io oplichting ouderen
Pakketbezorger'
is soms dief
Landelijke cijfers
zijn er niet, maar ie
dere dag zijn oude
ren slachtoffer van
oplichters die zich
naar binnen praten
met een babbeltruc
aan de deur. Vooral
in de donkere win
terse dagen slaan
oplichters toe. „Het
klonk redelijk, dus
liet ik ze binnen."
donderdag 2 december 2010
door Marthe Damman
Het was deze tijd
van het jaar, twee
jaar geleden. In de
schemering bel
den twee dames
aan. „Dames tus
sen aanhalingstekens dan", zegt
Anna Holt (94). „Ze waren van de
thuiszorg en kwamen het functio
neren van de thuiszorgmedewer
kers in de flat controleren, zeiden
ze. Ik liet ze boven. Naar mijn idee
heb ik ze vóór mij uit de kamer
binnen laten gaan."
TWee weken later - met de komst
van de bankafschriften - merkte
Holt het pas: er was zo'n 10.000
euro van haar rekeningen verdwe
nen. Haar eigen ING-rekening en
de rekening van een goede vriend
van wie ze een machtigingspasje
in huis had, waren geplunderd.
De avond van het 'bezoek' werd al
1000 euro opgenomen en de vol
gende dag nog eens. En dat terwijl
er toch een maximum gesteld was
van 100 euro bij geldopname.
Waarschijnlijk is de voordeur van
haar appartement op een kiertje
blijven staan, vermoedt ze achter
af. Toen de thuiszorgdames aan ta
fel de hygiëne van de keuken van
mevrouw Holt bespraken, moet
een derde oplichter binnengeslo
pen zijn, naar het nachtkastje in
de slaapkamer. „Niets van ge
merkt, ik probeerde met mijn aan
dacht bij het gesprek te blijven.
Wat ze zeiden klonk redelijk. Uit
eindelijk dankten de vrouwen me
voor het gesprek. Giechelend en
wel zijn ze vertrokken." In de be
jaardenflat van Holt zijn de inwo
ners keer op keer gewaarschuwd
voor oplichtingspraktijken. En
daar niet alleen. In heel Nederland
worden - vooral in deze donkere
winterse dagen waarin oplichters
zich veiliger wanen - ouderen
door politie, zorginstellingen en
belangenorganisaties op de trucs
gewezen.
Deze week nog trok de Algemene
Schoorsteenvegers Patroonsbond
ASPB aan de bel. Er zijn volgens
de bond zwendelaars actief die bij
oudjes aanbellen en aanbieden
voor 19 euro de schoorsteen te ve
gen. Eenmaal op het dak maken
ze de bewoner wijs dat het rookka
naal er beroerd aan toe is. Uiter
aard zijn ze bereid om de boel
voor 1100 euro te 'repareren'.
De politie ziet de schoorsteenve
ger nog niet vaak terug in de aan
giftes. Volgens Annelies van Voorn-
veld, projectleider Senioren en Vei
ligheid van de politie Amster-
dam-Amstelland, staat de zoge
naamde pakketbezorger op' 1. Een
'Als je weken geen bezoek
hebt gehad, is het gezellig
als iemand aanbelt'
gedeelde tweede plek is voor de
'thuiszorgmedewerker' - voor wie
de deur vaak blind wordt openge
daan - en de nepmonteur ('het
lekt bij de buren, ik moet even kij
ken of er een leiding is geraakt').
Hoe kunnen oudere mensen hier
nou intrappen, vragen haar colle
ga's haar wel eens. Van Voornveld:
„Ik zeg altijd: als je een mooi voor
deeltje in het vooruitzicht wordt
gesteld, geld terug van die hoge
energierekening bijvoorbeeld, en
je hoeft alleen maar één cent te
pinnen, waarom zou je dat dan la
ten? Bovendien speelt eenzaam
heid vaak een rol. Wij zien en spre
ken elke dag zo veel mensen, maar
dat is voor sommige ouderen an
ders. Als je al twee weken geen be
zoek hebt gehad, is het wel gezellig
als iemand van het nét geopende
buurthuis met een slagroomtaart
langskomt of dat een buurjongetje
aanbelt dat een werkstuk schrijft
over de Tweede Wereldoorlog."
Als de babbeltruc is gelukt, scha
men ouderen zich vaak. Toegeven
aan zoon of dochterlief dat hun
tachtigjarige moeder die nog
steeds zelfstandig woont, slachtof
fer is geworden van oplichting aan
de deur; het staat vrijwel gelijk aan
uit jezelf over het onderwerp 'be
jaardentehuis' beginnen. Het alter
natiefis dan, denken veel ouderen,
onbeleefd door een kiertje praten
met het nachtslot of de kierstand-
houder op de deur en bot reage
ren. Zo behandel je de nieuwe
buurvrouw toch niet, die alleen
even iets wil opmeten? „Dat hoeft
ook niet", zegt Van Voornveld.
„Wat je ook kunt zeggen: kom
morgen terug, het schikt me nu
niet. Dan vraag ik mijn zoon en de
andere buurvrouw ook."
Het is lastig om te bepalen hoe
vaak ouderen slachtoffer worden
van een babbeltruc. De aangiftes
kunnen in de politiecomputers onT
der verschillende trefwoorden wor
den weggeschreven. 'Oplichting',
'inbraak', of'diefstal uit woning'
bijvoorbeeld. De politie van Am
sterdam houdt het op één per dag.
Landelijke cijfers zijn er niet.
Van Voornveld: „De politie kan
het niet alleen. Bedrijven moeten
verantwoordelijkheid nemen.
Thuiszorgorganisaties moeten zor
gen voor een identificatiepas voor
hun medewerkers. Zo'n kaartje is
geen waterdicht systeem, maar het
is tenminste iets."
Bedrijven zijn er ook bij gebaat dat
hun naam niet wordt misbruikt.
Pakketten bezorgen wordt moei
lijk als een miljoen mensen de
deur niet meer openen omdat ook
oplichters een TNT-jasje dragen.
Tijdens voorlichtingsdagen pro
beert onder meer de politie Am
sterdam met rollenspelen ouderen
alerter te maken. „Bang zijn voor
babbeltrucs is niet nodig", zegt
Van Voornveld.„We zeggen niet:
ga achter de geraniums zitten,
maar wel: gebruik de kierstand-
houder of kijk door het raampje.
Dat helpt tegen oplichters en voor
komt uiteindelijk ook overvallen
in huis."
Mevrouw Holt kreeg van de bank
het geld terug dat de thuiszorgme
dewerkers stalen. Maar die goede
afloop betekende niet het einde
van de babbeltrucs aan de deur.
Niet lang daarna werd er aange
beld door een medewerker van
TNT. „Mijn dochter ging naar be
neden, ze was toevallig op bezoek.
Ze diende 91 cent te pinnen met
haar pinpas alvorens ze het pakke
tje in ontvangst mocht nemen."
„Contant geld mag ik niet aanne
men, want we worden steeds be
roofd", zei de man, keurig in uni
form met een tas van TNT. Even
later werd er 1000 euro afgeboekt.
Waarschijnlijk is het pasje ge-
skimd bij het intypen van de pin
code op het moment dat de post
bode 'discreet' zijn blik afwendde.
