Geheim juweeltje op de Balkan
i9 reizen
Europa telt steeds minder onbekende en
onbezochte plekjes. Toch blijven nog witte
vlekken over die het waard zijn te
bezoeken. Joost Brantjes vloog naar
Skopje en bezocht de voormalige
Joegoslavische Republiek Macedonië.
reizen@wegener.nl
024-3650360
Zaterdag 2 oktober 2010
Eerst maar eens wat feiten.
Macedonië, onafhankelijk
sinds 8 september 1991 is
landlocked, er is geen en
kele verbinding met zee.
Op e.en oppervlakte van 60 pro
cent van Nederland wonen iets
meer dan 2 miljoen mensen. Van
die bevolking is tweederde ortho
dox en eenderde moslim. In het
land staan zoveel moskeeën dat je
je nauwelijks in Europa waant.
Misschien is het ook daarom dat
Ohrid al in de Joegoslavische tijd
een toeristentrekker was. De char
mante badplaats, idyllisch gelegen
aan het Meer van Ohrid, beleeft te
genwoordig de tijden van weleer,
zij het dat vandaag de dag de mees
te toeristen uit omliggende Balkan-
landen komen.
Accommodatie is in Ohrid gemak
kelijk te vinden. Je staat nog geen
5 minuten in het centrum of je
wordt al aangesproken door vrou
wen in bloemetjesjurken die je
voor weinig geld een kamer aan
bieden. Als je van rust houdt,
neem dan een appartement in de
heuvels van de oude stad. De
meeste huizen daar hebben een
spectaculair uitzicht op het meer.
Wat Ohrid tot zo'n bijzondere bad
plaats maakt, is het grote aantal
Byzantijnse kerken. Alleen al de
ligging van de dertiende eeuwse
Sveti Jovan kerk, hoog boven het
meer, met prachtige vergezichten,
maakt de kerk tot iets wat je niet
mag missen. Bekijk ook de Sveti
Kliment i Pantelejmon. Deze nieu
we kerk is gebouwd op de over
blijfselen van Ohrids oudste kerk.
De mozaïeken van onder andere
een hakenkruis (een symbool van
de Indo-Ariërs) zijn uniek. Zeker
wanneer je bedenkt dat ze uit de
vierde eeuw stammen.
Aan de grens met Albanië, op
29 kilometer van Ohrid, ligt het
Sveti Naum klooster. Ook hier
staat de kerk, uit de zeventiende
eeuw, hoog boven het Meer van
Ohrid. Het complex is zowel over
land als per boot bereikbaar. Voor
al het laatste is een aanrader, om
dat je dan de omliggende bergen
prachtig kunt zien. In de buurt
van het klooster zijn stranden en
overal wordt gebarbecued. Eet de
lokale specialiteit kebapci, pittige
gehaktworstjes. Het lokale bier,
Skopsko Pivo, smaakt er prima bij.
Skopje, aan de rivier de Vardar ge
legen, is een op zich weinig specta
culaire hoofdstad. De architectoni
sche parels zijn vooral de gebou
wen in communistische stijl. Zo
lijkt het hoofdpostkantoor nog het
meest op een reusachtig insect en
is het Nationale Theater vooral
groot en wit. Op 26 juli 1963 ver
woestte een zware aardbeving
bijna de hele stad. De beving kost
te aan 1.000 mensen het leven en
120.000 werden dakloos. Tiental
len monumenten raakten zwaar
beschadigd, wat het beeld van de
stad voorgoed veranderde.
Wat je in Skopje niet mag missen,
is de wijk Suto Orizari, waar niet
minder dan 50.000 Roma wonen.
Gelegen tussen een kerkhof aan
de ene kant en een gevangenis aan
de andere kant, waan je je er in
India. In Sutka, zoals de wijk in de
volksmond heet, lijkt iedereen op
straat te leven en zeker tijdens de
SERVIE EN MONTENEGRO
Skopje
MACEDONIË
Ohrid •Wiep
GRIEKENLAND
Een man verkoopt op een markt in
Skopje een opgezette eekhoorn.
foto ANP/Marcel Antonisse
weekeinden is het aantal bruilof
ten en besnijdenissen niet te tel
len. Muzikanten begeleiden de
vrouwen die, van top tot teen op
gedirkt, op straat dansen. Ze zijn
allemaal naar de kapper geweest
en dragen broekpakken die je zelfs
in de tv-serie Dynasty niet zag.
Mensen vinden het prachtig als je
belangstelling toont en in een
mengelmoes van talen krijg je al
snel een drankje aangeboden. De
jongetjes die net besneden zijn,
worden in open auto's met Bel
gische, Duitse of Zwitserse kente
kenplaten door de wijk rondgere
den. Ze hebben een olijk, wit pak
aan en van hun gezicht valt de re
cente Verminking' niet af te lezen,
zo gelukkig zijn ze met alle aan
dacht.
Na Skopje gaan we naar het zuid
oosten van Macedonië. Daar ligt
Bitola op slechts 16 kilometer van
de Griekse grens. Al ten tijde van
het Ottomaanse Rijk, toen de stad
nog Manastir heette, vormde het
een belangrijk commercieel cen
trum. Bitola lijkt op een willekeuri
ge provinciestad in Turkije, alleen
al vanwege het feit dat hier de
grootste Turkse gemeenschap van
Macedonië woont. De stad telt
drie grote moskeeën, de Yeni of
nieuwe moskee (hoewel uit de zes
tiende eeuw), de Isak moskee en
de Yahdar-Kai moskee. Met hun
minaretten domineren ze het cen
trum van de stad. De oude bazaar
telt ruim zesduizend winkeltjes.
Het aanbod varieert van groente
en fruit tot Chinese scheermessen
en polyester onderbroeken.
Van Bitola kun je per trein of bus
naar Prilep reizen, een weinig in
spirerend stadje, maar wel een pri
ma uitvalsbasis om het Treskavec
klooster te bezoeken. Dat blijkt
geen sinecure. Het klooster ligt bo
venop de berg Zlato, niet ver van
Prilep. Na wat onderhandelen is
taxichauffeur Dragan bereid ons
zo dicht mogelijk bij het klooster
te brengen. Het landschap is
glooiend en in de velden werken
vrouwen met hoofddoek op de
tabaksplantages. Na een begraaf
plaats, rijdt Dragan nog een klein
stuk verder, maar wanneer het te
steil omhoog gaat, haalt hij zijn
schouders op en rijdt niet verder.
We stappen uit en onderhandelen
met Dragan voor hoeveel geld hij
bereid is op ons te wachten.
Afgezien van wat dorre bomen
valt er geen klooster te bekennen.
Dragan maakt duidelijk dat je of
het pad slingerend omhoog volgt,
of de bochten afsnijdt om de klim
sneller, in een half uurtje, maar
ook steiler te maken. Gezien de
laagstaande zon besluiten we dat
het volgen van het zandpad voor
bejaarden is en gaan door bosjes
en struiken naar boven. Na een
half uur vervloeken we Dragan,
kletsnat van het zweet. Maar tien
minuten later, zien we dan einde
lijk het klooster. Alleen hebben we
daar wel de hulp van de telelens
van de camera voor nodig. Na nog
een half uur ploeteren, staan we
Foto's van bovenaf: De Kliment kerk;
straatbeeld in Ohrid; op het Meer
van Ohrid. foto's Joost Brantjes
eindelijk oog in oog met de wereld
beroemde fresco's van de Sveti Bo-
gorodica kerk. Omdat de zon dan
al erg laag staat, vullen we snel on
ze waterflessen en draaien we om.
Dragan moet immers nog duide
lijk worden gemaakt dat hij geen
notie heeft van de werkelijke tijd
die nodig is om bij het Treskavec
klooster te komen.
Reageren?
redactie.reizen@wegener.nl
Macedonië is prima individueel
te bezoeken. Accommodatie
kan vaak ter plekke worden ge
boekt via de VVV of via particu
lieren die kamers verhuren. Het
duurt nooit lang voor je wordt
aangesproken door iemand die
een kamer aanbiedt.
Skopje ligt op 1.700 vliegkilo-
meters van Amsterdam.
In het seizoen vliegt Transavia
(www.transavia.com) van Schip
hol naar Skopje en Ohrid.
Verder is Skopje per vliegtuig be
reikbaar met tussenstops. Maat
schappijen die op Skopje vliegen
zijn onder meer Malév via Boe
dapest (www.malev.com),
Austrian Airlines via Wenen
(www.aua.com) en het CSA via
Praag (www.csa.cz).
Informatie op www.landen-
web.net/macedonie en op
www.exploringmacedonia.com
