Concurrentie voor
Bio Base Europe
Slager gunt anderen
Het waterschap wilde
de schoorsteen slopen
Dwalen door een zieke darm
FOXTEIXEX VAX AARDE
OPEN DAG Bewoner van honderd jaar oud stoomgemaal in Poortvliet
Een koe op sta!
Daniël Waaijenberg
in De Vossenkuil
Handpoppenspel over
De wolf en de kip
Anderhalve ton voor
restauratie van fort
Het oorlogsdagboek van Jaap Komejan
zie www.pzc.nl/oorlogsdagboek
woensdag 20 oktober 2010
door Wout Bareman
TERNEUZEN - De Eu regio Schelde-
mondraad vreest concurrentie
voor het prestigieuze project Bio
Base Europe in de Kanaalzone. Bij
de deelnemende partners (Oost
en West-Vlaanderen en Zeeland
voorop) is onrust ontstaan over de
snelle verwezenlijking van een ver
gelijkbaar project in Delft: BE-Ba-
sic.
Ook dat project wordt mede gefi
nancierd door 'Brussel' en het mi
nisterie van Economische Zaken.
En ook BE-Basic begint met een
proef-installatie en bouwt een trai
ningscentrum. Bovendien wordt
in het Delftse project veel meer
geld gepompt. Daarnaast staan
nog bio-gerelateerde initiatieven
op stapel in Noord-Brabant en
Groningen.
De Zeeuwse milieugedeputeerde
Marten Wiersma vindt dat met na
me Bio Base Europe (met een
proef-installatie in de Gentse Ka
naalzone, een opleidingscentrum
in Terneuzen dat al in de steigers
staat én energieleverancier Warm-
C02, die de glastuinbouw voorziet
van restwarmte en CO2) extra aan
dacht verdient van de beide lands
regeringen.
„Erkenning van onze prestatie zou
niet misplaatst zijn, ook in het ver
volgtraject." Hoofd economische
zaken Hedwig De Pauw van de
provincie Oost-Vlaanderen: „We
moeten met z'n allen voorkomen
dat de projecten elkaar beconcurre
ren en onmisbare subsidies afsnoe
pen. Er moet daarom een goed af
gestemd subsidieregeling worden
opgezet." En waar mogelijk moet
nauwer worden samengewerkt.
„Want we -moeten niet allemaal
opnieuw het wiel willen uitvin
den." Naast Bio Base Europe is in
het werkgebied van de Euregio
Scheldemond ook het project
Greenbridge in Oostende in ont
wikkeling.
In een brief aan de Tweede Ka
mer-commissie Economische Za
ken, Landbouw en Innovatie en
de Vlaamse tegenhanger voor Eco
nomie wijst de Scheldemondraad
op de noodzaak van een betere
Vlaams-Nederlandse samenwer
king en afstemming van alle pro
jecten op het gebied van duurza
me energie en de bio-gebaseerde
economie. Alleen dan kunnen
Vlaanderen en Nederland op Euro
pees en mondiaal niveau een lei
dende positie in de bio-economie
innemen. De Kamercommissies
zijn uitgenodigd voor een werkbe
zoek.
door Rob Paardekam
Stoomgemaal Oosterschel-
de bij Poortvliet bestaat
honderd jaar. Dat is reden
voor een feestje vindt eige
naar Kees Slager. „Zeker als je be
denkt dat de schoorsteen in het
verleden bijna is gesloopt. 1\vee
keer was het kantje boord."
Senator, schrijver en journalist
Kees Slager, onder meer bekend
van zijn boeken Landarbeiders en
De Ramp, is sinds 2003 de trotse
bezitter van het stoomgemaal en
de machinistenwoning aan de
Schelphoekseweg. Hij kocht het in
dat jaar van een Belg, die er op z'n
zachtst gezegd weinig aan had ge
daan.
De in Scherpenisse geboren Slager
zag het verval met lede ogen aan.
Hij wist het gemaal de status van
rijksmonument te bezorgen en be
gon meteen met een grootscheep
se renovatie. Met het herstellen
van de 25 meter hoge schoorsteen
werd dit huzarenstukje drie jaar ge
leden voltooid.
Dat de schoorsteen er überhaupt
nog staat, mag een klein wonder
worden genoemd. Bij veel oude
stoomgemalen zijn ze al lang ver
dwenen. Het feit dat de schoor
steen in het water is gebouwd,
maakt hem nog uitzonderlijker.
Volgens Slager is het de enige in
ons land. Tijdens de restauratie
Uit het oorlógsdagboek van Jaap
Komejan, 20 oktober 1944: Het
voornemen om uit te varen om
nïens en dier te redden, valt in het
water. De boot die was vastgelegd
bij de molen in Domburg, blijkt
verdwenen. Twee koeien, die even
verderop op stal waren gezet,
staan ook daar al in het water. Eén
wordt op de Wielewaal in het hon
denkennel gezet. Tegen de avond
blijkt de boot weer terugbezorgd.
OUD-VOSSEMEER
MIDDELBURG
Daniël Wayenberg speelt vrijdag
om 20.15 uur in De Vossenkuil in
Oud-Vossenmeer. De 8o-jarige
pianist/componist debuteerde in
1953 in de Carnegie Hall in New
York en maakte sindsdien veel suc
cesvolle tournees. Behalve klassie
ke muziek en jazz speelt hij veel ei
gentijdse Franse muziek. Hij wordt
gezien als een van de grootste Ne
derlandse pianisten.
Poppentheater Parabel in Middel
burg speelt vandaag de voorstel
ling De wolf en de kip. Dit hand
poppenspel is geïnspireerd op de
kinderboeken van Max Velthuijs.
Het gaat over een wolf die een kip
probeert op te eten. De voorstel
ling in het huiskamertheater He
rengracht 64 in Middelburg begint
om 14.30 uur. Reserveren kan op te
lefoonnummer. 0118-552566.
ELLEWOUTSDIJK
GOES - Met argwaan en afgrijzen,
maar altijd nieuwsgierig duiken be
zoekers en patiënten het stuk dik
ke darm in dat op de eerste etage
van het Goese Admiraal de Ruyter
Ziekenhuis is opgericht. Een be
hoorlijk ziek stuk dikke darm, ove
rigens: grote poliepen, roodontsto-
ken bulten van Colitis ulcerosa, ga
ten van darmuitstulpingen en aan
tastingen door Crohn zijn in de
kunststof darm verbeeld. In het
halfduister van de onverlichte
darm proberen bezoekers de uitleg
bij de ziekteverschijnselen te le
zen. Een endoscopenlampje zou
handig zijn. De rondreizende expo
sitie is nog tot eind deze week te
bezoeken. foto Ruben Oreel
Bekijk de video op www.pzc.nl
Uitgaan in de eigen regio?
Kijk voor de uitagenda op
www.pzc.nl/uit
STUUR UW TIPS NAAR redactie@pzc.nl
Stichting Natuurmonumenten
krijgt 150.000 euro Europese subsi
die voor de restauratie van Fort El-
lewoutsdijk. Het fort brokkelt op
sommige plekken af en is niet
meer volledig veilig voor bezoe
kers. Natuurmonumenten, eige
naar van het fort, kreeg in maart al
520.000 euro toegewezen van de Fe
deratie Instandhouding Monumen
ten. In zijn geheel is het herstel
werk geraamd op 850.000 euro. Na
tuurmonumenten wil het fort toe
ristisch aantrekkelijker maken. Het
gaat begin volgend jaar weer open.
Toen Kees Slager in 2003 eige
naar werd van het stoomge
maal in Poortvliet had hij
plannen om een boek te schrijven
over polderbemaling op Tholen.
Nu moet hij constateren dat het er
niet van gekomen is. „Ik ben druk
geweest met andere zaken", stelt
hij. „Bovendien twijfel ik of er wel
genoeg te vertellen valt voor een
heel boek. Op dit moment ben ik
er in elk geval niet mee bezig."
Slager dook wel de archieven in
om de geschiedenis van zijn eigen
stoomgemaal in beeld te brengen.
Dat resulteerde in vier kantjes
tekst. Het begon allemaal in 1894,
toen er door een stormvloed een
gat in de dijk ontstond. De Nieuw
Strijenpolder kwam onder water
te staan. Het duurde lang voor de
polder weer droog was, omdat al
het water via een zogeheten suatie-
sluis op de Oosterschelde werd ge
loosd. Een stoomgemaal had uit
komst kunnen bieden. In een rap
port uit 1895 werd dan ook de
bouw van drie stoomgemalen be
pleit, in Oud-Vossemeer, Tholen
en Poortvliet. Ze kwamen er alle
maal. In Poortvliet legde de vrouw
van dijkgraaf Van Gorsel op 26 juli
„1910 de eerste steen voor stoomge
maal Oosterschelde.
In 1951, het gemaal werd toen al
elektrisch aangedreven, werd de
schoorsteen in erfpacht gegeven
aan het Loodswezen dat er een lan
taarn in aanbracht, als lichtbaken
voor de scheepvaart. Het was de
redding van de schoorsteen, die an
ders zou zijn gesloopt. In 1986
werd het licht gedoofd, waarna
het waterschap de pijp alsnog wil
de afbreken.
De Bond Heemschut wist de
sloop van het stukje industrieel erf
goed te voorkomen.
Kees Slager staat in het topje van de
Het gemaal in Poortvliet werd gebouwd in 1910. foto Willem Moeras
