Gulle gever mag
gezien worden
IO Ml
De top-30 van
mensen die het
gulst geven aan
goede doelen
kent een keur
aan bekende en
onbekende
Nederlanders.
Moderne
weldoeners
hullen zich
steeds minder
vaak in
stilzwijgen.
door Joost de Poel
beeld Mark Reijntjens
De oproep van
juni dit jaar was
helder. De multi-
miljardairs Bill
Gates en War
ren BufFett spra
ken collega-rijkaards via de me
dia aan op hun verantwoordelijk
heidsgevoel. De boodschap:
schenk op zijn minst de helft van
je vermogen aan goede doelen.
Ook tot Gates' eigen verbazing
waren er nog geen maand later al
tientallen miljarden gestort in
fondsen die de wereld een beetje
beter proberen te maken.
Gates' Giving Pledge is inmiddels
de oceaan overgestoken. Niet dat
'onze' gefortuneerden nu ineens
bereid zijn de helft van hun ver
mogen weg te geven, maar met
hun goedgeefsheid is - ondanks
de crisis - heel weinig mis, zegt
Onno Aerden. Hij is hoofdredac
teur van het tijdschrift Miljonair
dat gisteren voor het vierde jaar
op rij de top-30 publiceerde van
Neerlands gulste gevers.
De oproep van Gates versterkt
volgens Aerden in Nederland een
recente ontwikkeling die hem
vrolijk stemt. „In navolging van
Gates creëren Nederlandse wel
doeners steeds vaker een soort
van openheid over de wijze waar
op ze goede doelen steunen.
Voor het eerst in de vier jaar dat
onze lijst bestaat, lijkt er sprake
van een doorbraak. In het verle
den merkten we dat mensen zo
als TomTom-oprichter Pieter Gee-
len het prima vonden dat wij
met een lijst aandacht besteed
den aan hun giften. Maar daar
bleef het bij. Nu was Geelen be
reid, al was het via zijn voorlich
ter, tot een uitgebreide toelich
ting. Dat is een ontzettend goed
teken."
En Geelen was zeker niet de eni
ge. Volgens Aerden bestaat er
geen enkele reden waarom Ne
derlandse weldoeners zouden
moeten zwijgen over hun inzet
voor goede doelen. „Vroeger was
het in calvinistisch Nederland
goed gebruik om vooral te zwij
gen over gulle giften. Rijken had
den nogal last van valse schaamte
over iets dat heel positiefis: dat
je iets terug kunt doen voor de
maatschappij. Ik ben dan ook
meer een aanhanger van het
Amerikaanse model. Onderne
mers durven daar trots te zijn op
hun inspanningen voor goede
doelen. Je kunt beweren dat rijke
mensen makkelijk geld kunnen
missen, maar ze kunnen ook be
sluiten om niets weg te geven."
Volgens Theo Schuyt, Europa's
enige hoogleraar filantropie,
wordt er inderdaad steeds meer
openheid gegeven. „In mijn colle
gebanken zitten veel bankiers. Ik
krijg vaker de vraag: 'Ik wil iets
doen voor goede doelen, kun je
me daarbij helpen?' Je merkt dat
steeds meer mensen zich realise
ren dat de maatschappij vraagt
om hun directe betrokkenheid."
Schuyt maakt een onderscheid
tussen oud geld en nieuwe welge-
stelden. Die laatste groep gaat
makkelijker om met openheid.
„Ze willen zich inspannen voor
'Nieuwe welgestelder)
geven geld, maar willen
wél aan het stuur blijven'
het goede doel, maar daarbij wél
zoveel mogelijk aan het stuur blij
ven. Ze willen inspraak, niet te
veel invloed uit handen geven en
ook dat het geld besteed wordt in
de aard van hun visie. Als ze bij
voorbeeld hun naam verbinden
aan een stichting, dan is een lo
gisch gevolg dat er meer open
heid komt over het feit dat ze
zich inspannen voor een bepaald
goed doel."
Aerden kent het verhaal van een
gefortuneerde ondernemer die
binnenstapte bij Unicef met
100.000 euro op zak. „Het kinder
fonds van de Verenigde Naties
zei: 'geeft u dat bedrag maar hier,
we zorgen dat het goedkomt'. Hij
wilde de besteding van zijn gif
ten in eigen hand houden."
De komst van een nieuw kabinet
zal volgens Aerden niet zonder
gevolgen blijven voor Nederland
se weldoeners. „Het kabinet wil
meer aan de markt overlaten, bij
voorbeeld wat cultuur en ontwik
kelingshulp betreft. Ik verwacht
dat steeds meer rijken in het fi
nanciële gat zullen springen dat
de overheid laat vallen."
Volgens Schuyt komt er de ko
mende vijftien jaar in Nederland
veel geld vrij door vermogens
overdrachten. Deels omdat een
oude generatie rijken 'afvloeit'.
„En een deel van dat geld zal
naar goede doelen gaan."
Net als de Amerikaan Bill Gates
doet ook Onno Aerden aan op
roepen. Zo heeft hij er één die ge
richt is aan Nederlandse weldoe
ners: „Zorg dat u volgend jaar
nóg openhartiger bent."
Hij heeft er ook één bestemd
'voor bankiers van banken die
aan het overheidsinfuus liggen'.
„Het is weer bijna bonustijd en
ik zou hen willen vragen om stil
te staan bij goede doelen. Ik
hoop dat ze zich met kerst afvra
gen: is die derde auto die ik met
deze bonus kan kopen, nou echt
wel zo nodig?"
De familie Brenninkmeijer heeft
een miljardenvermogen opge
bouwd met winkelketen C&A.
De familie staat op de 17de plaats
van de lijst met gulle gevers. De
familieleden geven miljoenen,
maar ze geven er geen ruchtbaar
heid aan. Onder leiding van Bart
Brenninkmeijer wordt het be
drijf wat opener. Zo zet Stephan
Brenninkmeijer zich in voor min
der bedeelde jongeren in Enge
land. Ook heeft de familie een
zwak voor het milieu, ze investe
ren fors in duurzame energie.
Geschat vermogen:
20,5 miljard euro
Jacob Gelt Dekker, de nummer 6
op de lijst van Miljonair, bekostig
de dit voorjaar een kliniek op Cu
rasao waar de bevolking zich gra
tis kan laten onderzoeken op kan
ker. Eerder schonk hij de bevol
king een nierdialysekliniek. Geit
Dekker gaf eerder dit jaar een
boekje uit over borstkanker.
In 1978 werd schildklierkanker
bij Geit Dekker vastgesteld en in
2001 een melanoom. Als onderne
mer is hij actiefin het vastgoed.
Daarvoor verdiende hij zijn geld
met autoverhuur en fotowinkels.
Geschat vermogen:
210 miljoen euro
Ongeveer één miljoen euro
wordt dit jaar uitgegeven door
de Richard Krajicek Foundation
aan sportveldjes en andere doe
len die te maken hebben met
sport en jeugd. Daarmee is de
oud-tennisser Richard Krajicek
nummer 20 op de lijst. Het zijn
vooral projecten in 'die wijken
waar de mogelijkheden beperkt
zijn', aldus de missieomschrij
ving van de stichting. De voorma
lige tennisprof wil niet kwijt hoe
veel geld er precies omgaat in
zijn stichting.
Geschat vermogen:
13 miljoen euro
In 1996 richtte Sylvia Tóth de Syl
via Tóth Charity Stichting op.
Dankzij financiële steun van de
ze stichting is het Sylvia Tóth
Centrum opgericht voor kinde
ren met een complexe neurologi
sche aandoening. Het is geves
tigd in het Wilhelmina Kinderzie
kenhuis in Utrecht. Sylvia Tóth
zamelde dit jaar met haar vrien
den een miljoen euro in voor het
Holland Festival. Tóth heeft haar
geld verdiend in de uitzend-
branche en is van de gulle gevers
de nummer 27.
Geschat vermogen:
140 miljoen euro
Joop van den Ende is de naamgever
van de VandenEnde Foundation,
die hij samen met zijn vrouw
heeft opgericht. De stichting
geeft zo'n 10 miljoen euro per
jaar uit aan culturele en creatieve
initiatieven, zoals de renovatie
van het DeLaMar Theater in Am
sterdam. Van den Ende scoort
hoog op de lijst van gulle gevers:
hij staat op plek 4.
Van den Ende begon in de show
business en groeide uit tot een
mediamagnaat op het gebied van
televisie en musicals.
Geschat vermogen:
1,5 miljard euro
vrijdag 22 oktober 2010