301 zeeland
'Niks bie de koffie.
Paddenstoelen
al vroeg de kop
zlm.
Soorten in kaart gebracht
Reorganisatie ADRZ
ook zonder nieuwbouw
Met stip het beste
verzekeringspakket.
zaterdag 25 september 2010
door Frans van der Heijde
Vroeger hienge vee men
sen een 'rondje' mee d'n
auto rieë op zondagmid-
deg. De kop van Schou
wen en de zak van Zuud Beveland
waere dan nöha es het doel van 't
uutstapje. Je was aoltied wi blie in
Walchere te weunen ao je durpen
as Baerland en Driewegen ange-
daen ao..! Tegenwoordig hae de
'grieze plaeg' wat gezonder op
pad. Een rondje fletse oor tot de
kleine geneugden van de zondag-
middeg. Alhoewel... ik eerlijk moe
zeie dat een fietstochtje over het
toeristische fietspad tussen Zoete-
lande en Vlissinge eêl dikwijls hin
onverdeêld genoegen is! Je moet
dat pad het hroótste deêl van 't
jaer dêle mee vee en vee soorten
andere weggebrukers. Wandelaers
en sukkelaers, joggers en ardlo-
pers, illegale brommers en zelfs
scooters, racefietsen zonder belle,
mee alleên 'een schreêuw' en fiet
sers die in oog tempo je passere
omda ze 'ondersteuning' ebbe. En
af en toe kruust een
paerd-mee-ruiter je pad. En dan
nog de fietsen wi je op kan leie en
fietskarren vol onden of huus, 't
bin aol mede-weggebrukers. De
A4 onder de fietspaeden!
Mè goed, saemen mee m'n vrou
we, rie'k nöha es nè Vlissinge en
trug. Een nie onbelangriek
onderdeel van ons 'rondje' is de
koffietied. En ongeacht ons tied-
stip van vertrek, het'oordt aoltied
koffietied..! Bie voorkeur zoeke me
een terrasje op, wi ao je lekker zit
en mensen kan bekieke. En die
bin d'r genoeg langs de route!
Een stuitje gelee waere me, mee
nog een ander echtpaer, mee kof
fietied nèt onderan bie 'Michieltje'
gekomme. Plekke zat vö een pau
ze. En de aoltied trugkerende di-
cussie begon wi. „Me doen vandae-
he niks bie de koffie", stelde de
vrouwen voor. Uldere wehen nè
de hel bin aoltied geplaveid mee
goeie voornemens...!
Ons mannen zwehe, dat leek mè 't
beste. Me zaete lekker in 't zunne-
tje en nae een stuitje kwam d'r
eên vraehe wat me wilde gebruke.
„Wilt u er nog een lekkere appel-
strudel of een appelgebakje bij?",
vroeg 't meisje mee een verleidelij-
foto ANP
ke hlimlach. Dat ao ze noe nie
moete zeie. Wan vödat de vrou
wen het anbod konde afslae begon-
ne ons a! „Nou..., dat klinkt goed.
Wat dienke me d'r van? Ons liekt
het wè wat!"
Vö de vrouwen was 't kritische
moment noe angebroke! In gedach
ten zaehe ze ons geniete van zö'n
waerme appelstrudel, wi natuur
lijk slagroom bie oort, onderwiele
da ulder zö'n eêl klein zandkoekje
uut een papiertje moeste aele.
Mè..'t zette wè an, dat gebak!
Het meisje wachtte mee vraehen-
de ohen af. Achter ons genoot een
wat ouwer echtpaer, mee uldere
kleinhuus op stap, mee! Ons wiste
't resultaat wè. Z'aode nog éên zet
je nódig.
„Ah, je fietst 't er zömedeên wi
af', zei m'n metgezel mee een fien
lachje, wan ie wist wi 't probleem
zat.
„En je moe mè dienke da appels
aoltied gezond bin", gaf ik de be
slissende voorzet.
,,'t Is waer, en morrege ebbe me 't
nie, dan is 't wi maendag"
Vuuf minuten laeter zaete me een
pracht van een appelstrudel mee
mes en vurke 'an boord' te doen.
Opeens merkte 'opa', an 't taefeltje
achter ons, op: „Di moe jie noe es
een stikje over schrieve. Ik kenne
joe wè, van Ellesdiek en j'ei wè es
verteld vö de verêniging van mien
vrouwe."
Ik ebbe ze beloofd, da'k m'n best
za doe. En ik ope, da ze 't vandae-
he leze!
Ik betwufele wè of me 't er wi afge
fietst ebbe...! Zouwe me toch mè
wi nie beter een rondje deu de zak
van Zuud Beveland he rieë? Mè in
Baerland ebbe ze onderwiele wè
een leuke theetuun om koffie te
he drinken..!
Het is een uitstekend paddenstoelenjaar. De soms smakelijke, soms giftige
schimmels gedijen bij een vochtige, maar warme omgeving. Met een
extreem natte augustus verschenen de paddenstoelen al vroeg boven de
grond. Normaal is oktober de paddenstoelmaand, maar er zijn nu al grote
aantallen te vinden. Zelf plukken en eten blijft echter een riskante bezigheid.
1200
1000
800
600
400
200
0
1005 Paddenstoelen naar indeling Er zijn in Nederland 4732
volgens de Rode Lijst soorten paddenstoelen.
Maar daarvan worden er
van slechts 2624 tellingen
bijgehouden. De overige
worden als niet-inheems
171 beschouwd of er is te
weinig over bekend.
414
TC? RfiR
20
iè J" J? Jt
i»" jO W>"
tT
po" o"
■r
door Edith Ramakers
Eef Arnolds, een van de voor
aanstaande Nederlandse
mycologen, draait een half
vergane tak om en vindt de zie-
kenhuisboomkorst. „Ruik er maar
eens aan", zegt hij. Een doordrin
gende geur van lysol verklaart de
naam van de korstzwam.
Het Zeeuwse Landschap heeft Ar
nolds uitgenodigd voor de jaarlijk
se speurtocht naar paddenstoelen.
In zijn kielzog volgen deze och
tend in de Braakman enkele pad
denstoelkenners, die de soorten
in kaart brengen. Deze inventarisa
tie gebeurt voor het vijfde jaar op
rij. De bodem van bossen en wei
den wordt minutieus onderzocht
en over enkele jaren kunnen con
clusies worden getrokken over de
Zeeuwse paddenstoelenstand.
„En over het milieu", merkt Ar
nolds op. Door hoge temperatu
ren en veel regen in augustus ge
dijen de paddenstoelen opper
best. De experts lijken een verkla
ring te kunnen geven voor alles
wat bloeit en groeit. Ontdekken
ze nieuwe soorten in Zeeland, zo
als de kale aardappelbovist en de
groen verkleurende vezelkop, dan
zou de verbeterde luchtkwaliteit,
de opwarming van de aarde of
juist zorgzaam bosbeheer daarvan
de oorzaak kunnen zijn.
De zoektocht levert veel nieuwe
soorten op. In het gebied rond De
Braakman in Zeeuws- Vlaanderen
worden 140 verschillende padden
stoelen genoteerd. Ook de Zalm-
zwam en het viltige Judasoor zit
ten erbij en die mogen wel als 'ty
pisch Zeeuwse paddenstoelen'
worden aangemerkt. Ze nestelen
graag op dode iepen en die vind
je veel in Zeeland.
Telkens gaan de paddenstoelen
van hand tot hand. Ook een ter
grootte van amper een lucifer. Er
wordt aan geroken, want als hij
weeïg ruikt is het zeker dat het de
Ranzige Satijnzwam is. Ranzig
ruikt hij en weer is het bewijs ge
leverd dat het goed gaat met de
paddenstoel. „Deze vonden we
eerder alleen nog in de Elder-
schans."
Arnolds kruipt onder een mei
doorn en vindt wat hij verwacht:
een Meidoorndonsvoetje. Dat
stelt de mycoloog al jaren voor
raadsels. Ze worden nooit gevon
den verder dan tien meter verwij
derd van een meidoorn. „We kun
nen veel verklaren, maar niet al
les."
door Marcel Modde
MIDDELBURG - Het blijft nog onze
ker of de bouw van het nieuwe Ad
miraal de Ruyter Ziekenhuis
(ADRZ) in de Middelburgse Mor-
tiere doorgaat. De raad van be
stuur heeft last van de instabiele
economische en politieke situatie.
Door het krappe eigen vermogen
van de instelling staan banken bo
vendien niet te springen geld te le
nen voor de nieuwbouw. De direc
tie verwacht begin volgend jaar
knopen door te hakken in de plan
nen voor de nieuwe vestiging.
De organisatorische ineenschui
ving van de ziekenhuizen in Vlis-
singen en Goes gaat ondertussen
gewoon door. Vanaf 28 februari
worden alle acute ziekenhuisopna
men geconcentreerd in Goes en is
in Vlissingen alleen nog de planba
re patiëntenzorg mogelijk. Het
Walcherse ziekenhuis houdt wel
een 24-uurs spoedeisende hulp.
Daarbij hoort tevens een intensive
care faciliteit. Verwacht wordt dat
de spoedeisende hulp in Goes jaar
lijks zo'n 22.000 patiënten te ver
werken krijgt, tegen straks nog
7.000 in Vlissingen. De specialisti
sche hartzorg wordt na februari
een zelfstandige afdeling en gebun
deld bij de verpleegafdeling voor
cardiologiepatiënten in Goes.
Bij ZLM bent u goed en voordelig verzekerd.* Wie meerdere ver
zekeringen bij ZLM afsluit, krijgt zelfs 8% korting op de premie.
Dat is één van de redenen waarom onze klanten zo tevreden zijn.
Meer weten over de voordelen van ZLM? Kijk op zlm.nl of neem
contact op met uw ZLM adviseur.
verzekeringen
u tevreden,
wij tevreden
k Dat vinden niet alleen onze klanten maar blijkt ook uit onafhankelijk consumentenonderzoek.
i