Eer voor steen
zinloos geweld
uit jaar 1572
Achter elke doopjurk
Vlissinger bekeurd voor
asociaal rijgedrag
Gedoopt in een jurk van ver overzee
Domburg brandt en troepen landen
bij Vlissingen en Westkapelle
T A I TOOlSllli
JL ^|- J b S^5 8 HSf 81!
MONUMENT Informatiebord bij Pacheco-steen
TENTOONSTELLING
In kerkgebouw de Nieuwe Haven aan het Oranjeplein in
Oost-Souburg is een expositie ingericht met doopjurken. De
oudste jurk is gemaakt ergens eind negentiende eeuw.
Openingstijden
maandag 1 november 2010
door Miriam van den Broek
vussiNGEN - De tegel met het lieve
heersbeestje kent iedereen inmid
dels wel. Maar de allereerste steen
tegen zinloos geweld is al in 1572
neergelegd in Vlissingen. Op het
Bellamypark.
Veel mensen rijden regelmatig
over deze Don Pacheco-steen zon
der het te weten. Dick Schinkel uit
Oost-Souburg vindt dat de steen
en het verhaal erachter meer aan
dacht verdienen. Daarom wil hij
dat er op het Bellamypark een in
formatiebord komt met het ver
haal over de opper-krijgsbouw-
meester van de hertog van Alva,
de Spanjaard Don Pacheco. Hij is
uit wraak aan de galg opgehangen
op de plek waar de steen ligt.
„Het is natuurlijk een steentje van
niks", zegt Schinkel. „Maar nu het
Bellamypark binnenkort opge
knapt gaat worden, kan de steen
een veel zichtbaarder monument
worden. Het zou bijvoorbeeld
mooi zijn als naast de Don Pache
co-steen, de tegel met het lieve
heersbeestje kan komen. En dan
daarnaast een bord met het ver
haal. Zowel in tekst- als in strip-
De Don Pacheco-steen met daarop het jaartal 1572, is te vinden in het weg
dek voor reptielenmuseum Iguana op het Bellamypark. foto Lex de Meester
VLISSINGEN - Een 2i-jarige Vlissin
ger is in de nacht van vrijdag op za
terdag bekeurd voor asociaal rijge
drag. Ook bleek hij met een slok te
veel op achter het stuur te zitten.
Omstreeks 1.30 uur zagen agenten
een auto die hevig accelererend en
met piepende banden door de
Paul Krugerstraat reed. Ook kwa
men er vlammen uit de uitlaat. De
bestuurder werd aan de kant ge
zet. Hij bleek als beginnend be
stuurder drie'keer zo veel alcohol
te hebben gedronken als was toege
staan. Naast de bekeuring vöor
zijn rijgedrag en het alcoholge
bruik moet hij bij het CBR een ver-
keerscursus volgen om zijn rijbe
wijs te mogen houden.
De politie krijgt veel klachten over
asociaal rijgedrag in onder meer
de Paul Krugerstraat.
vorm. Dat lijkt mij het mooiste."
Schinkel stuitte onlangs op het ver
haal achter de Don Pacheco-steen
tijdens zijn studie naar werken
van de Souburgse schrijver/dichter
Pieter Louwerse (1840).
In het boek 'Oog om oog en tand
om tand' schreef Louwerse in 1880
over de terechtstelling van de 'goe
de' Spanjaard Pacheco. De terecht
stelling werd aangezet door Lie-
vien, een jongen uit West-Sou
burg wiens ouders door de Span
jaarden vermoord waren. Kort na
de terechtstelling kwamen edelen
te paard aan en zij vroegen wat er
gebeurd was. „Pacheco heeft mijn
moeder helpen vermoorden en ik
heb gezworen: Oog om oog. Hij
heeft loon naar werken gekregen",
zou Lievien gezegd hebben. De
edelman Treslong besloot dat Pa
checo met krijgseer begraven
moest worden en terwijl hij sprak
kwam Jan de Moor met een grote
steen. „Wij wenschen dat deze
steen in de straat gelegd worde op
de plaats waar de galg gestaan
heeft, opdat de gedachtenis aan de
zen afschuwelijken moord'bij on
ze kinderen en kindskinderen be
waard blijve", zegt De Moor in het
boek van Louwerse.
door Miriam van den Broek
N. ooit meer zullen er
kinderen in mijn
doopjurk gedoopt
worden, dacht Adrie
de Zeeuw uit
Oost-Souburg een tijdje geleden
toen ze het witte gewaad uit 1939
nog eens in haar handen had. „De
kleinkinderen gaan niet meer naar
de kerk. En als er al een doop is,
draagt het kindje tegenwoordig
meestal mooie, gewone kleertjes."
Daarom leek het Adrie een leuk
idee om een doopjurkententoon
stelling te houden in de kerk aan
het Oranjeplein in Souburg.
Er werd deze zomer een oproep ge
plaatst in het kerkblad van de Pro
testantse Gemeente en daar kwa
men tientallen reacties op.
„We hebben maar liefst 74 jurkjes
gekregen. Veel meer dan we ooit
gehoopt hadden. En niet alleen
van leden van de gemeente, maar
ook van een paar katholieken.
Meestal liggen de jurken opgevou
wen of opgerold in een doos met
blauw papier in de kast. Maar nu
merken we dat er veel herinnerin
gen boven komen als de doopjurk
te voorschijn komt. Achter elke
jurk blijkt een persoonlijk verhaal
te zitten dat in sommige gevallen
verschillende generaties beslaat."
Opvallend is het verhaal van me
vrouw Filius. Haar oudste zoon
zou op 1 februari 1953 worden ge
doopt. In de nacht daarvoor ont
stond de Watersnoodramp. Uitein
delijk kon de zoon een week later
alsnog gedoopt worden.
Niet alleen de verhalen zijn ver
schillend, ook alle jurken zijn an
ders. De meesten zijn wit, maar
daar houdt de vergelijking wel op.
Er zitten gehaakte exemplaren tus
sen, jurken van kant, korte jurken
maar ook heel lange. Sommige jur-
De expositie is gratis te bezichti
gen in kerkgebouw de Open Ha
ven aan het Oranjeplein in
Oost-Souburg.
Op dinsdagavond 2 november
van 19.00 tot 21.00 uur
Op woensdag 3 november van
14.00 -17.00 uur en van 19.00 tot
21.00 uur
Op zondagmorgen 7 november
van 11.00 tot 13.00 uur
De bewoners van Nieuw Bachten-
poorte, Ambachtsveld, Zoute Vie
ver en Gouwe Tuyn zijn uitgeno
digd op maandag- en dinsdagmid-
ken waren nieuw gekocht, maar
de meesten werden zelf gemaakt.
In veel gevallen werd daarvoor de
trouwjurk van moeder gebruikt.
„Het was allemaal handwerk",
zegt Jopie Poppe, secretaris van de
Protestantse Gemeente die de ex
positie mee heeft ingericht. „In die
tijd moesten de mensen wel, want
veel geld was er niet. En met de
trouwjurk konden de mensen ver
der toch niet zo veel meer doen."
Het modebeeld heeft jarenlang
nauwelijks invloed gehad op de
doopjurken. Lang of kort, rijkelijk
versierd of juist heel sober, het ver
schil werd vooral gemaakt door de
smaak van de moeder. Pas in de ja
ren '70 van de vorige eeuw komt
echt duidelijk de mode om de
hoek kijken. Zo is er op de ten
toonstelling een paarse doopjurk
te zien die volgens het bijschrift in
1977 gedragen is door Pancho. De
jurk was ook weer gemaakt van
een trouwjurk uit 1973. En een van
de meest recente jurken op de ten
toonstelling is gemaakt in 1980.
Op die jurk zijn kleine rode bloe
metjes te zien. De oudste jurk in
de collectie is gemaakt ergens eind
negentiende eeuw. Hij is van me
vrouw Wiggelinkhuizen. Negen
tien kinderen hebben de doopjurk
gedragen. Het eerste kind dat hem
droeg was een jongen.
Uit Canada komt de doopjurk die Tine Pop
pe uit Oost-Souburg gebruikt heeft voor
haar kinderen. Ook deze jurk is deze week
te zien op de tentoonstelling in kerkge
bouw de Nieuwe Haven aan het Oranjeplein in
Oost-Souburg.
„Toen ik in 1961 trouwde hadden we niet zo heel veel
geld voor een trouwjurk", vertelt ze. „Mijn schoonzus
uit Canada, die iets eerder dan ik trouwde, vroeg daar
om of ik haar jurk wilde hebben. Dat wilde ik wel. Ik
had hem al eens gezien op een foto en vond hem
mooi. Bovendien had hier op het dorp verder nie
mand die jurk natuurlijk al eens gezien. Dus dat was
ook geen probleem. Alsof het zo bedoeld was, bleek
die jurk mij ook nog eens helemaal precies te passen.
Toen ik later in verwachting was, heb ik van die jurk
het doopskleed voor mijn kinderen gemaakt."
Nee, Tine vond het niet moeilijk om de schaar in
haar trouwjurk te zetten. „Het werd in die tijd zo veel
gedaan", zegt ze.
„En wat moest ik er anders mee? Zo kon de jurk toch
nog gebruikt worden. En altijd als ik naar de doop
jurk kijk, weet ik nog precies hoe mijn trouwjurk er
uit zag."
Toestemming om de jurk te vermaken tot doopjurk
heeft ze nooit gevraagd aan haar schoonzus. „Nee
hoor, waarom?", vraagt ze lachend. „Ik had hem ge
kregen. Ik mocht er mee doen wat ik wilde. Maar
mijn schoonzus weet ervan hoor."
door Henk Postma
Domburg, 1 november 1944. „Als
wij 's ochtends opstaan is het wa
ter weer zeer veel opgekomen. Wij
kunnen in huis blijven, en hoeven
niet naar boven, kunnen echter
niet meer om het huis lopen. Om
half negen schudt alles van explo
sies. Dan plots, op nog geen 100
meter afstand, een grote rook- en
vuurzuil, een buitengewoon.zware
explosie welke de aarde honder
den meters de lucht in doet vlie
gen. Er vallen brokken metaal van
tien en twaalf kilo zwaar. Voor in
het gazon valt eveneens een stuk,
die de gehele voorruit onder een
laag modder bedekt. Onophoude
lijk komt een stroom van zware
granaten neer op en in de omge
ving van Domburg. Vreeslijke
angst. Half twaalf staat Domburg
in brand en de vuurtoren te West
kapelle. Zwaar artillerie bombarde
ment langs de gehele westkust. De
batterijen van de kustverdediging
vuren uit alle macht terug. Om vijf
uur horen wij dat Domburg zeer
zwaar is getroffen is en dat Engelse
troepen bij Vlissingen en Westka
pelle zijn geland. De gehele nacht
artillerie bombardement. De ene
granaat na de andere suist over
ons huis en ploft dan onder een
daverend geweld uiteen. De nacht
is bang en duurt vreselijk lang. Ik
weet geen woorden om deze hel
te beschrijven."
FONTEINEN VAN AARDE
Het oorlogsdagboek van Jaap Komejan
zie www.pzc.nl/oorlogsdagboek
