Kinderen
van kinderen
io| tienermoeders
Er zijn weinig landen ter wereld met minder tienermoeders
dan Nederland. Toch laten de cijfers, die gisteren bekend
werden, een lichte stijging zien. „Wij denken dat de jeugd
alles weet over seks. Maar goede voorlichting blijft cruciaal."
Nederland heeft het op een na laagste aantal bevallingen
onder tieners in Europa. Vorig jaar werden 5,3 kinderen
geboren per duizend meisjes jonger dan 20 jaar.
4.000 -
3.500
3.569
3.000
2.500
2.000
1.500 -
1.000 -
500-
0 -
per 1.000 meisjes van 15-19 jaar
«==Antilliaans —Surinaams —Marokkaans
—Turks Autochtoon
40
2.636
35
30
25
20
15
10
5
0
'04 '05 '06 '07 '08 '09
infographic CRW bron CBS
donderdag 9 december 2010
door Monique Prins
Ongelukjes, heel
vroege moeder
gevoelens en op
vulling van de
eenzaamheid. Er
zijn vele rede
nen waarom tieners al vroeg een
kind krijgen.
Vorig jaar werden 2.636 kinderen
geboren bij een moeder die nog
geen 20 jaar oud was, zo blijkt uit
cijfers van het Centraal Bureau
voor de statistiek (CBS). Het Ne
derlandse geboortecijfer behoort
daarmee tot het laagste ter wereld.
De groep Antillianen en Surina-
mers blijft opvallend groot en is
grotendeels verantwoordelijk voor
de lichte stijging van 2008 en
2009. Dit heeft vooral te maken
met de seksuele moraal van deze
culturen. „De Antilliaanse en Suri
naamse cultuur is sterk gebouwd
op de moeder. Alleenstaande moe
ders zijn daar beslist geen uitzon
dering", zegt klinisch psychologe
Martine Delfos, die een boek
schrijft over hulp aan tienermoe
ders. „Tienermoeders worden in
die gemeenschap makkelijk geac
cepteerd en de familie biedt steun.
Daarom kloppen zij uit zichzelf
niet snel aan bij hulpverleners. Sek
suele voorlichting heeft hen nog
onvoldoende bereikt."
Meer succes is behaald bij Turkse
en Marokkaanse tieners, waar de
geboorte de afgelopen tien jaar
enorm is gedaald tot op het niveau
van autochtone meisjes. Verscherp
te regels voor huwelijksmigratie
zijn hier een belangrijke oorzaak
van, zegt CBS-onderzoeker Joop
Garssen. „Turkse en Marokkaanse
meisjes trouwen traditiegetrouw
op veel jongere leeftijd dan wij
hier gewend zijn, en ze krijgen
dus ook eerder kinderen. Nu de
huwelijksleeftijd is verhoogd, krij
gen ze ook later kinderen. Onge
huwd moederschap is ongehoord
in deze traditionele culturen. Bo
vendien heeft de jongste generatie
Turken en Marokkanen zich wat
meer aangepast aan de Nederland
se norm op dit gebied."
Door goede voorlichting en profes
sionele en informele hulp komen
in Nederland nog maar weinig 'on
gelukjes' voor. De cijfers terugbren-
'\Naarom voor topsporter
van alles regelen en voor
studerende moeder niet?'
gen tot nul is niet mogelijk, zegt
Delfos. „Er zijn ook tieners die al
heel vroeg een kinderwens heb
ben. Omdat ze graag willen moe
deren maar ook omdat ze iemand
willen hebben die altijd bij ze zal
zijn, als verdrijving van de een
zaamheid. De focus bij tienermoe
ders ligt vaak op de problematiek
rond scholing, financiën, huisves
ting. Maar met goede hulp gaat
het ook vaak goed met moeder en
kind. Een ongewenst kind loopt
meer risico op onder meer mishan
deling en verwaarlozing. Maar een
ongepland kind is lang niet altijd
hetzelfde als ongewenst. Dat verge
ten we vaak."
Goede voorlichting blijft belang
rijk, ook onder autochtone tieners.
„We denken veel te makkelijk dat
de jeugd alles al weet", zegt Gars
sen. En inderdaad, op tv en inter
net is heel veel seks te zien. Maar,
laat ik het voorzichtig zeggen,
voorzichtigheid en voorbehoeds
middelen staan daar niet echt cen
traal. Rond het millennium was er
minder tijd en geld voor seksedu
catie op school en meteen zie je
het aantal tienermoeders toene
men."
Door het hele land zijn er diverse
projecten met hulp aan tienermoe
ders en tienervaders, al is die laat
ste groep vaak heel moeilijk in
beeld te krijgen. Veel tienermoe
ders stoppen met school en drei
gen in een isolement te raken. Jon
ge moeders die hun opleiding
weer willen oppakken, lopen te
gen praktische problemen aan. „Ik
moest me in allerlei bochten wrin
gen om studie en zorg te combine
ren", zegt Annemieke de Jong, op
richtster van het Steunpunt Stude
rende Moeders. „Voor topsporters
en mensen met een beperking is
van alles geregeld. Voor jonge moe
ders niets. Maar waarom zou je
voor een potje basketbal wel uit
stel van je examen kunnen krijgen
en niet voor een bevalling? Een
studieachterstand is moeilijk in te
lopen, helaas stoppen jonge moe
ders daarom vaak helemaal maar
met studeren."
Studerende moeders zijn nu vaak
overgeleverd aan de willekeur van
docenten. „Ik was geschrokken
van de weerstand en de vooroorde
len. De decaan zei: 'Ben je zwan
ger? Lekker verstandig! En los het
nou zelf maar op.' Dat was heel de
motiverend. Ik wist zelf ook wel
dat het niet handig was maar het
was nu eenmaal zo. In plaats van
met het vingertje te wijzen zou
den docenten beter een duwtje in
de rug kunnen geven."
Weinig tienermoeders Opvallend veel Antillianen
Debbie Philips (22) met haar zoontje Thijmen (4).
Chantal Meex (23) met haar zoontje Kyano (3).
Esmé Hogenbirk (18) met haar zoontje Jaylian (10 maanden).
