langs Antwerpse
spectrum 2
ÉR I
Zaterdag 16 oktober 2010
Ter hoogte van Sint Andries en het Zuid
wordt gekozen voor een grote open ruimte.
De Kaaien moeten dok worden omgevormd
tot een aantrekkelijke wandelpromenade.
WBÊHÊBÊSÊ
De Scheldekaaien in Antwerpen ondergaan de komende tien jaar
stapsgewijs een complete metamorfose. Nu liggen ze er nog trooste
loos bij en doen voornamelijk dienst als (gratis) parkeerterrein.
Het stadsbestuur heeft samen met het Vlaams Gewest echter ambiti
euze plannen gemaakt om de stad via de kades weer harmonieus te
verbinden met de stroom. Maar het voornaamste doei is, om Ant
werpen beter te beschermen tegen het wassende water.
door Harold de Puysseleijr
Honderd jaar geleden waren de
kaaien het kloppend hart van
de economische ontwikkeling
van Antwerpen.
De 'Kongoboten' met sinaasappels en sche
pen met andere lading meerden er aan en
af op de rede.
Hun bemanningen zorgden voor leven in
de brouwerij en welvaart bij de midden
stand. Aan de Kaaien ligt de oorsprong
van Antwerpen als wereld (haven) stad.
Sinds de geleidelijke verhuizing van de ha
venactiviteiten in het begin van de vorige
eeuw naar het noorden van de stad liggen
ze er echter haveloos en verlaten bij.
De kades en de oude dokken zijn een nie
mandsland geworden. Incidenteel doen ze
nog dienst als aanlegplaats; voor de impo
sante zeilschepen die meedoen aan de Tall
Ships Race, en voor de al even indrukwek
kende drijvende flatgebouwen van de Crui
se Terminal.
De herinrichting van de Scheldekaaien is
op de eerste plaats ingegeven door de vei
ligheid. De kaaien doen namelijk ook
dienst als waterkering.
Hoewel Antwerpen haar ontwikkeling te
danken heeft aan de Schelde, vormt de ge-
tijdenrivier soms ook een bedreiging. In
uitzonderlijke omstandigheden kan spring
tij ontstaan, met een reëel gevaar voor
overstroming.
Zo'n dertig jaar geleden zijn daar al maatre
gelen voor bedacht in het kader van het
Sigmaplan van het Vlaams Gewest. Toen
werd de waterkeringsmuur gebouwd.
Het geactualiseerde Sigmaplan is er onder
andere op gericht de kaaien verder te ver
hogen en versterken om toekomstig over
stromingsrisico te beperken.
Door de stijging van de zeewaterspiegel,
de verdieping van de Schelde en de toene
mende verstening van het landschap krijgt
Antwerpen in de toekomst namelijk nog
meer (regen)water te verstouwen.
Nieuwe maatregelen moeten de stad daar
tegen beschermen. Daarom worden de
kaaien bijna een meter opgehoogd. De ver
hoging van de huidige waterkeringsmuur
zou de stad volledig van het water afsnij
den en dat is niet de bedoeling.
Zodoende is er volgens Philippe Teughels
van de stad Antwerpen voor gekozen om
ter hoogte van het cultureel-historische
hart van de stad (Steenplein, Loodswezen)
te werken met mobiele keringen; in de
grond verzonken muren die alleen naar bo
ven worden gezet als dat nodig is.
Teughels is namens de stad Antwerpen
programmaleider van het project Schelde
kaaien.
Hij zegt dat het stadsbestuur van meet af
aan nauw samenwerkt met het. Vlaams Ge
west om de Scheldeoevers aantrekkelijker
te maken en beter te laten aansluiten bij
de achterliggende stadswijken. In de toe
komst moeten ze uitgroeien tot een popu
laire wandelboulevard en een toeristische
trekpleister van formaat, waar in sommige
gedeelten allerlei bruisende activiteiten
kunnen plaatsvinden. Van een tijdelijk
strand in de zomer, tot een ijsbaan in de
winter.
Zo moet de band tussen de stad en de
Schelde weer worden hersteld.
De rasechte Antwerpenaar met ge
voel voor taal heeft er al een
nieuw werkwoord voor bedacht;
hij gaat straks 'kaaieren' langs de Schelde.
Bij archeologisch vooronderzoek aan de
Sint Michielskaai zijn eerder dit jaar restan
ten gevonden van het bastion dat daar be
gin 1600 werd gebouwd na een aanval tij
dens de Tachtigjarige Oorlog.
Geprobeerd wordt die overblijfselen te in
tegreren in de ondergrondse parkeergarage
(1000 plaatsen) die op deze locatie is ge
pland. Verder naar het noorden komt nog
een tweede ondergrondse parking, die
plaats biedt aan ruim 600 auto's, waarmee
het totaal aantal parkeerplaatsen dat nu op
de kaaien beschikbaar is vrijwel volledig
wordt gecompenseerd.
De kaaien strekken zich uit over 7 kilometer langs de Schelde
jtpjlll
