wmmió
Verdwijnziekte
Met Noorse sokken en
Origami voor profs
Zaterdag 2 oktober 2010
wonen@wegener.nl
024-3650509
7s
De honingbij
sterft uit.
De Verenigde Naties riepen 2010 uit tot het Jaar
van Biodiversiteit. Regeringen worden opgeroe
pen een halt toe te roepen aan het aftakelen van
ecosystemen en de schade vóór 2020 zo veel mogelijk te
herstellen. Tja, als ik moet afgaan op mijn eigen ervaring,
dan leeft het thema Biodiversiteit niet zo. Ik krijg tenmin
ste vooral mailtjes die eindigen met de vraag 'hoe kan ik
dit insect bestrijden?' Misschien denkt de tuinier dat het
bij biodiversiteit eerder draait om ijsberen en walvissen
dan om bladluizen en oorwurmen. Hoe minder insecten,
hoe beter, wat hem betreft. Toch zijn insecten voor de
tuin van levensbelang. Fruitbomen moeten door insecten
worden bevrucht, net als de meeste planten. Als er geen
insecten meer waren, zouden veel planten snel verdwij
nen. 'Als de honingbij uitsterft, Volgt de mensheid vier
jaar later' is een veelgebruikt citaat van Einstein. Ik betwij
fel of hij verstand had van bijen, maar het is een feit dat
we voor een groot deel van ons voedsel van bijen afhan
kelijk zijn.
Het gaat niet goed met de honingbij. Er is sprake van een
nieuwe ziekte, de verdwijnziekte. Bijen worden
niet ziek, maar verdwijnen in het niets, lijkt het.
Bijenkasten zijn opeens leeg. Er zijn steeds ster
kere aanwijzingen dat die verdwijnziekte iets te
maken heeft met een nieuwe groep van bestrij
dingsmiddelen: de neonicotinoiden, systemische
bestrijdingsmiddelen. Dat wil zeggen dat ze door
planten worden opgenomen en op die manier te
rechtkomen in dieren die van die plant eten. Of
er honing halen. Het lijkt erop dat het oriëntatie
vermogen van bijen door de neonicotinoiden
wordt aangetast, waardoor ze hun bijenkast niet
meer kunnen terugvinden. Ze verdwalen en
gaan dood. Door verontruste wetenschappers en
bijenhouders is er bij het ministerie van Land
bouw al vaak aan de bel getrokken, maar minis
ter Verburg toont zich niet slagvaardig. In plaats
van neonicitinoiden te verbieden, heeft ze de toe
lating zelfs verruimd. Sinds juni mogen deze
pesticiden ook op voetbalvelden en golfbanen
worden gebruikt. Nu zal er binnenkort een nieu
we minister zijn, maar ik geloof niet dat de be
oogde coalitie en hun gedoger de biodiversiteit
hoog in het vaandel hebben staan.
Als de honingbij uitsterft, volgen wij dan na vier
jaar? In China zijn er al streken waar de bij weg
is, toch kweken ze er appels en peren. Ieder voor
jaar staan daar tienduizenden arbeiders op een
trapje om de bloesem van de fruitbomen met
een kwastje te bestuiven. Een arbeider verdient
er ongeveer evenveel als een honingbij, dus daar
kun je het zo aanpakken. Bij ons worden de ap
pels op die manier erg duur, maar och, je kunt
ook zonder fruit. Ongeveer een derde deel van
ons voedsel is afhankelijk van bestuiving door
bijen. Het eten zal dus duur worden als de bij verdwijnt,
maar wij overleven het wel. In ieder geval de rijken on
der ons.
Wie de Finse ontwerper Oiva
Toikko, over wie we vorige week
een verhaal in deze bijlage brach
ten, de 'koning van de glasgebla
zen vogels' noemt, zou de Austra
lische Anna-Wili Highfield de ti
tel 'koningin van de papieren vo
gels' mogen geven.
Ontwerper/kunstenares High-
field, die in Sydney werkt en
woont, is gespecialiseerd in het
maken van dierensculpturen ge
maakt van papier en koperbuis.
Ze gebruikt daarvoor katoenpa
pier, dat ze schildert, scheurt en
vervolgens weer aan elkaar naait,
om zodoende de vogelfiguren te
maken. De koperbuis biedt ste
vigheid aan het ontwerp. Overi
gens maakt Highfield niet alleen
vogelbeelden, maar ook sculptu
ren van paardenhoofden.
Prijzen variëren van 500 tot
7.000 Australische dollar, circa
350 tot 5.000 euro. Meer info:
http://snipurl.com/16q7fd
Emigreren is een ingrijpende
keuze. Familie, werk, cultuur:
de emigrant laat veel achter.
Maar hij verwacht in zijn
nieuwe land ook veel terug
te krijgen, bijvoorbeeld het
huis van zijn dromen.
NOORWEGEN
door Jan van Mullem
Zijn de Noorse trui en sokken al uit de
kast en brandt de houtkachel?
Renée Burema: „Nou, het wordt
hier al echt herfst. Frisser. Dus ja:
de houtkachel brandt! Heerlijk."
Ik stel het me zo voor: houten huis,
veranda ervoor, uitzicht over fjorden,
grazende elanden in de verte...
is. Veel Noorse huizen zijn van
out, het onze is van steen. Naar
Noorse begrippen héél bijzonder.
Op het eiland Karmoy, waar wij
dicht bij de fjorden wonen, staan
meer stenen dan houten huizen.
In de jaren vijftig is hier een bak-
steenfabriek gekomen. Daar wer
den, met Nederlandse expertise,
stenen gebakken. Ook voor ons
huis, dat rond 1955 is gebouwd."
Geen Noor die het huis destijds wilde?
„Zeker wel. Veertien jaar geleden,
toen mijn man Martin hier een
mooie baan kreeg, was er veel ani
mo voor. In Noorwegen werkt de
verkoop echter anders. Niet: wie
het eerst komt, het eerst maalt.
De makelaar, die in Noorwegen
wél twee heren kan dienen, tipte
ons over dit huis - bij hem in por
tefeuille. Wij hebben gekeken en
een bod uitgebracht. De makelaar
wilde eerst meer geïnteresseerden
verzamelen, dan een kijkersronde
organiseren, vervolgens de belang
stelling peilen en tenslotte gegadig
den een bod laten uitbrengen. Tele
fonisch, onafhankelijk van elkaar."
Zoals wij ook in Nederland kennen
met biedingen per gesloten envelop.
„Exact. Maar in Noorwegen is dat
min of meer standaard. Enfin: wij
hadden een bod gedaan en wacht
ten in spanning af. Meestal volgt
een tweede ronde, waarbij je het
hoogste bod mag overbieden. De-
Steltmanstoel.
