spectrum 2
Over effect dioxine
Zaterdag 18 september 2010
thermPhos
'm-mi
>s f
«JtelilillllÉ
Het Rijksinstituut voor Milieu
hygiëne (RIVM) doet op dit
moment onderzoek naar
het effect van de uitstoot
van dioxinen bij Thermp-
hos op de gezondheid van mensen die in
de omgeving wonen. Het instituut doet
dat op basis van de de bestaande gegevens
over de vervuiling. Ook de klachten van
omwonenden worden betrokken bij het
onderzoek. Mensen klagen over ademha
lingsproblemen, tranende ogen en hoofd
pijn. Bovendien zijn er veel klachten over
de stank. Over de uitkomsten van het on
derzoek is nog niets bekend gemaakt.
Marike Leijs is in maart gepromoveerd op
een onderzoek naar de effecten van dioxi
ne op de lange termijn. Ze onderzocht een
groep - inmiddels - jongvolwassenen die
als baby eind jaren tachtig zijn blootge
steld aan een hogere dosis dioxinen dan an
dere mensen. „De kinderen zijn niet ziek,
het is een normale groep kinderen, maar
er zijn wel lichamelijke effecten", vertelt
Leijs, die momenteel als eerstehulparts bij
een ziekenhuis in Duitsland werkt. Het
meest opvallende verschil met andere kin
deren van dezelfde leeftijd was de vertraag
de borstontwikkeling bij meisjes in de pu-
Mensen die in de buurt van
Thermphos in Vlissingen-Oost
wonen maken zich zorgen over
hun gezondheid na de berichten
over de uitstoot van dioxine en
zware metalen. Dat er dioxinen
uit de pijp komen staat wel vast,
maar het is niet duidelijk hoeveel
gif er precies het milieu in vliegt
en hoe lang dat al gaande is. En
ook over de schade die dioxine
op de lange termijn veroorzaakt
is nog veel onduidelijk.
door Nadia Berkelder
berteit. Verder was de bloedsuikerspiegel
van de jongeren vrij hoog en het insuline-
gehalte vrij laag. En dat betekent dat ze
een grotere kans hebben om op latere leef
tijd diabetes te krijgen.
„Bij onze kinderen was de blootstelling
aan dioxine relatief laag, in vergelijking
met bijvoorbeeld rampen en ongelukken.
Alleen bij een hogere blootstelling word je
meteen en ernstig ziek. Het bekendste
voorbeeld daarvan is Viktor Joesjenko, de
oppositieleider uit de Oekraïne: die kreeg
last van chlooracné na een dioxinevergifti
ging. Hij is een typisch voorbeeld van wat
er gebeurt als je wordt blootgesteld aan
een hoge dosis dioxine ineens. In China en
in Italië zijn ook gevallen bekend van men
sen die na het inademen van dioxine door
ademhalingsproblemen overleden zijn.
Daar zijn heel veel gegevens over."
Het onderzoek waarop Leijs promoveerde
is onderdeel van een groter al langlopend
onderzoeksproject. De groep kinderen en
hun moeders, die in de jaren tachtig in de
buurt van verbrandingsovens woonden,
worden al twintig jaar gevolgd door weten
schappers van het Academisch Medisch
Centrum. De kinderen hebben de dioxine
vooral binnengekregen via moedermelk.
En het kwam - vermoedelijk - in de moe
dermelk terecht omdat er in die jaren veel
dioxine vrijkwam bij afvalverbrandingsin
stallaties en de moeders besmet voedsel
aten. „Maar het verband tussen de hogere
concentraties dioxine en vuilverbran
dingsinstallaties hebben we niet direct kun
nen aantonen."
Hoewel de kinderen niet ziek zijn, toont
het onderzoek van Leijs aan dat er wel de
gelijk lichamelijke effecten zijn op lange
termijn, ook bij, een relatief lage blootstel
ling. En dat is nieuw. Volgens Leijs is het
van belang om de ontwikkeling van die
kinderen te blijven volgen, bijvoorbeeld
om te onderzoeken of ze ook echt vaker
borstkanker of diabetes krijgen. Moeten
omwonenden van Thermphos zich nu
ook zorgen maken? „Het is niet zo dat je
automatisch hogere dioxinewaarden in je
bloed krijgt als je in de buurt van een fa
briek woont", zegt Leijs. „Je krijgt het ei
genlijk alleen binnen via voedsel, als je bij
voorbeeld groente uit eigen tuin eet."
In de omgeving van Thermphos - in en
net buiten het Sloegebied - is op sommige
plaatsen in de bodem wel een licht ver
hoogde concentratie van dioxine terug te
vinden, blijkt uit een een onderzoek dat
het Rijksinstituut voor Milieuhygiëne (RI
VM) vorig jaar heeft gedaan, maar de con
centraties zijn lager dan de normen die
daarvoor gelden. Ook in een weiland in de
Quarlespolder vonden de onderzoekers
een te hoge concentratie dioxine en ook
die hoeveelheid levert geen gevaar op voor
de volksgezondheid, concluderen de on
derzoekers. De metingen van het meet-