121 noodlijdende dierentuinen
Burgers' Zoo
Dierenpark Emmen heeft het zwaar en ook Artis en Blijdorp kampen met financiële zorgen. Het zijn
incidenten zeggen betrokkenen. „Dieren kijken is van alle tijden."
vandaag
uitgelicht
Fokprogramma's
zaterdag 16 oktober 2010
door Niek Opten
Dierenpark Em
men was lange
tijd hét voorbeeld
van een vooruit
strevende dieren
tuin. Geen dieren
per soort in aparte hokken, maar
zo veel mogelijk bij elkaar op wei
den, ingedeeld naar het continent
waar ze oorspronkelijk voorko
men. Later kwamen daar trekpleis
ters als de vlindertuin bij.
Modern en vernieuwend wil Em
men, dat bezoekers uit het hele
land trekt, nog steeds zijn. Vastge
groeid op de huidige plek moet
over vijfjaar naast het stadscen
trum een compleet nieuwe dieren
tuin zijn verrezen. Kosten: meer
dan 180 miljoen euro.
Uitgerekend in het jaar dat Dieren
park Emmen zijn 75-jarig bestaan
viert, dreigt het op een faillisse
ment af te stevenen. Vorig jaar
werd een verlies geleden van 3 mil
joen euro, dit jaar oplopend tot 5
miljoen. Het park moet fors reorga
niseren en saneren, bleek deze
week uit onderzoek door een ex
tern bureau. Het park is volgens
de onderzoekers onvoldoende met
zijn tijd meegegaan. Exploitant
Libéma van onder meer Safaripark
Beekse Bergen in Hilvarenbeek
heeft interesse in Dierenpark Em
men. De directie van Libéma zegt
deze week kort contact te hebben
gehad met de dierentuin.
„Emmen is een verhaal apart",
zegt directeur Marielle van Agge-
len van de Nederlandse Vereni
ging van Dierentuinen (NVD). Er
is veel energie in de nieuwbouw
gaan zitten, waardoor er te weinig
aandacht voor de huidige tuin is.
Door de economische crisis is de
afstand vanaf de Randstad naar
Emmen ook groter geworden, op
pert ze.
Het gaat juist goed met de sector,
benadrukt Van Aggelen. Dat geldt
in ieder geval voor de leden van
de NVD, de vijftien grootste zoo's.
„We dachten vorig jaar flink min
der bezoekers te trekken vanwege
de economische crisis. De daling
was slechts 1 procent."
De totale bezoekersaantallen van
de NVD-leden schommelen al lan
ge tijd tussen jaarlijks de 10 en 11
miljoen. Een dalende of stijgende
trend is niet waarneembaar, en dat
geldt ook voor de meeste dieren
tuinen afzonderlijk.
Niet een crisis maar het weer blijft
nog steeds het meest bepalend
hoe succesvol een jaar wordt voor
de dierentuinen. De koude winter
en de eerst hete en daarna natte
zomer hebben bezoekers wegge
houden. Maar als de komende we
ken tijdens de herfstvakantie het
zonnetje lekker schijnt, dan kan al
les weer anders worden.
Emmen is niet de enige dierentuin
die kampt met financiële zorgen.
Diergaarde Blijdorp in Rotterdam
en Artis in Amsterdam ontvangen
nu nog aanzienlijke gemeentelijke
subsidies. Die worden de komen
de jaren fors gekort. Blijdorp
wordt het hardst getroffen. Als de
gemeenteraad volgende maand ak
koord gaat wordt in vijfjaar tijd de
gemeentelijke bijdrage terugge
bracht van 4,5 miljoen, 20 procent
van de huidige begroting, tot
800.000 euro op jaarbasis.
„Dat betekent voor ons de dood
steek", zegt woordvoerder Jan
Klapwijk. Hij kan zich niet voor
stellen dat de Rotterdamse politiek
instemt met dit plan. „We hebben
de laatste tijd al veel bezuinigin
gen doorgevoerd. We zijn een ge
zond bedrijf, zijn de tweede dagat
tractie van het land en draaien een
goed jaar. Op de lange termijn zou
den we misschien op eigen benen
kunnen staan, maar wat hier staat
is mede gebaseerd op de jaarlijkse
subsidie van de gemeente." Boven
dien leveren de dierentuinen in
Amsterdam en Rotterdam tegen
prestaties, zoals educatieve pro
gramma's voor scholen en speciale
kortingsacties.
Nederland telt in totaal ruim vijf
tig dierentuinen. De grote vier (Ar
tis, Blijdorp, Burgers' en Emmen)
trekken jaarlijks afzonderlijk meer
dan 1 miljoen bezoekers.
Dierenrijk in Nuenen steekt daar
met 180.000 bezoekers in 2009
schril bij af Het onderscheidt zich
van anderen door zich te richten
op gezinnen met jonge kinderen.
Dierentuinen verzorgen fokprogram
ma's voor bedreigde diersoorten.
Toch doorstaan ook die niet de
toets der kritiek van voorvechters
van dierenrechten. Bekijk het op
zie: Uitgelicht op onze website
Onder het motto 'Lekker beesten
tussen de dieren' is er op veel plek
ken langs de looproutes vermaak
met een educatieve inslag voor de
kleintjes. Dierenrijk is net als sa
faripark Beekse Bergen onderdeel
van Libéma. Toch zou Dierenrijk
ook zonder grote investeerder kun
nen bestaan, denkt woordvoerder
Maurice Nieuwland.
„Maar het gaat om grote bedragen.
We doen het goed, maar je moet
blijven investeren. Ons streven is
elke twee jaar iets toe te voegen.
Nieuwe dieren hebben de grootste
aantrekkingskracht, maar een an
dere route of een nieuwe speel
plaats is ook goed."
Een dierentuin die niet investeert,
redt het niet. „Dat mensen hier na
afloop tevreden vertrekken, is niet
genoeg. Ze willen steeds iets
nieuws. Daarom heeft Emmen het
nu ook moeilijk. Het idee dat over
een jaar of vijf de nieuwe dieren
tuin klaar is, is niet voldoende."
De zorgen in Emmen, Amsterdam
en Rotterdam ten spijt, de toe
komst ziet er rooskleurig uit voor
de dierentuinen in ons land, zeg
gen betrokkenen. „In de top-10
van dagattracties staan zeven die
rentuinen", zegt Van Aggelen.
„Dieren kijken is van alle tijden",
vult Nieuwland aan.
Aan de
bedelstaf
Van de vier grootste die
rentuinen in ons land is
Burgers' Zoo in Arnhem
de enige zonder finan
ciële zorgen. „Een die
rentuin moet je runnen
als elk ander bedrijf."
T a, Henny Klaasse uit Epe is
I wel eens in Dierenpark Em-
I men geweest, vijftien jaar gele-
I den. „Een heel mooi park,
staat ook goed bekend. Maar
het is wel anderhalf uur rijden,"
zegt ze.
Dan is Burgers' Zoo een stuk dich
terbij, vertelt Klaasse aan de rand
van de grote speeltuin, terwijl ze
haar kleindochter nog een stuk
krentenbol geeft. „We hebben in
Epe ook een dierentuin. Die is
heel verzorgd, maar niet groot. En
je betaalt er wel 13 euro entree.
Dan gaan we liever hier naar toe."
Het is op deze grijze doordeweek
se dag rustig in de Arnhemse die
rentuin. Komende week, de herfst
vakantie, krioelt het hier van de
mensen, hoopt directeur Alex van
Hooff
In tegenstelling tot zijn collega's in
Emmen, Amsterdam en Rotter
dam hoeft hij zich geen zorgen te
maken over financiële tekorten.
Van Hooffis de vierde generatie
die aan het roer staat bij Burgers'.
„We zijn een van de weinige fami
liebedrijven in de dierentuinwe
reld. Dat kan nadelen hebben, bij
voorbeeld rond de opvolging,
maar bij ons heeft het vooral voor
delen."
