individu en kan-
sen om zich te ontwikkelen, noemt ze als lei
draad. Ook is zij altijd een felle verdedigster
van het vrije woord gebleken 'hoe onbe
schaamd en oeverloos discussies soms ook
waren'. Op dat gebied kwam zij steevast op
voor PW'er Geert Wilders, hoe afschuwelijk zij
diens anti-islamstandpunt ook vindt.
Die vrijzinnig koers moet lolande Sap vooral vasthou
den, vindt oud-financieel specialist Kees Vendrik.
„Daarmee kunnen we ons onderscheiden. Het loont
ook, blijkt uit de laatste verkiezingen."
Halsema kreeg vaak het verwijt een 'grachtengordel
politica' te zijn: ze zou zich teveel hebben gericht op
de elite en te weinig aandacht hebben geschonken
aan het groene gezicht van de partij. Na het vertrek
van Wijnand Duyvendak in 2008 en Kees Vendrik
in 2010 is nieuwkomer Liesbeth van Tongeren
(oud-directeur van Greenpeace) het enige fractielid
