Antilliaanse
eilanden op
eigen benen
spectrum 6
Zaterdag 9 oktober 2010
Vijfentwintig jaar na de 'status aparte' van Aruba wordt Curasao
morgen (zondag) een eigen land binnen het Koninkrijk, net als Sint
Maarten. Maar vlak voor het verstrijken van de deadline heeft de
bevolking op de Caribische eilanden ernstige twijfels over de
toekomst. „Welkom in de eerste Nederlandse bananenrepuliek."
door FBoor Ligtvoet
Het is druk in het kantoortje
van Errol Pantophlet in Sint
Maartens hoofdstad Philips-
burg. De airconditioning
blaast hard. Toch is het er
benauwd. De werkruimte van de immigra
tiemedewerker is niet berekend op de tien
buitenlanders die gespannen wachten op
een werkvergunning. Het zijn met name
Dominicanen en Jamaicanen. Zij zijn geko
men om de klusjes aan te pakken waar een
Antilliaan 'zijn neus voor ophaalt', zegt
Pantophlet.
Zijn kantoortje ligt aan Back Street waar
de lokale, hoofdzakelijk zwarte bevolking
winkelt en luncht. De geur van zojuist
klaargemaakte hapjes vermengt zich met
de tropisch warme buitenlucht. Dit Neder
landse deel van Sint Maarten - de rest is
Frans - bestrijkt nog geen 35 vierkante kilo
meter. Met ruim 40.000 inwoners is het
niet meer dan een flink Nederlands dorp.
Toch staat het eilandje met groene heuvels
en zoutmeren op het punt een land te wor
den. Op papier dan. Want wat er precies
gebeurt, weet niemand.
„Ik houd mijn hart vast", zegt Pantophlet
terwijl hij bezorgd over zijn gemillimeter
de, zwartzilveren haar strijkt. „Welke wet
ten gaan hier gelden? Niemand die het mij
kan vertellen." Meerzaken blijken nog
niet geregeld. Zo weet geen van de bewo
ners met welke nationale munteenheid hij
straks moet betalen.
Na ruim vijftig jaar houden de Nederland
se Antillen op te bestaan. Het land bestaat
uit vijf tropische eilanden. Het Nederland
se Koninkrijk is morgen in één klap twee
nieuwe landen rijker: Sint Maarten en
Curasao. Die twee eilanden moeten
voortaan hun eigen broek ophouden. De
andere drie - Bonaire, Sint Eustatius en Sa
ba - komen direct onder Nederlands be
wind te vallen.
Sint Maarten wordt geregeerd door par
tijen waarover hardnekkige corruptieverha-
len de ronde doen. In de lokale krant is te
lezen hoe politici afgelopen maand tijdens
de verkiezingen stemmen kochten: een
stem in ruil voor een BlackBerry of een lap
top. Op straat klinkt gesmoes en gelach.
„Zo gaat het hier nu eenmaal", zegt men.
Ook Pantophlet kijkt er niet van op: „Bij
vorige verkiezingen konden kiezers een
koelkast krijgen."
De politie do,et geen onderzoek naar de
verkiezingsfraude, erkent oud-rechercheur
en woordvoerder Ricardo Henson. Op de
vraag of dat niet raar is, blijft het even stil.
„Laat ik het zo zeggen. Deze verkiezingen
zijn verlopen net als alle andere verkiezin
gen hier."
De politie op Sint Maarten heeft de han
den vol aan de golf van criminaliteit die
het eiland overspoelt. De gewapende over
vallen en diefstallen zijn het gesprek van
de dag. „Maar we zijn zwaar onderbezet."
Nu de Antillen uit elkaar vallen, kan de po
litie ook niet zomaar de hulp van de colle
ga's op Curasao inroepen. Noodgedwon
gen laat ze vrijwilligers patrouilleren in de
meest getroffen woonwijken.
Voor de 17-jarige Ash win komt dat te laat.
„Hier", zegt hij wijzend op zijn voorhoofd,
„hier voelde ik de loop." Hij slaapt slecht
sinds de gewapende overval op zijn wo
ning op klaarlichte dag, begin september.
Met horten en stoten komt het verhaal
naar buiten. De dief hield hem onder
schot en dwong hem op de grond te gaan
liggen. Toen de dief vervolgens op zoek
ging naar waardevolle spullen in het huis,
wist Ashwin te ontsnappen. Sinds die dag
laat zijn moeder Donella hem niet meer al
leen thuis en neemt hem mee naar haar
werk. Terwijl zij de administratie doet op
een lagere school, doodt Ashwin zijn tijd
achter een computer. „Hij hoort op school
te zitten", zegt zijn moeder. Ashwin heeft
zijn vmbo afgerond en wil naar de havo.
„Maar het schoolhoofd ligt dwars. Weet je
wat me nu zo kwaad maakt? Als die man
hem had laten doorleren, had Ashwin dit
niet meegemaakt."
Rueben Thompson wordt er cynisch van.
„Deze week werd de zesde moord van het
jaar gepleegd. Maar we mogen nog van ge
luk spreken. Twee jaar geleden stond de
teller rond deze tijd al op acht." Er zijn pro
blemen te over op het eiland, weet hij. Als
milieudeskundige van een onafhankelijke
natuurorganisatie maakt hij zich druk over
hoe het eiland wordt volgebouwd. „Geen
stukje natuur is hier beschermd."
Terwijl de bestuurders denken meer geld
te verdienen met de bouw van panden en
een nieuwe ringweg, zien ze volgens hem
niet in dat ze zijn geliefde eiland 'naar de
knoppen' helpen. De aanleg van de weg,
die ten koste gaat van het zoutmeer, waar
veel vogels overwinteren, zal de afwate
ring van het eiland verslechteren, voor
spelt hij. Het regenwater uit de heuvels
kan nu al vaak niet goed wegstromen.
Thompson werd vorig jaar nog met de
dood bedreigd toen hij werkmannen van
de ringweg naar hun vergunning vroeg:
„Dus welkom in de eerste Nederlandse ba
nanenrepubliek."
Er zijn ook Sint Maartenaren die juist nieu
we kansen zien nu het eiland een eigen
land wordt. Eindelijk zijn ze af van de An
tilliaanse regering op Curacao, die wel het
belastinggeld van de Sint Maartenaren in
de, maar te weinig investeerde in het ei
land, aldus Basil Richardson, directeur van
de ijsfabriek.
„Alleen Curasao ging er op vooruit. Sint
The Simpson Bay in Philipsburg op Sint Maarten, een favoriet plekje voor
een vakantiefoto.
De markt aan de Sha Caprileskade in Willemstad.
Uitzicht op Willemstad, de hoofdstad van Curasao. foto's Lex van Lieshout
De 17-jarige Ashwin, hier met zijn moeder Donella, werd het slachtoffer van
een gewapende overval op hun woning.
