1H
S
list
'ÜK
Hl
mm
4
H
BH
Jl
iü
u
5
n
E
êk
ÉL
mm
dammen
bridge
mm
zaterdag 18 september 2010
door Hans Groffen
Vorige week donderdag overleed
in Argentinië op 75-jarige leef
tijd de Deense schaaklegende
Bent Larsen. In de zestiger en
zeventiger jaren was hij een van de sterk
ste schakers in de wereid. Geliefd was hij
vooral vanwege zijn originele en opportu
nistische stijl van spelen. Een rasoptimist
die altijd op winst speelde. Voor een sa
lonremise was je bij hem aan het verkeer
de adres.
Eind jaren zestig won hij het ene toptoer
nooi na het andere. In de Sovjetunie zag
men hem, meer nog dan Fischer, als de be
langrijkste kandidaat van het westen om
de wereldtitel te veroveren. Zover kwam
het niet. Verschillende malen schopte hij
het tot de kandidatenmatches, maar de
hoogste titel veroverde hij nooit. Toch ver
sloeg hij in zijn carrière maar liefst zeven
wereldkampioenen.
Ironisch genoeg is zijn bekendste resultaat
de 6-o-nederlaag tegen Fischer in Denver
1971. Na die match haalde hij nooit meer
zijn oude niveau, al was hij incidenteel
nog succesvol.
Larsen stond ook bekend om zijn origine
le openingsideeën. Zo ontwikkelde hij de
zet i.b3 tot een (bijna) volwaardig ope
ningssysteem.
Zijn laatste toernooi speelde hij in 2008.
In zijn drang naar originaliteit ging hij bij
die gelegenheid te ver. Met wit speelde hij
i.b4 of i.g4 en met zwart o.a. 1... a5. Het le
verde geen punten op.
Vorige maand werd hij nog geëerd met
een tweekamp tussen Peter Heine Niel
sen, de huidige nummer een van Dene
marken, en Peter Svidler. Een onderdeel
van de match bestond uit een reeks vlug
gertjes waarbij de openingszet i.b3 ver
plicht was.
Niet alleen in zijn spel was hij origineel.
Op de vraag wie de beste schaker aller tij
den is, worden meestal Fischer en Kaspa
rov genoemd, maar Larsen hield het op
Philidor.
De volgende partij beschouwde Larsen
zelf als een van zijn beste.
Larsen - Kavalek, Lugano 1970
i.b3 C5 2.Lb2 Pc6 3.C4 es 4.g3 d6 5-Lg2
Pge7 6.e3 g6 7.Pe2 Lg7 8.Pbc3 0-0 Vol
gens Larsen moet zwart hier 8...Le6 spe
len met de bedoeling g.Pds?! Lxds to.cxds
PI54! 9.d3 Le6 to.Pds Dd7 n.h4! f5 Veili
ger is n...h5 !2.Dd2 Tae8 Of i2...Tab8!?
met tegenspel op de damevleugel 13.I15!
bs I4.hxg6 hxg6 15-Pec3 bxc4 i6.dxc4
e417.0-0-0 Pes i8.Pf4 Td8 Na i8...gs?
i9.Pxe6 Pd3+ had Larsen de volgende va
riant gepland: 20.Dxd3Ü exd3 2i.Pxg7 Kxg7
22.Pd5+ Kg6 23.Lf3Ü en wit wint ïg.Kbi
Lfy?! Beter is hier 19...LXC4! 20.bxc4 Pxc4
2i.De2 Pxb2 22.Kxb2 Da4! met gevaarlijke
tegenkansen 20.g4! Maakt de tweede rij
vrij. De dame moet haar h2 20...Pxg4 Nu
volgt op 20...Lxc4 het sterke 2i.gxfs! en de
witte aanval komt eerst 21 .f3! exf} 22.Lxf3
Pes Niet beter is 22...Pf6 23.Dh2 Tfe8
24.Pb5 Pc8 25.Lxf6 Lxf6 26.Dh7+ Kf8
27.Ld5 g5 28.Pg6+ Lxg6 29.Dg8+ Ke7
30.Th7+ Lxh7 3i.Df7 mat 23-Dh2 LXC4!?
Of 23...Tfe8 24.Pb5 Pc8 25.Dh7+ Kf8
26.Ld5 met de dreiging 27.Pxg6+ 24.bxc4
Pxf3 25.Dh7+ Kf7 26.Pcd5 Tg8 27.Pxe7
Tb8 28.Kai 28.KCI wint minder mooi:
28...Dxe7 29.Dxg6+ Kf8 30.Lxg7+ Dxg7
31.Pe6+ 28...Dxe7 29.Dxg6+ KfB 30.Pe6+
Dxe6 Diagram
31.Lxg7+! Natuurlijk niet 3i.Dxe6? Lxb2+
32.Kbi La3+ en wit moet remise toestaan
met 33.Kai, omdat 33.KC2? Tg2+ 34-Kd3
Pe5+ zelfs verliest 3i...Ke7 32.Lf8+ü TbxfB
33.Th7+ en zwart gaf op.
door Daaf Kasse
Een serie rubrieken over het Hiltex
Zeeland Damtoernooi is natuur
lijk niet compleet zonder een par
tij van de toernooiwinnaar. Voor
dat ik u een van de twee winstpjirtijen
van Alexander Schwarzman laat zien
eerst een korte terugblik op de finale,
waarin hij met het kleinst mogelijke ver
schil zijn voorganger Alexander Georgiev
een plusremise afdwong. Toen de spelers
de diagramstand hadden bereikt waren
de toeschouwers in Goes unaniem van
mening dat Schwarzman een grote kans
had op een voordelige remise. Hij heeft
met de zwarte stukken een enorme tem-
povoorsprong opgebouwd. Toch zou Geor
giev nog een heel eind komen. Het partij-
verloop geef ik zonder commentaar; de le
zer mag zelf uitzoeken of er voor de wit-
speler ergens meer ingezeten heeft dan
een nadelige remise. 44.42-38 24-29!
45-47-42 29x40 46.35x4412-17 47-38-33
17-21 48.30-2419x30 49.25x3414-20
50.33-29 23-28 51.34-30 20-25 52.29-24
25x34 53-24-19 27-31 54-36x27 21x32
55-42-38 32x43 56.48x30 26-31 57-19-14
31-37 58.14-10 37-41 59-30-24 28-33
60.10-4 33-38 61.24-19 38-43 62.19-14
41-47 63.44-40 43-49 64-40-35 16-21
65.4-31 49-43 66.31-48 43-32 67.14-9 21-26
68.48-39 26-31 69.9-4 31-36 70.39-48 en re
mise overeengekomen. Omdat de zwarte
schijf op 36 promoveert en de witte schijf
op 35 nooit meer over de lange lijn heen
komt noteerde de arbiter de uitslag
0.99-1.01 op het scorebord. Schwarzman
had zijn finaleplaats te danken aan twee
winstpartijen, waarvan ik u die uit de ope
ningsronde laat zien. Wie op basis van de
ze partij denkt dat Nikolaj Guljajev er niet
veel van kan heeft het mis: later in het
toernooi zou de jonge Rus nog van Roel
Boomstra en Pim Meurs winnen.
Nikolaj Guljajev - Alexander Schwarz
man: 1.32-28 18-23 2.33-29 23x32 3.37x28
20-25 4-41-37 17-21 5-39-33 15-20 6.37-32
19-24 7.34-30 25x23 8.28x30 21-26
9.42-37?! Deze zet zal nog lang doorwer
ken. Een mooiere ontwikkeling geeft
33-28 of 32-27. In 2003 koos voormalig
PWG-speler Arie van de Weteringh voor
31-27 waarna schijf 27 een prachtig mik
punt werd voor de zwartspeler. 12-18
10.44-39 7-12 11.50-4411-17 12.33-28 17-22
13.28x17 12x2114-39-33 14-19 15-44-39
10-1416.33-29 18-23 17.29x18 13x22
18.39-33 19-23 19.40-34 22-28 20.33x22
21-27 21.32x2116x18 22.38-33 14-19 23.31-27
Zelf zou ik hier gekozen hebben voor
47-41 om de ruil 33-28 voor te bereiden.
door Rob van den Bergh
Een spel maken door de tegenstan
der in dwang te brengen - het is
een van de meest elegante speel
wijzen die het bridgespel rijk is.
Soms gaat het automatisch. Er zijn ook
spellen-waarbij het wat moeilijker is om
de dwangpositie te bereiken en er wat
planning en analyse aan voorafgaat. De
Utrechter Remco Brtiggemann speelde
het volgende spel (zie diagram) prachtig af
en maakte zijn contract door in één slag
beide tegenstanders in dwang te brengen.
Brtiggemann deed met zijn 11 punten een
scherp openingsbod van 1 klaveren. Zijn
partner antwoordde 2 klaveren, 'inverted
minor'; waarmee hij 10 punten of meer
en 5 of meer klaveren aangaf Oost dou
bleerde, met zijn opening en een 4-4
hoog en na wat controlebiedingen hier en
daar werd het eindcontract 6 klaveren.
West kwam uit met een kleine harten,
die Oost nam met de heer. Schoppen
heer kwam na voor het aas in dummy.
Brtiggemann zag dat het geen eenvoudig
contract was, maar niet kansloos. Hij over
woog: ik kan de drie hartens die nog in
Noord liggen, troeven in Zuid en de
schoppenverliezer weggooien op de hoge
ruiten. Stel ik speel na schoppen aas: har
ten getroefd, ruiten naar de heer, harten
getroefd, klaveren naar de heer, en de laat
ste harten getroefd. Nu zijn alle klaveren
weg uit Zuid en ik ben in de (Zuid-)hand
aan slag. Ik kan de twee nog uitstaande
troeven niet trekken en ben nu verplicht
om ruiten aas-vrouw te incasseren en de
verliezende schoppen weg te gooien. Dan
moet ik maar bidden en hopen dat de rui
tens 4-3 hebben gezeten.
Brtiggemann wou hier niet op vertrou
wen en zoals het spel lag, was dat ook te
recht. Hij vond een manier om met een
aan zekerheid grenzende waarschijnlijk
heid het contract te maken. Hiervoor
maakte hij gebruik van de informatie uit
het bieden (het doublet op 2 klaveren van
Oost) en het tegenspelen tot nu toe. Oost
had harten heer genomen in slag 1, en
had dus wel het aas maar niet de boer.
Het naspel van schoppen heer in combi
natie met het doublet, duidde op het be-'
zit van schoppen vrouw. Hij speelde in
slag drie harten vrouw. Die dekte Oost
met het aas en Brtiggemann troefde. Deze
slag was essentieel, want nu was het West
die de hartenkleur stopte met de boer, en
niet meer Oost met het aas. Nu volgt rui
ten naar de heer, harten getroefd, met
20-24 24.49-44?! Wit geeft andermaal
blijk van een eigenzinnige stijl. Veel logi
scher is 47-41, gevolgd door de ruil 37-31
26x37 41x32. 9-14 25.43-38 8-12 26.44-39
3-8 27.38-32 6-11 28.33-28 11-17 29.47-42
2-7 30.30-25 7-1131.34-30 4-9 32.42-38 Zo
zadelt wit zichzelf op met twee achterge
bleven schijven op zijn lange vleugel.
Maar ik kan me voorstellen dat Guljajev
geen zin heeft in een vervolg als 37-31
26x37 42x31 23-29! 39-34 29x40 45x34 5-10
met een gunstige klassieke stand voor
zwart. 1-6 33.48-42 9-13 34.45-40 5-10
35-39"33 Na deze zet maakt zwart met en
kele krachtzetten het karwei af Afwach- -
ten met 46-41 is overigens nauwelijks be
ter.
Na 17-22 28x17 11x31 36x27 10-15 zijn zetten
als 38-33 en 40-34 door simpele combina
ties verhinderd, zodat wit snel in het par
tijverloop terechtkomt. 17-22! 36.28x17
11x3137.36x2710-15 38.46-41 6-1139.41-36
11-16 40.33-28 24-29! Met de even simpele
als effectieve pointe 40-34 29x40 35x44
14-20! 25x1419x10 28x19 13x35 met schijf
winst. Eerst 36-31 is na 12-17 slechts uitstel
van executie. Guljajev offerde een schijf
met 41.30-24 29x20, maar na 42.38-33
20-24 zag hij het nutteloze van verder spe
len in.
MnHHHHKSIHiBBaK
troef oversteken en alle troeven.
Na de voorlaatste troef (met nog 4 kaar
ten te gaan) heeft hij nog in de dummy
(Noord): schoppen 7, harten 10, ruiten 10
en de laatste troef In zijn hand (Zuid)
heeft hij nog: schoppen boer en ruiten
AV7. Nu speelt hij de laatste troef. Oost
moet een kaart weggooien en houdt 3
kaarten over. Naast schoppen vrouw kun
nen dit maximaal 2 ruitens zijn. Nu ver
dwijnt schoppen boer uit zuid. West
moet ook afgooien en moet harten boer
bewaren, anders is de 10 hoog. Ook hij
kan maximaal 2 ruitens bewaren met nog
3 slagen te gaan.
Zowel Oost als West hebben nu maxi
maal 2 ruitens; na ruiten aas en vrouw in
de hand is ruiten 7 hoog. Het maakt niet
uit wie de lengte ruiten heeft gehad! Zo
als het spel nu lag, is West de ongelukkige
en moet hij de ruiten afbreken om harten
boer te bewaren. Maar als oost de lengte
ruiten had gehad, was die de pineut ge
weest.
Een prachtige dubbele dwangpositie, be
reikt door logisch te denken en de juiste
conclusies te trekken. Brtiggemann won
met dit spel een prijs voor het mooiste af
spel van de meesterklasse viertallen.
mm mmwBwmw wmmmm
mmmmmmm mmmmmmm
A7
V1083
mo
#HVB62
4 853
HV106
B652
AH74
96532
B8
3
#754
B942
^9
AV74
#A1098
Zuid gever, oost en west kwetsbaar