Heilzaam zweten in de sauna
401 gezi
maandag 15 november 2010
Voor veel mensen is de sauna een
dagje uit. Aan dat ontspannen, zwe
ten en afkoelen worden heilzame
werkingen toegeschreven. Zo zou
het goed zijn voor bloedsomloop,
zenuwstelsel, stofwisseling, afweer
en huid. Maar ook voor de geest.
door Eva Wassenburg
illustratie Nozzman
Zweet dat in riviertjes van je lijf
glijdt. Poriën die wijd open staan
en niet alleen de vervuilde resten
van het dagelijks leven, maar ook al
le spanning uitstoten. Dan even douchen
en tot en met de kruin in ijswater. De
stoom slaat van je lijf in de koude buiten
lucht. Nadampen in een ligstoel.
Voor de liefhebbers is saunabezoek niet al
leen lichamelijk, maar ook geestelijk een rei
nigende ervaring. Maar hoe gezond is al dat
zweten en opjagen van hartslag en bloed
druk? „De sauna is zeker goed voor hart- en
bloedvaten", zegt cardioloog Gheorghe Pop
van UMC St.Radboud. „Het is als het ware
een massage voor het hart en het vaatstelsel
waardoor bloedvaatverwijding en vernau
wing wordt veroorzaakt. Tegelijkertijd stijgt
en daalt de bloeddruk en verandert de hart-
frequentie. Op die manier worden het hart
en de bloedvaten getraind."
Het hart gaat de strijd aan met de hitte in
een bloedhete sauna. Het lichaam wil zich
zelf op temperatuur houden en doet dat
door slagaders en haarvaten naar de opper
vlakte wijd open te zetten, zodat het bloed
wordt gekoeld en de huid kan zweten. De
bloeddruk daalt en de pompkracht van het
hart neemt toe. Het hart kan twee keer zo
hard gaan kloppen. Als dit regelmatig ge
beurt, leert het hart- en vaatstelsel schom
melingen in de bloeddruk beter op te van
gen. „Dat geldt echter alleen voor gezonde
mensen", waarschuwt cardioloog Pop.
„Hartpatiënten moeten voorzichtig zijn. Ie
mand met een instabiele bloeddruk zou ik
een saunabezoek afraden. Maar het is niet
zo dat je na een hartinfarct nooit meer naar
de sauna kan. Als de patiënt stabiel en klach-
tenvrij is, zou een voorzichtige saunagang
geen kwaad kunnen. Maar vermijdt extre
me temperaturen. Niet de heetste sauna ne
men en geen ijskoud dompelbad."
Zorgvuldig opgebouwd en regelmatig sauna
bezoek kan volgens Japans onderzoek een
verslechterde bloedvatconditie verbeteren.
Proefpersonen met aderverkalking, hoog
cholesterolgehalte, hoge bloeddruk of suiker
ziekte gingen twee weken lang iedere dag in
een droge en matig warme sauna van 60 gra
den. De bloeddruk daalde iets. De effecten
van de sauna waren vergelijkbaar met li
chaamsbeweging. Voorzichtigheid blijft ge
boden, want in theorie zou bij patiënten
met aderverkalking bij extreme tempera
tuurschommelingen de door de jaren opge
bouwde plaque-afzettingen in slagaders kun
nen scheuren. Zo'n plaque-scheur kan een
hart- of herseninfarct veroorzaken.
Zolang een gezonde saunabezoeker zich aan
een aantal basisregels houdt, is het zweten
Groeimarkt
In 2008 bezocht 30 procent van alle Neder
landers wel eens een sauna. De cijfers voor
2010 zijn nog niet bekend, maar de wellness-
sector blijft groeien. Daarom is het aanneme
lijk dat ook het aantal saunaliefhebbers toe
neemt.
Saunaliefhebbers zijn volgens een onderzoek
in opdracht van Sauna Vereniging Nederland
met name hoger opgeleiden tussen de 20 en
49 jaar.
vooral heilzaam. Dat mensen 's zomers bij
veel lagere temperaturen dan in de sauna be
vangen raken door de hitte en flauw kun
nen vallen, komt omdat een saunaganger
zich niet inspant en zijn organisme zich op
afkoeling richt. De doorbloeding vermin
dert in de sauna waardoor spieren zich ont
spannen. Het lichaam spendeert alle aan
dacht aan regulering van de lichaamstempe
ratuur door te zweten.
Mensen die vaker in de sauna komen, zwe
ten meer, ze kunnen wel een liter verliezen
in één saunaronde. Dat vocht wordt onttrok
ken aan bloed, vet, spieren en huidweefsel.
Zo zouden achtergebleven stofwisselingres-
ten worden verwijderd en het lichaam van
binnenuit worden schoongespoeld. Veel sau
na's adviseren daarom pas na de laatste sau
naronde het verloren vocht aan te vullen.
Hoewel de temperatuur in de sauna kan op
lopen tot ïoo graden, wordt de huid niet
meer dan 10 graden warmer dan normaal.
De diepere lichaamstemperatuur stijgt hoog
uit tot 2 graden. Deze kunstmatige koorts
pakt ziekteverwekkers aan en stimuleert het
lichaam afweerstoffen aan te maken waar
door de weerstand hoger wordt. Uit onder
zoek blijkt dat geregelde saunabezoekers
minder vaak verkouden of grieperig zijn.
In een sauna is minder zuurstof. Door con-
densvorming in de longblaasjes wordt ook
de gasuitwisseling belemmerd. Dat dwingt
tot beter en dieper te ademen. Daarnaast
maakt het lichaam bij geregeld saunabezoek
meer rode bloedlichaampjes aan om zuur
stof te kunnen binden in het bloed. Hetzelf
de effect als een hoogtestage, die sporters
aan een betere conditie moet helpen.
De combinatie hoge temperatuur-veel zwe
ten spoelt onzuiverheden uit de poriën en
helpt dode huidcellen te verwijderen. Een
schone, gladde hpid met een fijnere poriën-
structuur is het resultaat. Bovendien is de
huid goed doorbloed, waardoor natuurlijke
zon of een zonnebankje meer doen.
Saunabezoek levert ook een geestelijke op
kikker op. Uit een Zweeds onderzoek blijkt
Turks stoombad
Een Turks stoombad is met 40 tot 50 graden
veel minder heet dan een traditionele sauna
die wel 100 graden kan zijn.
Toch voelt een stoombad vaak warmer dan
een Finse sauna.
Bij een stoombad van 55 graden bestaat er al
kans op brandblaren. Dat komt door de lucht
vochtigheid. Die is in een stoomcabine 100
procent en in een droge sauna rond de 7 pro
cent. Het effect van een stoombad op het
lichaam is bijna hetzelfde als in een sauna. De
opwarming van de huid is minder diep maar
heviger.
Door alle condens in het stoombadkan het
lichaam nauwelijks warmte kwijt omdat het
zweet niet kan verdampen.
Na een stoombad is hetzelfde afkoelritueel
nodig als na een droge saunaronde.
dat twee keer per week naar de sauna, tot
een toename van het serotoninegehalte
leidt. Serotonine is een stof die de stem
ming beïnvloedt en waarvan een tekort kan
leiden tot depressie. Vervolgonderzoek
moet uitwijzen of saunabezoek een goede
therapie kan zijn voor milde depressies.
Veel informatie uit dit artikel is afkomstig van
saunastudie.nl
reageren?
gezondheid@wegener.nl
Infraroodsauna
Infraroodstraling verwarmt direct. Het ver
warmt nauwelijks de lucht, zoals een hout- of
elektrische kachel dat doet in een traditionele
Finse sauna.
Infraroodstraling heeft een korte golflengte
en levert veel energie die bovendien dieper
doordringt in weefsels. Het voelt minder heet
aan omdat de lucht in een infraroodcabine
niet warmer wordt dan 40 tot 60 graden, ter
wijl minstens zoveel zweet wordt geprodu
ceerd als in de traditionele sauna.
Mensen die last hebben van hun spieren zwe
ren bij infrarood. Sporters hebben veel min
der last van spierpijn als ze na het sporten ge
bruik maken van een infraroodcabine. Het
melkzuur dat de spieren beschadigt zou snel
ler worden afgevoerd en een betere doorbloe
ding van de spier zou herstel bevorderen.
