politiek slachtoffer
'Opvolger' dalai lama houdt van rap
9
Surinamers weten niet
of geboorteakte van
hun land nog bestaat
Jaarlijks 600.000
doden door meeroken
Leger met tanks
naar sloppenwijken
Sarkozy had
last van lawaai
prostituees
vrijdag 26 november 2010
Noord-Korea dinsdag zou hebben afgevuurd op het eiland Yeonpyeong.
foto Seong Yeon-jai/AP
rea's. Noord- en Zuid-Korea zijn
het onder meer oneens over het
verloop van de grens en de verde
ling van de territoriale wateren.
Veel Zuid-Koreanen zijn woedend
en angstig. Lee Ju-ha (53) in Seoul
weet zeker dat niet goed reageren
op de acties van de noorderbuur
tot meer ellende zal leiden. „Na de
eerste aanval van Noord-Korea zul
len meer militaire acties volgen.
Wanneer precies weten we natuur
lijk niet, maar ze komen er." Het
vult haar met angst en frustratie.
Lee werkt voor Bevrijd de NK-Goe-
lag, een organisatie van Noord-Ko-
reanen die opgesloten zaten in
kamp Nummer Vijftien voor poli
tieke gevangenen in het Noorden.
Degenen die erin zijn geslaagd
naar het Zuiden te vluchten, ijve
ren nu voor sluiting van de kam
pen. Zonder veel succes.
Lee is met name gefrustreerd over
de reactie van de Zuid-Koreaanse
president Lee Myung-bak. Die
heeft het leger in hoogste staat van
paraatheid gebracht, maar ziet tot
nu toe af van een volgende stap.
„Maar een bewoond eiland in het
Zuiden, Yeonpyeong, bestoken
met bommen is volgens internatio
naal recht een oorlogsdaad. Ik ben
ervan overtuigd dat snel meerdere
aanvallen zullen volgen als het Zui
den niet terugslaat."
Volgens Lee reageren de Amerika
nen op de juiste wijze door een
vliegdekschip te sturen. „Ik ver
wacht niets anders dan dat Was
hington nu eindelijk met harde
hand Kim Jong-il zal verdrijven."
door Patrick Meershoek
AMSTERDAM - De republiek Surina
me viert 35 jaar onafhankelijkheid,
maar de akte van erkenning is
zoek. Van het belangrijke docu
ment uit 1975, waarin de zelfstan
digheid van Suriname is vastge
legd, ontbreekt elk spoor. Op de
tentoonstelling over de onafhanke
lijkheid die deze week in het Na
tionaal Archief in Paramaribo
werd geopend, wordt daarom een
fotokopie van het topstuk ge
toond, overgekomen uit Den
Haag.
Een vreselijke last, noemt de Suri
naamse landsarchivariS Rita Tjien
Fooh de vermissing van de akte
van erkenning. „Niet alleen voor
mij, maar voor alle Surinamers.
De akte van erkenning is de ge
boorteakte van het land Suriname.
Dat hoort hier op het archief in
een vitrine te liggen, voor alle land
genoten toegankelijk en zichtbaar.
Het is uitermate pijnlijk dat wij
niet eens weten of het nog bestaat
of niet."
De akte van erkenning werd op 25
november 1975 in Den Haag in
tweevoud getekend door koningin
Juliana, premier Joop den Uyl en
de ministers Max van der Stoel
(Buitenlandse Zaken), Dries van
Agt (Justitie) en Wilhelm de Gaay
Fortman (Binnenlandse Zaken).
Eén document bleef achter in Ne-
GENÈVE
Een op de honderd mensen sterft
door het meeroken. Wereldwijd
gaat het jaarlijks om 600.000 do
den, van wie 165.000 kinderen. Dat
meldt de wereldgezondheidsorga
nisatie WHO vandaag in het vak
blad The Lancet. De doden bij vol
wassenen zijn te vinden in alle lan
den. De kinderen die sterven door
meeroken, wonen vooral in arme
landen.
derland, het andere ging naar de
laatste gouverneur en eerste presi
dent van Suriname, Johan Ferrier.
Onduidelijk is wat er daarna met
de akte gebeurde.
Tjien Fooh heeft het document
nooit onder ogen gehad, en ook
haar voorganger Herman Telgt,
landsarchivaris van 1990 tot 2001,
zegt de akte van erkenning zelf
nooit te hebben gezien.
In de Surinaamse media wordt ge
opperd dat de akte is vernietigd tij
dens de grote brand die in 1996
het ministerie van Algemene Za
ken deels in de as legde. Telgt ge
looft daar niet in. „Ik heb tijdens
de brand de archieven die in de
kelder waren opgeslagen naar bui
ten gedragen, voor zover dat moge
lijk was. Op de bovenverdieping
waren de kantoren van de ambte
naren. Zo'n belangwekkend docu
ment bewaar je niet in een lade
kast."
Ook Tjien Fooh houdt de mogelijk
heid open dat het stuk nog ergens
opduikt. „Ik beschouw het als een
dure plicht om te blijven zoeken
naar de akte. Het archief van gou
verneur Ferrier is na de onafhanke
lijkheid naar het Nationaal Archief
in Den Haag verhuisd. Dat zou
een mogelijkheid kunnen zijn.
Maar ook hier in Suriname blijven
we zoeken. Het is een naald in een
hooiberg, maar we moeten het
proberen."
RIO DE JANEIRO
Het Braziliaanse leger heeft giste
ren zeker zes tanks ingezet in de
sloppenwijken van Rio de Janeiro,
die al dagen het toneel zijn van gro
te politieacties tegen drugsbendes.
Sinds zondag kwamen al zeker 23
mensen om het leven door schiet
partijen met de criminelen. Circa
twee miljoen inwoners van Rio de
Janeiro wonen in circa duizend
sloppenwijken.
DEN HAAG - Tientallen prostituees
hebben tijdens de Navo-top op 19
en 20 november in Lissabon zo'n
lawaai gemaakt in het Tiara Pare
Atlantic-hotel, dat ze na ingrijpen
van de Franse president Nicolas
Sarkozy door de politie uit het eta
blissement zijn verwijderd.
De dames, volgens de Portugese
krant Correio da Manha tachtig in
getal, waren gasten van de Georgi
sche delegatie van president
Sakaasjvili. Volgens de berichten
maakte het gezelschap zo veel la
waai, dat Sarkozy, die in hetzelfde
hotel zat, zelf wilde ingrijpen.
Toen hij merkte dat het onder an
dere om prostituees ging, kaartte
het staatshoofd de zaak aan bij de
directie van het vijfsterrenhotel.
Die riep de hulp in van de politie.
Agenten maakten proces-verbaal
op en zorgden ervoor dat de da
mes discreet vertrokken.
door Joost Bosman
NIJMEGEN - De dalai lama heeft de
ze week zijn politieke taken eraan
gegeven. Het kan een teken zijn
dat de Tibetaanse leider (75 jaar in
middels) op termijn zal aftreden.
De vraag rijst wie hem zal opvol
gen als geestelijk leider. De 26-jari-
ge Ogyen Trinley, beter bekend als
de 17e karmapa, gooit hoge ogen.
Maar daarvoor zal wel een breuk
met het verleden dienen plaats te
vinden. De eeuwenoude Tibetaan
se traditie wil immers dat de dalai
lama wordt aangewezen door een
soort commissie van wijzen, die
de Tibetaanse hoogvlakten af
speurt naar een jongetje met de
juiste fysieke en geestelijke ken
merken om de nieuwe dalai lama
te worden. De huidige, 14e dalai la
ma zou wel eens met dat gebruik
kunnen breken, uit angst dat de
Chinese regering een 'marionet'
als zijn opvolger aanwijst. Eerder
deed Peking dat toen het in 1995
een panchen lama, de tweede in
de Tibetaanse hiërarchie, installeer
de en de door de Tibetanen zelf
aangestelde panchen verdween.
Nog altijd is niet bekend waar hij
is. De Chinese autoriteiten bewe
ren dat het hem goed gaat, maar
mensenrechtenclubs vrezen dat
hij op last van Peking is gedood.
Ogyen Trinley, een beschermeling
van de huidige dalai lama, maakt
een goede kans de nieuwe Tibet
aanse leider te worden. Trinley is
de 17e karmapa en als zodanig de
leider van de gyuto-sekte, een van
de vier belangrijkste binnen het Ti
betaanse boeddhisme. In 1999 ont
vluchtte hij Tibet en belandde na
een barre achtdaagse tocht door
de Himalaya in het Noord-Indiase
Dharamsala, toen al de residentie
van de dalai lama.
De karmapa is ontegenzeggelijk
een charismatische figuur en erg
populair onder internationale toe-
Oygen Trinley, de 17e karmapa.
risten en vooral de Tibetaanse
jeugd. Dat hij duidelijk tot een
nieuwe generatie behoort, blijkt
uit zijn voorliefde voor videospelle
tjes, rapmuziek en voetbal. Tijdens
het afgelopen WK voorspelde hij
(overigens foutief) de eindover
winning voor Duitsland. Als ver
bindingsfiguur tussen jong en oud
zou de karmapa de Tibetaanse on
afhankelijkheidsstrijd tegen China
nieuw leven kunnen inblazen.
Maar mocht hij de dalai lama ooit
opvolgen, dan is het de vraag of
hij meer zal bereiken in de vrij
heidsstrijd voor Tibet. Afgezien
van het feit dat hij nog altijd vast
houdt aan de geweldloze weg,
heeft hij aanzienlijk minder bewe
gingsvrijheid dan de dalai lama. In
dia biedt hem weliswaar onder
dak, maar belet hem tegelijk te rei
zen. New Delhi is als de dood dat
het de soms toch al netelige ver
houding met noorderbuur China
verder vergalt. Voor Peking een ge
ruststelling dat de karmapa nooit
de wereldwijde populariteit zal
krijgen die de dalai lama nu aan
kleeft. Temeer omdat hij niet lan
ger politiek leider zal zijn.
