341 sport 1 ÜM A IBB BB JU A s H schaken m W dammen 9 O J bridge N W O Z zaterdag 18 september 2010 door Hans Groffen Vorige week donderdag overleed in Argentinië op 75-jarige leef tijd de Deense schaaklegende Bent Larsen. In de zestiger en zeventiger jaren was hij een van de sterk ste schakers in de wereld. Geliefd was hij vooral vanwege zijn originele en opportu nistische stijl van spelen. Een rasoptimist die altijd op winst speelde. Voor een sa lonremise was je bij hem aan het verkeer de adres. Eind jaren zestig won hij het ene toptoer nooi na het andere. In de Sovjetunie zag men hem, meer nog dan Fischer, als de be langrijkste kandidaat van het westen om de wereldtitel te veroveren. Zover kwam het niet. Verschillende malen schopte hij het tot de kandidatenmatches, maar de hoogste titel veroverde hij nooit. Toch ver sloeg hij in zijn carrière maar liefst zeven wereldkampioenen. Ironisch genoeg is zijn bekendste resultaat de 6-o-nederlaag tegen Fischer in Denver 1971. Na die match haalde hij nooit meer zijn oude niveau, al was hij incidenteel nog succesvol. Larsen stond ook bekend om zijn origine le openingsideeën. Zo ontwikkelde hij de zet i.b3 tot een (bijna) volwaardig ope ningssysteem. Zijn laatste toernooi speelde hij in 2008. In zijn drang naar originaliteit ging hij bij die gelegenheid te ver. Met wit speelde hij i.b4 of i.g4 en met zwart o.a. 1... a5. Het le verde geen punten op. Vorige maand werd hij nog geëerd met een tweekamp tussen Peter Heine Niel sen, de huidige nummer een van Dene marken, en Peter Svidler. Een onderdeel van de match bestond uit een reeks vlug- gertjes waarbij de openingszet i.b3 ver plicht was. Niet alleen in zijn spel was hij origineel. Op de vraag wie de beste schaker aller tij den is, worden meestal Fischer en Kaspa rov genoemd, maar Larsen hield het op Philidor. De volgende partij beschouwde Larsen zelf als een van zijn beste. Larsen - Kavalek, Lugano 1970 i.b3 C5 2.Lb2 Pc6 3.C4 es 4.g3 d6 5-Lg2 Pge7 6.e3 g6 7.Pe2 Lg7 8.Pbc3 0-0 Vol gens Larsen moet zwart hier 8...Le6 spe len met de bedoeling 9.Pd5?! Lxd5 io.cxd5 Pb4! 9-d3 Le6 io.Pd5 Dd7 11.114! f5 Veili ger is n...h5 i2.Dd2 Tae8 Of i2...Tab8!? met tegenspel op de damevleugel 13^5! bs I4.hxg6 hxg6 i5.Pec3 bxc4 i6.dxc4 e417.0-0-0 Pe5 l8.Pf4 Td8 Na i8...g5? i9.Pxe6 Pd3+ had Larsen de volgende va riant gepland: 20.Dxd3ü exd3 2i.Pxg7 Kxg7 22,Pd5+ Kg6 23.Lf3ü en wit wint i9.Kbi Lf7?! Beter is hier 19...LXC4! 20.bxc4 Pxc4 2i.De2 Pxb2 22.Kxb2 Da4! met gevaarlijke tegenkansen 20.g4l Maakt de tweede rij vrij. De dame moet naar h2 20...Pxg4 Nu volgt op 20...LXC4 het sterke 2i.gxf5! en de witte aanval komt eerst 2iij! exf3 22.Lxf3 Pes Niet beter is 22...Pf6 23.Dh2 Tfe8 24.Pb5 Pc8 25.Lxf6 Lxf6 26.DI17+ KfS 27.Ld5 g5 28.Pg6+ Lxg6 29.Dg8+ Ke7 30.Th7+ Lxh7 3l.Df7 mat 23.Dh2 LXC4!? Of 23...Tfe8 24.Pb5 Pc8 25.DI17+ Kf8 26.Ld5 met de dreiging 27.Pxg6+ 24.bxc4 Pxf3 25.Dh7+ Kf7 26.PCCI5 Tg8 27.Pxe7 Tb8 28.Kai 28.KC1 wint minder mooi: 28...Dxe7 2g.Dxg6+ Kf8 30.Lxg7+ Dxg7 31.Pe6+ 28...Dxe7 29.Dxg6+ Kf8 30.Pe6+ Dxe6 Diagram 31.Lxg7+! Natuurlijk niet 3i.Dxe6? Lxb2+ 32.Kbi La3+ en wit moet remise toestaan met 33.Kai, omdat 33.KC2? Tg2+ 34.Kd3 Pe5+ zelfs verliest 3i...Ke7 32.Lf8+ü TbxfS 33.TI17+ en zwart gaf op. •s*. fillpM5 >wm ■BH WÊÊSÊ door Daaf Kasse Een serie rubrieken over het Hiltex Zeeland Damtoernooi is natuur lijk niet compleet zonder een par tij van de toernooiwinnaar. Voor dat ik u een van de twee winstpartijen van Alexander Schwarzman laat zien eerst een korte terugblik op de finale, waarin hij met het kleinst mogelijke ver schil zijn voorganger Alexander Georgiev een plusremise afdwong. Toen de spelers de diagramstand hadden bereikt waren de toeschouwers in Goes unaniem van mening dat Schwarzman een grote kans had op een voordelige remise. Hij heeft met de zwarte stukken een enorme tem- povoorsprong opgebouwd. Toch zou Geor giev nog een heel eind komen. Het partij verloop geef ik zonder commentaar; de le zer mag zelf uitzoeken of er voor de wit- speler ergens meer ingezeten heeft dan een nadelige remise. 44.42-38 24-29! 45.47-42 29x40 46.35X4412-17 47.38-33 17-21 48.30-2419x30 49.25x3414-20 50.33-29 23-28 51-34-30 20-25 52.29-24 25x34 53-24-19 27-31 54-36x27 21x32 55-42-38 32x43 56.48x30 26-31 57-19-14 31-37 58.14-10 37-41 59-30-24 28-33 60.10-4 33-38 61.24-19 38-43 62.19-14 41-47 63.44-40 43-49 64.40-35 16-21 65.4-31 49-43 66.31-48 43-32 67.14-9 21-26 68.48-39 26-31 69.9-4 31-36 70.39-48 en re mise overeengekomen. Omdat de zwarte schijf op 36 promoveert en de witte schijf op 35 nooit meer over de lange lijn heen komt noteerde de arbiter de uitslag 0.99-1.01 op het scorebord. Schwarzman had zijn finaleplaats te danken aan twee winstpartijen, waarvan ik u die uit de ope ningsronde laat zien. Wie op basis van de ze partij denkt dat Nikolaj Guljajev er niet veel van kan heeft het mis: later in het toernooi zou de jonge Rus nog van Roel Boomstra en Pim Meurs winnen. Nikolaj Guljajev - Alexander Schwarz man: 1.32-28 18-23 2.33-29 23x32 3.37x28 20-25 4-41-3717-21 5-39-33 15-20 6.37-32 19-24 7.34-30 25x23 8.28x30 21-26 9.42-37?! Deze zet zal nog lang doorwer ken. Een mooiere ontwikkeling geeft 33-28 of 32-27. In 2003 koos voormalig PWG-speler Arie van de Weteringh voor 31-27 waarna schijf 27 een prachtig mik punt werd voor de zwartspeler. 12-18 10.44-39 7-12 11.50-4411-17 12.33-28 17-22 13.28x17 12x2114.39-33 14-19 15.44-39 10-1416.33-29 18-23 17.29x18 13x22 18.39-33 19-23 19.40-34 22-28 20.33x22 21-27 21.32x2116x18 22.38-33 14-19 23.31-27 Zelf zou ik hier gekozen hebben voor 47-41 om de ruil 33-28 voor te bereiden. 20-24 24.49-44?! Wit geeft andermaal blijk van een eigenzinnige stijl. Veel logi scher is 47-41, gevolgd door de ruil 37-31 26x37 41x32. 9-14 25.43-38 8-12 26.44-39 3-8 27.38-32 6-1128.33-28 11-17 29.47-42 2-7 30.30-25 7-1131.34-30 4-9 32.42-38 Zo zadelt wit zichzelf op met twee achterge bleven schijven op zijn lange vleugel. Maar ik kan me voorstellen dat Guljajev geen zin heeft in een vervolg als 37-31 26x37 42x31 23-29! 39-34 29x40 45x34 5-10 met een gunstige klassieke stand voor zwart. 1-6 33.48-42 9-13 34.45-40 5-10 35.39-33 Na deze zet maakt zwart met en kele krachtzetten het karwei af Afwach ten met 46-41 is overigens nauwelijks be ter. Na 17-22 28x17 11x3136x27 10-15 zijn zetten als 38-33 en 40-34 door simpele combina ties verhinderd, zodat wit snel in het par tijverloop terechtkomt. 17-22! 36.28x17 11x31 37.36x27 10-15 38.46-41 6-1139.41-36 11-16 40.33-28 24-29! Met de even simpele als effectieve pointe 40-34 29x40 35x44 14-20! 25x1419x10 28x19 13x35 met schijf winst. Eerst 36-31 is na 12-17 slechts uitstel van executie. Guljajev offerde een schijf met 41.30-24 29x20, maar na 42.38-33 20-24 zag hij het nutteloze van verder spe len in. «eara*- plïl O i AllJ .&*j lil IB PI O f#j 0 Cl 1 BB O b Y' HH xsüS door Rob van den Bergh Een spel maken door de tegenstan der in dwang te brengen - het is een van de meest elegante speel wijzen die het bridgespel rijk is. Soms gaat het automatisch. Er zijn ook spellen waarbij het wat moeilijker is om de dwangpositie te bereiken en er wat planning en analyse aan voorafgaat. De Utrechter Remco Brüggemann speelde het volgende spel zie diagram) prachtig af en maakte zijn contract door in één slag beide tegenstanders in dwang te brengen. Brüggemann deed met zijn 11 punten een scherp openingsbod van 1 klaveren. Zijn partner antwoordde 2 klaveren, 'inverted minor'; waarmee hij 10 punten of meer en 5 of meer klaveren aangaf Oost dou bleerde, met zijn opening en een 4-4 hoog en na wat controlebiedingen hier en daar werd het eindcontract 6 klaveren. West kwam uit met een kleine harten, die Oost nam met de heer. Schoppen heer kwam na voor het aas in dummy. Brüggemann zag dat het geen eenvoudig contract was, maar niet kansloos. Hij over woog: ik kan de drie hartens die nog in Noord liggen, troeven in Zuid en de schoppenverliezer weggooien op de hoge ruiten. Stel ik speel na schoppen aas: har ten getroefd, ruiten naar de heer, harten getroefd, klaveren naar de heer, en de laat ste harten getroefd. Nu zijn alle klaveren weg uit Zuid en ik ben in de (Zuid-)hand aan slag. Ik kan de twee nog uitstaande troeven niet trekken en ben nu verplicht om ruiten aas-vrouw te incasseren en de verliezende schoppen weg te gooien. Dan moet ik maar bidden en hopen dat de rui tens 4-3 hebben gezeten. Brüggemann wou hier niet op vertrou wen en zoals het spel lag, was dat ook te recht. Hij vond een manier om met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijk heid het contract te maken. Hiervoor maakte hij gebruik van de informatie uit het bieden (het doublet op 2 klaveren van Oost) en het tegenspelen tot nu toe. Oost had harten heer genomen in slag 1, en had dus wel het aas maar niet de boer. Het naspel van schoppen heer in combi natie met het doublet, duidde op het be zit van schoppen vrouw. Hij speelde in slag drie harten vrouw. Die dekte Oost met het aas en Brüggemann troefde. Deze slag was essentieel, want nu was het West die de hartenkleur stopte met de boer, en niet meer Oost met het aas. Nu volgt rui ten naar de heer, harten getroefd, met troef oversteken en alle troeven. Na de voorlaatste troef (met nog 4 kaar ten te gaan) heeft hij nog in de dummy (Noord): schoppen 7, harten 10, ruiten 10 en de laatste troef. In zijn hand (Zuid) heeft hij nog: schoppen boer en ruiten AV7. Nu speelt hij de laatste troef Oost moet een kaart weggooien en houdt 3 kaarten over. Naast schoppen vrouw kun nen dit maximaal 2 ruitens zijn. Nu ver dwijnt schoppen boer uit zuid. West moet ook afgooien en moet harten boer bewaren, anders is de 10 hoog. Ook hij kan maximaal 2 ruitens bewaren met nog 3 slagen te gaan. Zowel Oost als West hebben nu maxi maal 2 ruitens; na ruiten aas en vrouw in de hand is ruiten 7 hoog. Het maakt niet uit wie de lengte ruiten heeft gehad! Zo als het spel nu lag, is West de ongelukkige en moet hij de ruiten afbreken om harten boer te bewaren. Maar als oost de lengte ruiten had gehad, was die de pineut ge weest. Een prachtige dubbele dwangpositie, be reikt door logisch te denken en de juiste conclusies te trekken. Brüggemann won met dit spel een prijs voor het mooiste af spel van de meesterklasse viertallen. 853 B652 <#>96532 #3 A7 V1083 H10 HVB62 HV106 AH74 B8 ^754 B942 ¥9 AV74 ^A1098 Zuid gever, oost en west kwetsbaar

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2010 | | pagina 36