io typopiraten
Wat hebben Maxime Verhagen, Mark
Rutte en popidool Justin Bieber op
Twitter met elkaar gemeen? Alle drie
hebben ze te stellen met 'typopiraten',
een groeiend probleem op sociale
netwerken en internet.
donderdag 28 oktober 2010
msm
/V
Een naam is
zo gekaapt
door Laurens Lammers beeld Mark Reijntjens en Ronald Visser
Ene 'MaximVerhagen'
heeft op Twitter al dik
driehonderd volgers.
Ook ene 'MarcRutte'
is actief, maar moet
het doen met slechts
42 volgers. 'JustinBeiber' is aanmer
kelijk succesvoller. De eigenaar
van het T\vitteraccount onder die
naam heeft al ruim 17.000 volgers.
Gebruikmaken van de bekendheid
of roem van anderen via een klei
ne tikfout in een naam: zogenaam
de typopiraten of'typosquatters'
doen het al jaren.
Dat typopiraten zich nu ook bege
ven op sociale netwerken als Twit
ter en Facebook is echter een nieu
we trend. Opmerkelijk is ook dat
het zo eenvoudig kan. Het claimen
van een account onder een beken
de, maar fout gespelde naam is na
melijk in de gebruiksregels van
veel sociale netwerken verboden.
Onder internetgebruikers was het
fenomeen 'typosquatting' vaak al
leen nog bekend via tikfouten in
internetadressen van bekende web
sites.
Vrijwel elke internetgebruiker
maakte het al eens mee: na het ver
keerd intypen van een webadres
wordt hij of zij verbonden met
een gok-, dating- of pornosite of,
erger, een site die malware of virus
sen verspreidt. De kans dat hij bij
een vertikking wordt opgezadeld
met reclameboodschappen waar
hij niet op zit te wachten, is groot.
In de Verenigde Staten werd al in
1999 een wet ingevoerd die privé-
personen en merknamen be
schermt tegen 'typefoutkraken'.
Of de wet ook daadwerkelijk be
scherming biedt, valt te betwijfe
len als je cijfers bekijkt. Drie jaar
geleden werd er nog een record
aantal klachten tegen typopiraten
ingediend bij de World Intellec
tual Property Organization, de in
ternationale auteursrechtenorgani
satie van de Verenigde Naties die
waakt over de merkrechten van be
drijven en privépersonen.
In Nederland pleitte CDA-Kamer-
lid Mirjam Sterk twee jaar geleden
voor een juridisch verbod op typo
squatting. Een algemeen verbod
kwam er niet. In de praktijk zou
dat te moeilijk te handhaven zijn,
gezien de vele manieren waarop
namen te verbasteren zijn.
Ook zijn er domeinkapers actief
die handig gebruikmaken van niet
geregistreerde webadressen via
een afwijkend landendomein, zo
als '.nl' in plaats van '.com'. Zo
leidt het adres 'Twitter.nl' naar
een site die een overzicht biedt
van tientallen openbare plekken
in Nederland waar mensen kun
nen internetten. Twitter liet de si
te echter ongemoeid, zoals het
ook niet in actie kwam tegen het
gebruik van het webadres 'Twitt-
ter.com'.
Actie ondernam wel Facebook, dat
'Facebok.com' opeiste, een inter
netadres dat gebruikt werd om
goedkope Apple-producten aan de
man te brengen. Een rechter oor
deelde onlangs dat Facebook de
enige rechthebbende op het adres
is. Al kan Facebook nog wel een
tijdje blijven doorprocederen. Zo
registreerden typopiraten ook al
het domein 'Faceboook.com',
'Facebooj.com' en 'Fface-
book.com'.
Typosquatting zit nog altijd in de
lift, maar dat geldt ook voor het
aantal bedrijven dat naast het juis
te adres ook fout gespelde adres
sen laat registreren. Vooral grote
bedrijven legden soms al tiental
len 'foute' webadressen vast. Zo
claimde Apple het adres 'Aple.nl',
terwijl Google 'Youtu.be' vastleg
de.
Dat typopiraten nu ook steeds ac
tiever worden op sociale netwer
ken lijkt vrij onschuldig, maar dat
is het niet. Fout gespelde namen
zijn bijvoorbeeld eenvoudig in te
zetten om personen of bedrijven
in een kwaad daglicht te stellen.
Het autoruitschadebedrijf Carglass
werd nog vrij recentelijk het slacht
offer van een smaadcampagne op
Twitter. Zo werd via een officieel
lijkende Twitternaam van Carglass
het bericht verspreid dat mensen
die zich negatief uitlieten over het
bedrijf juridisch zouden worden
vervolgd. In werkelijkheid bleek
het account een stunt te zijn van
een blogger, die zo wilde uittesten
in hoeverre Twittergebruikers te
manipuleren zijn.
Michael van Leeuwen van juri
disch adviesbureau ICTRecht
denkt dat typosquatting een lo
gisch gevolg is van het succes van
Twitter. „Hoe ernstig het is, hangt
af van de populariteit van een 'fa
ke' TVvitteraccount", zegt hij. „Als
zo'n account vertrouwen wekt en
honderden volgers krijgt, kan het
vertrouwen van die volgers zo
groot zijn dat ze een kwaadwil
lend onjuist bericht gaan geloven.
Zoiets kan schadelijk zijn voor een
bedrijf en zelfs beurskoersen beïn
vloeden. Mensen zullen nu wel
licht ook eerder in een nep-Twit-
teraccount trappen dan in een
website met een tikfout in het
webadres, omdat dat laatste een
voudiger is door te prikken."
Volgens Van Leeuwen is de kans
echter groot dat Twitter zal ingrij
pen als aan te tonen valt dat een
typopiraat schade toebrengt aan
een naam. De jurist wijst ook op
het merken- en handelsnaamrecht
dat beschermt tegen 'verwarring
wekkend gebruik' van een naam
of merk. „Het medium maakt daar
bij niet uit. Of de naam nu op een
uithangbord staat of op Twitter
wordt gebruikt: in beide gevallen
is misbruik aan te pakken."
