'Er is te veel aai
spectrum 6
Zaterdag 11 december 2010
Hij staat graag aan de zijlijn van het voetbalveld, geniet met volle
teugen van een in bloei staand aardappelveld, is wars van \j
beroepstegenstanders en wil mensen recht in de ogen kunnen
kijken. Ongeacht zijn besluiten. Staatssecretaris Henk Bleker van
Economische Zaken, Landbouw en Innovatie doet een boekje open.
door Jeffrey Kutterink
da Verburg, specifiek het plan van de waterschap
pen beoordeeld. De conclusie was vernietigend: het
levert onvoldoende natuurherstel op en is geen al
ternatief voor ontpoldering.
„Die uitkomst was niet politiek bepaald", reageert
Bleker. „Het probleem is dat het plan van de water
schappen maar heel globaal is uitgewerkt. Zoals het
nu is, is het niet reëel vergelijkbaar met het ontpol-
deringsplan van de Hedwigepolder. De klacht uit
Zeeland was dat het alternatief nooit een kans heeft
gehad. Het krijgt nu echt een hele goede kans. En ik
hoop ook dat het tot iets leidt. Echt. Want ik heb
niets met het onder water zetten van polders."
Hoe het gebeurt, gebeurt het. Maar er moet heel
specifieke natuur in de Westerschelde worden her
steld. Een moeilijke opgave erkent Bleker. „Ik wil
niet zeggen dat we er uit komen. Maar het zal echt
tot het uiterste geprobeerd worden. Succes is niet
verzekerd."
De ontpoldering van de Hedwige staat expliciet in
de Scheldeverdragen met Vlaanderen. Om een alter
natief mogelijk te maken, moeten de verdragen
worden aangepast. Ontpoldering van de Hedwige
polder wordt volledig betaald door Vlaanderen.
Maar of de Belgen een alternatief voor hun reke
ning willen nemen, is niet duidelijk. „We hebben
daarover nog niet met Vlaanderen gesproken. Ik
loop nergens op vooruit."
Natuurorganisaties trokken eerder hun beroep bij
de Raad van State in toen bekend werd dat de
Hedwigepolder onder water zou worden gezet. Ze
willen dat de natuur in het estuarium wordt her
steld. Als de ontpoldering niet door gaat, ligt het
voor de hand dat ze opnieuw naar de rechter stap
pen. „Het alternatief moet geen doekje voor het
bloeden zijn. Het moet wel een plan zijn dat we
kunnen verdedigen uit oogpunt van natuur en eco
logie. Het moet Europa-proof zijn. Ik heb nog geen
contact daarover met Brussel gehad. Alles op zijn
tijd."
In Zeeland klinkt steeds vaker protest tegen na-
tuurplannen, zoals de Hedwigepolder, Water-
dunen en de inlaag bij Bruinisse. Er lijkt een
disbalans te zijn tussen belangen van natuur
en van bewoners en boeren. „Aanvankelijk was het
een verzet van boeren uit een gerechtvaardigd ei
gen belang. Maar nu zie je ontevredenheid over het
soort natuur die is ontstaan. Ik stond eens een keer
langs een fietspad bij mij in de buurt en keek naar
een mooi veld aardappelen in bloei. Er stopte een
fietser en die zegt: 'goh, Bleker, wat is die natuur
toch mooi'. Terwijl too meter verderop een schraal
graslandschap lag van één van de natuurorganisa
ties. Er is heel veel gewone mensen natuur verloren
gegaan. Vroeger had je op de zandgronden de pa
trijs; een mooi beestje. Dat heeft geen hoogwaardi-
ge natuurgebied nodig, maar een agrarisch land-
schap waar her en der een strook haver wordt ver-
Hoe het reilt en zeilt op een akker
bouwbedrijf of melkveehouderij
weet Henk Bleker wel. De nieuwe
staatssecretaris is er veel op het erf ge
weest. „Ik praat niet zo makkelijk
van papier. Ik moet het gezien, ervaren en gevoeld
hebben. Pas dan kan ik me verplaatsen in de onder
nemer of milieuorganisatie die zich zorgen om iets
maakt."
In de wandelgangen van de Tweede Kamer klinken
lovende woorden over de Groninger. 'Aimabel',
'toegankelijk', 'een verademing om zaken mee te
doen'. Bleker zelf voelt zich thuis in de tombola
van politiek Den Haag. „Als waarnemend voorzit
ter van het CDA zat ik ook in een soort achtbaan.
Ik heb dat overleefd door de rust te bewaren en de
hoofdlijn in de gaten te houden. Niet elk probleem
hoeft dezelfde dag te worden opgelost. Er zijn ook
problemen die zichzelf oplossen. Die nuchtere hou
ding heb ik hier ook."
Hij is koud begonnen of hij heeft het explosieve
Hedwige-dossier al op zijn bureau. Bleker heeft ken
nisinstituut Deltares gevraagd het door de Zeeuwse
waterschappen aangedragen alternatief voor de ont
poldering verder uit te werken. Deltares kijkt ook
naar mogelijke variaties op het plan van de Zeeuw
se waterschappen (aanleg van schorren in de Wes
terschelde). Zowel de opdracht en de begeleiding
van het onderzoek als de beoordeling van de re
sultaten gebeurt door een stuurgroep waarin het
Rijk, provincie en waterschappen zitten.
„De opdracht van ons drieën is om alles uit de
kast te halen om een alternatief zo uit te wer
ken en te onderbouwen dat het een reëel alter
natiefis", zegt Bleker. „Er is volop de politie
ke wil om het die kant uit te laten gaan. Het
is ook iets wat we gezamenlijk willen doen.
Dat is een bestuurlijke simatie die voor een
kanteling kan zorgen."
Door het vorige kabinet zijn in de beoor
deling van het alternatief allerlei ecologi
sche aannames gedaan, stelt Bleker vast.
„Die wil ik tegen het licht houden. Ook
wil ik weten wat de aanleg van andere na
tuurgebieden, zoals Waterdunen in
Zeeuws-Vlaanderen, aan ecologische
winst oplevert die we kunnen meetellen
bij het alternatief voor ontpoldering."
Het gaat erom dat verloren natuur in de
Westerschelde voldoende wordt hersteld.
Europa ziet daarop toe.
De stap die Bleker zet is opmerkelijk. In de
Tweede Kamer zei Bleker op 8 november
nog geen nieuw onderzoek te willen doen.
Louter en alleen bestaande documentatie
zou met een andere politieke bril bekeken
worden. Bovendien heeft de Grontmij, in op
dracht van voormalig landbouwminister Ger-
