Het kan ook hier toeslaan
PSi SïVSP«*r*
Assange, de ongrijpbare dinsdag30 november 2010
Op de vlucht
voor autoriteiten
2745 documenten
over Nederland
vandaa
uit elicht
Julian Assange, de hoofdredacteur van WikiLeaks hult zich in geheimzinnigheid.
Hij heeft geen vaste woon- of verblijfplaats. Interviews geeft hij zelden, maar
online - waar anders - zijn ze toch te vinden, zie: Uitgelicht op onze website
WikiLeaks is in 2006 opgericht als
klokkenluiderssite voor misstan
den bij overheden en bedrijven.
Australiër Julian Assange, een van
de oprichters, geldt als het boeg
beeld van de organisatie.
WikiLeaks stelt dat iedereen die do
cumenten aan de site ter beschik
king stelt, niet traceerbaar is.
Maar internetexperts betwijfelen
of dat altijd te garanderen is.
De site kwam de afgelopen jaren
herhaaldelijk in het nieuws, onder
andere met documenten over
Guantanamo Bay en de oorlogen
in Irak en Afghanistan.
China heeft de website sinds de
start al geblokkeerd. In 2008 be
val een rechter in Californië hetzelf
de, na een klacht van een Zwitser
se bank. Meteen daarna werd dat
bevel opgeheven omdat sluiting
van WikiLeaks zou botsen met de
vrijheid van meningsuiting. Begin
dit jaar was WikiLeaks even uit de
lucht wegens geldgebrek.
Julian Assange heeft geen vaste
woon- en verblijfplaats omdat hij
bang is dat Amerikaanse veilig
heidsdiensten hem willen oppak
ken.
r Een Zweeds hof heeft een arresta
tiebevel tegen Assange uitgevaar
digd. Hij wordt verdacht van ver
krachting, aanranding en onwetti
ge dwang. Hij is in beroep gegaan
tegen het bevel. Het is onbekend
waar hij nu leeft.
9 WikiLeaks gebruikt voor zijn site
servers verspreid over de hele we
reld, om te voorkomen dat ingrij
pen door een overheid de site op
zwart zet. Onlangs haalde Wiki
Leaks de servers in Zweden zelf
leeg, en gebruikt het voor de docu
menten over de oorlogen in Irak
en Afghanistan geen Amerikaanse
servers meer.
».C' cia s f11* Vsfe<j i- Useren
,V
He "ote^ot foif Cl
liü
De beveiliging van vertrouwelijke informatie is in Nederland
niet veel beter geregeld dan in de Verenigde Staten.
laatste rapport van de Rekenka
mer is de situatie nu verbeterd.
Dat geldt niet voor andere ministe
ries. De Rekenkamer constateerde
vorig jaar bij de departementen
van Binnenlandse Zaken, Onder
wijs, Volksgezondheid en Defen
sie lacunes op het vlak van infor
matiebeveiliging. Vaak houden de
ministeries zich niet aan hun ei
gen regels. „Het gaat dan vooral
om autorisatie", aldus een woord
voerder van de Rekenkamer. „Wie
krijgt toegang tot welke informa
tie. Daar is soms te weinig aan
dacht voor."
Het Nederlandse systeem komt
voor een groot deel overeen met
het Amerikaanse. Net als in de VS
is in Nederland alle informatie in
gedeeld in categorieën, van Zeer
Geheim tot Vertrouwelijk. Voor
Zeer Geheime stukken gelden ui
terst strikte voorschriften. Zo
wordt dagelijks gecontroleerd wie
toegang heeft gehad tot de infor
matie. Ook mogen zeer geheime
stukken nooit naar een externe
partij gaan via digitale netwerken.
Daarvoor zijn speciale dubbele en
veloppen waarmee stukken per
koerier verstuurd worden.
De kans op lekken is groter bij con
fidentiële en vertrouwelijke stuk
ken. Het toezicht is minder en
meer mensen hebben toegang er
toe. WikiLeaks bracht vooral derge
lijke documenten naar buiten.
Volgens Meindertsma van Isaca
sluipt er ook laksheid in het sys
teem doordat overheden veel te
veel informatie geheim willen hou
den. „Het gaat fout als je zelfs stuk
ken over de koffie en gebak als ver
trouwelijk gaat classificeren. Dan
neemt niemand het meer serieus."
door Frank Hendrickx
Op papier ziet
het er alle
maal water
dicht uit. Met
alles is rekening gehouden
bij de omgang met gevoeli
ge informatie binnen de
Nederlandse overheid.
Zelfs de maximale omvang
van de papiersnippers na ver
nietiging is vastgelegd. Een
stuk met het stempel Zeer Ge
heim moet gereduceerd worden
tot sliertjes van 20 bij 1,5 millime
ter. Bij de kwalificatie Geheim vol
staat 25 bij 3 mm en bij Confiden
tiële en Vertrouwelijke stukken mo
gen de snippers zelfs 30 bij 5 mm
zijn. WikiLeaks heeft in Amerika
inmiddels aangetoond dat dergelij
ke strenge voorschriften nog geen
garantie zijn tegen lekken op grote
schaal; zeker door de explosie van
het aantal digitale boodschappen,
zoals via e-mail.
In Nederland kan zich een verge
lijkbare blamage voltrekken,
meent Klaas Piet Meindertsma
van Isaca, de beroepsgroep van in
formatiebeveiligers. „Er is geen en
kele reden om aan te nemen dat
het hier beter geregeld is dan in de
VS. We waarschuwen al lang dat
dit kan gebeuren; ook in Neder
land. Het kost tijd en geld om in-
2745 van de ruim 250.000 documen
ten die Wikileaks de komende
maanden zal publiceren, gaan over
Nederland. Dat valt op te maken
uit een grafiek op cablegate.wrki-
leaks.org. De meeste documenten
gaan over Irak, Turkije, Iran en Is
raël. Er zijn iets meer documenten
over Duitsland dan over Neder
land, maar weer minder over Turk
menistan. 954 documenten zijn op
de Amerikaanse ambassade in Den
Haag opgesteld.
formatie goed te beveiligen. Veel
overheden schrikken daarvoor te
rug."
Buitenlandse Zaken wil niet in
gaan op de vraag of een lek zoals
in Washington ook in Den Haag
mogelijk is. „We hebben daarvoor
nog te weinig informatie over het
Amerikaanse lek", aldus een
woordvoerder. Wel is het departe
ment in 2008 nog op de vingers ge
tikt wegens gebrekkige beveiliging.
Onderzoek van de Algemene Re
kenkamer toonde aan dat tiental
len ambtenaren op vertrouwelijke
posities zaten zonder dat ze in het
bezit waren van de vereiste 'verkla
ring van geen bezwaar', afgegeven
door inlichtingendienst AIVD'.
Het ministerie is daarna alsnog be
gonnen met het screenen van sleu-
telfunctionarissen. Volgens het
