Iedereen heeft een mening over
spectrum 8
Maandag begint het proces tegen Geert Wilders. Hij wordt beschuldigd van
groepsbelediging en het aanzetten tot haat en discriminatie. De PW-leider
vindt dat de vrijheid van meningsuiting in het geding is.
'Onder geen beding
wijken voor censuur
en intimidatie'
Zaterdag 2 oktober 2010
de vrije mening
door Dick Hofland
Dominee Gremdaat neemt op
Youtube geen blad voor de
mond. 'Houd Nederland ge
zond en beledig waar je
maar beledigen kunt', zegt
het alter ego van Paul Haenen. Mensen die
daar moeilijk over doen, noemt hij 'hypo
criete klootzakken, tuig van de richel'.
Hij neemt het op voor mensen als wijlen
Pim Fortuyn en Theo van Gogh, die hij
schaart onder de bevlogenen en die vol
gens hem allesbehalve een gevaar voor de
samenleving waren. 'Maar de gekwetsten,
daar gaat de maatschappij aan kapot'. Ge
vraagd of hij daar nog steeds zo over
denkt, zegt Haenen: „Er moet in de maat
schappij grote ruimte zijn om je eigen me
ning te verkondigen. Ook als die mening
kwetsend op anderen overkomt."
Haenens dominee hoort bij een grote
groep, veelal cabaretiers, cartoonisten en
kunstenaars, die vreest dat de vrijheid van
meningsuiting gevaar loopt. Ze vinden dat
ze alles moeten kunnen zeggen of schrij
ven zonder het risico te lopen te worden
bedreigd of opgepakt. In hun ogen is de
sfeer in Nederland de afgelopen jaren der
mate veranderd, dat dit niet meer vanzelf
sprekend is. Ongeacht iemands politieke
voorkeur.
Cartoonist Gregorius Nekschot werd twee
jaar geleden door tien agenten van zijn
bed gelicht. Het Meldpunt Discriminatie
Internet, een project van de antidiscrimina
tiestichting Magenta, had drie jaar daar
voor aangifte tegen hem gedaan vanwege
enkele van zijn tekeningen, die beledigend
zouden zijn voor moslims. Vorige week,
dus pas na vijfjaar, besloot het Openbaar
Ministerie van vervolging af te zien.
Nekschot publiceert voornamelijk op inter
net en houdt zijn werkelijke naam geheim
uit angst voor bedreigingen. „In Nederland
bestaat mijns inziens geen vrijheid van me
ningsuiting meer", zegt hij. „Dat is een
pijnlijke constatering. Ondanks een satiri
sche traditie van ruim zevenhonderd jaar,
is ons land dankzij antidiscriminatiewetge
ving verworden tot een speelplaats voor
godsdienstwaanzinnigen en antidemocra
ten. De vrijheid van meningsuiting is welis
waar vastgelegd in de grondwet, maar die
antidiscriminatiewetgeving maakt het mo
gelijk een deelnemer aan het maatschappe
lijk debat te arresteren, voor de rechter te
slepen en op de koop toe staatscensuur toe
te passen."
In het geval van de cartoonist is dat ge
beurd „na klachten van één fundamenta
list", zegt Nekschot. Zeker zo kwalijk vindt
hij het dat 'gekozen volksvertegenwoordi
ger Geert Wilders' zich voor een vergelijk
bare klacht voor de rechter moet verant
woorden.
Maandag, 4 oktober, begint het proces te
gen Wilders. Daar gaat het nadrukkelijk
over de vraag hoe ver de vrijheid van me
ningsuiting reikt. De PW-leider wordt be
schuldigd van het aanzetten tot haat en dis
criminatie. Tijdens de regiezitting eerder
dit jaar vertelde Wilders in de rechtszaal te
hopen dat de vrijheid van meningsuiting
zal zegevieren.
„Ik wijd mijn leven aan het verdedigen
van deze vrijheid", zei Wilders. „Ik weet
dat de woorden die ik gebruik soms hard
zijn, maar ze zijn nooit onbesuisd. Ik ben
er niet op uit mensen te kwetsen. Ik heb
niets tegen moslims, maar wel tegen de is
lam, omdat de islam haaks staat op vrij
heid."
Politici branden zich op dit moment liever
niet aan de zaak. „Processen waarin je in
politiek vaarwater komt, zijn altijd tricky",
zegt Arie Slob, fractievoorzitter van de
Christenunie. „Wij gaan dus niet op de
stoel van de rechter zitten. We moeten er-
op vertrouwen dat er te zijner tijd een wijs
oordeel uitkomt. Je zou bijna zeggen: een
salomonsoordeel."
Egbert Dommering, emeritus hoogleraar
informatierecht, stelt dat Wilders er alles
aan gelegen is het proces over de vrijheid
van meningsuiting te laten gaan in plaats
van over het uitsluiten en discrimineren
van moslims. „Het Europees Hof voor de
Rechten van de Mens heeft al enkele Fran
se politici veroordeeld in zaken waar, net
als nu bij Wilders, werd aangevoerd dat
het om de vrijheid van meningsuiting
ging. Zo heeft het Hof Jean-Marie Le Pen
veroordeeld omdat hij de Fransen opzette
tegen de moslims. Vrij vertaald zei Le Pen
dat de Fransen hun gevoel van veiligheid
pas zullen terugkrijgen en dat hun onge
rustheid zal verdwijnen als het aantal mos
lims zal afnemen, of wanneer de moslims
geheel uit Frankrijk zullen verdwijnen.
Wilders zegt niet veel anders dan Le Pen."
Natuurlijk mag je zeggen en schrijven wat
je wilt, mag je uitkomen voor je mening,
vindt Dommering. „Dat is een grondrecht.
Maar die vrijheid houdt op waar sprake is
van opzettelijk beledigen, smaad en het op
roepen tot uitsluiting van mensen of groe
pen, bijvoorbeeld door ze bij voorbaat
zwart te maken."
Hij doelt niet op mensen die zich lichtge
raakt voelen en meteen de wet erbij willen
